Lantanoid va Aktinoidlar

Aktinoidlarning +4 birikmalari

► Ko’proq Th va Pu uchun xos, shuningdek, U, Np, Pa, Am, Cm uchun kamroq xarakterli

► +4 An uchun izomorf kristall oksidlar ma’lum

► Ba’zi oksidlari qiyin suyuqlanuvchan (ThO2 Ts=3050°C)

► AnO2 lar suv va suyultirilgan kislotalarda erimaydi

► +4 An nirtatlari yaxshi, sulfatlari oz, fosfatlari yomon eriydi

► Am(IV) va Cm(IV) oksidlovchi

2AmO2 + 4HCl = 2AmCl3 + Cl2 + 2H2O

25

Aktinoidlarning +5 birikmalari

► Ko’proq Pa va Np uchun, ba’zida Pu uchun xos

► +5 d birikmalardan farqli asos xossaga ega

► Pa2O5 issiq sulfat kislotada eriydi:

Pa2O5 + H2SO4 = (PaO2)2SO4 + H2O

► An+5 birikmalaridan U va Pa uchun galogenidlari ma’lum. Ular sucda deyarli to’la gidrolizlanadi:

PaCl5 + 3H2O = HPaO3 + 5HCl

► Am va Pu +5 birikmalari kuchli oksidlovchi:

2AmO2F + 2H2O2 + 3H2SO4 = Am2(SO4)3 + 3O2 +

+2HF + 4H2O

26