Лойиҳа Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

РИВОЖЛАНИШ ХУСУСИЯТЛАРИ 
Режа 
1. Кичик мактаб ѐшидаги болаларнинг психик ривожланиши. 
2. Кичик мактаб ѐшидаги болаларнинг ақлий ривожланиши. 
3. Ўқув фаолиятининг хусусиятлари. 
4. Бошлангич синф ўқувчилар шахсининг шаклланиши. 

---

118 
ҳаммаси боланинг мактаб психологияси жиҳатидан тайѐр эканлиги обҳектив 
тамойилларга мақулдир. Бошланғич синфларда педагог ишларни ташқил 
қилишда кичик мактаб ѐшидаги болаларнинг анатомик физиологик 
ҳусусиятларини ижтимоий тараққиѐт даражасини ҳам ҳисобга олиш лозим.
Д.Н. Левитов тўғри қайд қилиб ўтганидек хеч бир мактаб ѐшида 
саломатлик холатига ва ижтимой тараққиѐтига кичик мактаб ѐшидаги 
махкам боғлиқ бўлмайди. Бола 7 ѐшдан 11 ѐшгача жисмоний жиҳатдан
нисбатан осойишта ва бир текисда ривожланади. Бўйи ва оғирлиги 
организмнинг тиниқлиги ўпкасининг ҳаѐтий хажми анча текис ва 
пропалғционал 
ривожланади. 
Психолог 
Л.С.Славинанинг 
кўрсатишича 
бошлангич 
синфда 
билиш фаоллиги етарли даражада 
бўлмаган болалар учраши мумкин. 
Бундай болалар интилувчан 
жиҳатидан 
нормал 
ривожланган 
бўладилар. Бу ривожланиш уларнинг 
ўйин ва амалий фаолиятларида 
намаѐн бўлади. Фаол фикр қилиш улар учун ҳарактерлидир. Бундай 
ўқувчиларига ўқитувчида алохида диққат билан қараши керак. Уларнинг 
фикр қилиши фаолиятига одатлантириб уларни ютуқларини ҳар томонлама
қўллаб-қувватлаши дастлабки пайтларда ўқув вазифаларини бажаришни 
ўйин ва амалий фаолиятни билан боғлаб олиб бориш керак.
Кичик мактаб ѐшидаги ўқувчиларнинг барча ўқиш фаолияти қахтиий 
равишда мақсадга мувофиқлаштирилгандир. Биринчидан, ўқувчилар ўқиш, 
ѐзиш, ва ҳисоблаш малакасини эгаллашларини, арифметика, она-тили, тарих, 
география ва табиятшуносликдан геометриянинг элементар асосларидан анча 
катта хажмда билимни ортиришлари керак. Иккинчидан, боланингш билим 
даражаси ва билиш қизиқишлари кенгаяди ҳамда ривожланади. Учинчидан 
билим жараѐнларининнг тараққиѐти, ақлий ривожланиш юзага келади. Фаол