Suvaysh kanali—O'rta Yer dengizi va Qizil dengizi o'tegishli Suvaysh bo'yni orqali o'tgan. 1869 yilYilda Ochilgan.Uzunligi- 161km,chuqurligi- 16.2m,va- 120-180m.
XX asrda ozodlik harakati Misrda Birinchi jahon urushi tugashi bilanoq boshlandi.1918-yil noyabrdaQohirada Misr mustaqilligi uchun kurashni boshqarish jamoasi qo'instituti tashkil qilinib,unga adabiyot taniqli,madaniyat,siyosat va jamoat arboblari kirdilar.U"Vafd Misri"("Misr")deb nomlandi.
Misrda Muhammad Ali sulolasiga mansub qirollar hukmronlik qilardilar. 1918 yilyildan1952 yilfoyda,ha'ni monarxiya ag'darilgunga qadar ikkita qirol almashdi:Fuod I(1922-1936)vaFaruk(1936-1952).Uchinchi qirolFuod IIjuda oz,atigi bir yil hukmronlik qildi. 1953 yilyilda u ag'darildi va u bilan birga qirollik tuzumi ham bekor qilish.
Mamlakatdagi demokratik kuchlar qirol tuzumini inglizlarning Misrdagi bosh tayanchi deb bilib,asosiy kuchni uni ag'darashga qaratdilar.Ularning kurashi keng ko'lam kasb etib,unga bevosita mustamlakachilariga hamda yuridik davlatdagi tayanchi—qirol tuzumiga qarshi kurash qurol edi. "Vafd Misri»qo'instituti juda tez mashhur bo'lib ketdi va aholining turli tabaqasi davrini o'z kelgan keng milliy-vatanparvarlik harakati partiyasiga aylandi.Angliya hukumati Misrga mustaqillik berish talabini rad etgan keyingi birinchi nizoyoq siyosiy kuchlarga ochiq qarama-qarshiligiga olib keldi.
www.arxiv.uz
Barcha ijtimoiy tabaqalar va ijtimoiy-siyosiy tashkilotlarni o'z olgan Misr xalqi inglizlar va sud ittifoqchisi—qirol hokimiyatiga qarshi oyoqqa turdi.Inglizlarning talabi bilan qirol"Vafd Misri»kompaniyalarni qamoqqa oldi. 1919-yilda mamlakatda ommaviy namoyishlar boshlandi.Namoyishlar Qohiradan Yuqori va Quyi Misrga tomon ko'chdi.Tinch namoyishchilarni to'p va pulemyotlardan o'qqa tutdilar.Qurbonlar soni sanoqsiz bo'ldi.Bunga javoban ish harakatlari va dehqonlaming qo'lab-quvatlashiga tayangan qo'zg'ular boshlandi.Ko'plab qishloq va shaharlarda inqilobiy hokimiyat idoralari tashkil qilish.Qo'zg'olon ayovsiz bostirildi,uch hafta davom etgan to'qnashuvlarda mingdan ortiq kishi halok bo'ldi. 1921-yiIdaMisr bo'ylab yangi namoyishlar to'lqini yelib o'tdi.Ulardan yuqori tashkilotchilik jihati bilan farq qilardi.Umumiy ish harakatlaridan kurash kurash shaharlarida barrikada janglari va dehqonlaming partizanlik harakatiga o'sib o'tdi.Qo'zg'olon yana bostirildi,biroq bu Angliyaga faqat repressiyalar bilan xalq harakatini bostirib bo'yaxshilashni yaqqol isbotladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |