Lim, fan va innovatsiyalar vazirligi toshkent moliya instituti andijon fakulteti

OLIT TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI


TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI ANDIJON FAKULTETI

“Moliya va moliyaviy texnologiyalar” ta’lim yo‘nalishi sirtqi ta’lim shakli

SMMT-96/21-AF guruh talabasi


Dalijonova Gulnoza Nazirjon qizining
“IQTISODIY TAHLIL” fanidan tayyorlagan

AMALIY ISHI

ANDIJON - 2023
“Iqtisodiy tahlil” fanidan talabalarga mustaqil ish variantlarini taqsimlanishi

Talabaning ismi-sharifi	Talabaning guruh jurnalidagi raqami	Bajarilishi lozim bo‘lgan masalalar raqami
Dalijonova Gulnoza Nazirjon qizi	06	1.1	2.2.	3.3.	4.4	5.5

NAZOART ISHINING MASALALARI VA YECHIMI

1. 
   Masala. Sanoat korxonasi bo‘yicha quyidagi ma’lumotlar keltirilgan:
   

№	Ko‘rsatkich	Bazis davri	Xisobot davri
1	Mahsulot hajmi, ming so‘m	10350	11200
2	Xodimlar soni, kishi	4850	4880

Ushbu ma’lumotlardan foydalanib quyidagilarni aniqlang:

1. 
   O‘rtacha bitta xodim hisobiga ishlab chiqarilgan mahsulot hajmi (xodimlar mehnat unumdorligi);
   
2. 
   Ko‘rsatkichlarni xisobot davrida bazis davriga nisbatan absolyut (mutloq) va nisbiy tafovutlarini;
   
3. 
   Xodimlar mehnat unumdorligi bilan unga ta’sir etuvchi omillar orasidagi bog‘lanishning analitik ifodasini;
   
4. 
   Zanjirli bog‘lanish usulidan foydalanib xodimlar mehnat unumdorligini o‘zgarishiga:
   

a) mahsulot hajmi o‘zgarishining ta’sirini;
b) xodimlar soni o‘zgarishining ta’sirini;
5. Har bir aniqlangan ko‘rsatkichni qisqacha izohlang va xulosa qiling.
1.1. Masalaning yechimi:


1. O‘rtacha bitta xodim hisobiga ishlab chiqarilgan mahsulot hajmi (xodimlar mehnat unumdorligi):
Buni (xodimlar mehnat unumdorligini) topish uchun quyidagi formuladan foydalanamiz:

Bu yerda,

MU – mehnat unumdorligi;
M – ishlab chiqarilgan mahsulot hajmi (so‘mda);
A – xodimlar soni (kishi).

Demak, xisobot davrida o‘rtacha bitta xodim hisobiga ishlab chiqarilgan mahsulot hajmi (xodimlar mehnat unumdorligi):

so‘m,

bazis davr uchun o‘rtacha bitta xodim hisobiga ishlab chiqarilgan mahsulot hajmi (xodimlar mehnat unumdorligi):

so‘m

bo‘ladi.

Javob: so‘m; so‘m.
2. Ko‘rsatkichlarni xisobot davrida bazis davriga nisbatan absolyut (mutloq) va nisbiy tafovutlari.
a) Xisobot davridagi mahsulot hajmining bazis davriga nisbatan absolyut (mutlaq) va nisbiy tafovuti –


= 11 200 000 – 10 350 000 = 850 000 so‘m.


1,08.

b) Xisobot davridagi xodimlar sonining bazis davriga nisbatan absolyut (mutlaq) va nisbiy tafovuti –

= 4 880 – 4 850 = 30 kishi.


1,006.

d) Xisobot davridagi o‘rtacha bitta xodim hisobiga ishlab chiqarilgan mahsulot hajmi (xodimlar mehnat unumdorligi)ning bazis davriga nisbatan absolyut (mutlaq) va nisbiy tafovuti –

= 2 295,08 – 2 134,02 = 161,06 so‘m.


1,075.


Javob: 850 000 so‘m.
1,08.
30 kishi.
1,006.
= 161,06 so‘m.
1,075.

3. 
   Xodimlar mehnat unumdorligi bilan unga ta’sir etuvchi omillar orasidagi bog‘lanishning analitik ifodasi:
   

Yuqoridagi 1-topshiriqdagi keltirilgan ma’lumotlarga muvofiq, xodimlar mehnat unumdorligiga, 1.1. jadvalda keltirilgan omillar to‘g‘ri hamda teskari proporsional bog‘lanishga ega. Demak, regressiya tenglamasi 1-topshiriqda aniqlaganimmizdek



ga teng bo‘ladi.
Bundan, xodimlar mehnat unumdorligiga 2 ta omil bevosita ta’sir o‘tkazadi. Bular:

1. 
   M – mahsulot hajmi (to‘g‘ri proporsional bog‘liq);
   
2. 
   A – korxonadagi xodimlar soni (teskari proporsional bog‘liq).