Bu tushunchaning shakllanishi va ilmiy asoslanishida E.Benvenist hamda bir qator deskriptiv - Bu tushunchaning shakllanishi va ilmiy asoslanishida E.Benvenist hamda bir qator deskriptiv
- tilshunoslar, xususan, Dj.Treyjer, K.Poyk, Ch.Xokket, Z.Xarris singari olimlarning xizmati
- katta bo’ldi. Lingvistik sath tushunchasining paydo bo’lishiga tilning ikki tomonlama mohiyat
- ekanligining e’tirof etilishi, shakliy va mazmuniy tomonlarning har biri o’ziga xos ichki tuzilishga
- ega ekanligi, ularning har qaysisi o’z ichki uzvlari munosabatidan tashkil topgan kichik sistema
- ekanligi, shunday qilib, tilning tuzilishi sistemalar sistemasi tartibida bo’lishi, ular o’rtasidagi
- munosabat til mexanizmini harakatga keltirish haqidagi qarashlarning maydonga kelishi turtki
- bo’ldi
Ot so’z turkumIning lug’aviy ma’nolari - Ot — mustaqil soʻz turkumlaridan biri. U boshQa turkumlardan bir necha belgi — xususiyatlari bilan ajralib turadi. Ular quyidagilardan iborat: 1) ot yasalish xususiyatiga ega: ishchi, suhbatdosh, paxtakor, bogʻbon, oshpaz, Mirzachoʻl; b) son-miqdorni bildirish xususiyatiga ega: bola — bolalar, daftar—daftarlar; v) egalik koʻrsatkichiga ega: otam, otang , otasi — otamiz, otangiz, otalari; g) kelishik shakllari bilan oʻzgaradi; maktab, maktabning , maktabni, maktabga, maktabda, maktabdan; d) gapda barcha gap boʻlaklari vazifasida keladi
Anik, predmetlarni yoki predmet sifatida tasavvur qilinadigan tushunchalarni ifodalaydigan Otlar maʼnosiga koʻra, atokli va turdosh Otlarga boʻli-nadi. Bir xildagi predmet yoki hodisaning birini ajratib koʻrsatuvchi Otlar atokli Otlar sanaladi: Rustam, Olimjon, Jomboy, Mars, Venera, Boychibor kabilar. Bir jinedagi predmetlarning umumiy nomi turdosh Otlardir: gul, daraxt, qalam, daftar kabi. - Tilda har bir unsurning o`z vazifasi, ma'no doirasi, boshqa unsurlar, birliklar bilan bog`lanish qonuniyatlari bor. Ana shu qonunityalardan mukammal boxabar bo`lgan, so`z sezgisi va mahorati yuksak yozuvchi betakror tasvir, kutilmagan, ohorli badiiy lavhalar paydo qila oladi. Shunda kitobxon asarning nafaqat g`oyasi, balki go`zal tilining asiriga aylanadi. Bunda umumxalq tilidagi badiiy tasvirga favqulodda muvofiq birliklarni tanlash, saralash va sayqallash asosida, lisoniy-badiiy qonuniyatlardan kelib chiqqan holda ularga yuklangan xilma-xil badiiy-estetik ma'nolar hal qiluvchi rol o`ynaydi.
- Agar so’z – bu til birligi bo’lsa, u holda matn – kommunikatsiya (aloqa,fikr almashinuvi) birligidir5[5].So’zlar muayyan ma’noga, matnlar esa muayyan mazmunga ega. O’quvchi so’z ma’nolarini bila turib, ularni kontekstdan anglab oladi, tushunib yetadi ya’ni tasavvurida muayyan mazmunlar hosil qiladi. Ma’no va mazmunlarni anglash – matnni tushunish demakdir.
Do'stlaringiz bilan baham: |
