M a r ip o V, М. Fayziyeva, S. D o t t o y e V web texn ologiyalari

Taqrizchilar:
A.Xoljigitov - fizika-matematika fanlari doktori, professor, TATU il- 
miy ishlar bo‘yicha prorektori,
B. Abduraximov — fizika-matematika fanlari doktori, professor, 0 ‘zMU 
“ Informatika va tadbiqiy dasturlash” kafedrasi mudiri.
ISBN 978-9943-391-64-2
Ш ,  
и '. / ■'LAI 
U , v
I
^hboroi 
kazl
0 ‘zb ek isto n faylasuflari m illiy jam iyati nash riyoti, 2013
UAiiANGAN DAVLAi 
n i i i v / c a c i T P T i

---

K IR ISH
I n t e r n e t n in g paydo b o ‘lishi o ‘za ro m u l o q o tn i a m a l g a o shirish 
u c h u n yangi k o m m u n ik a ts i o n texnologiyalar h a m d a m a ’lu m o tla r 
bazasi b ilan ishlovchi tex n o logiyalarni ishlab c h iq is h n i ta q o z o etdi. 
S hu k u n g a c h a in t e r n e td a sa h ifa la r y aratuvchi va u l a r b ila n ishlovchi 
o dd iy te x n o lo g iy alar ishlab chiq ilg an edi. P H P — M B B T ( m a ’l u m o tla r 
b az asin i b o sh q a r is h tiz im i) b ilan a m a ld a o son va tez b o g i a n a olish 
im k o n iy a tin i b e ru v c h i W eb d a s tu r l a s h n i n g yangi tex n o lo g iy a la rid a n
biri h is oblanadi.
P H P W e b d a ish lovchila r u c h u n h t m l- s a h i f a l a r n i tez va oso n , 
d i n a m i k h o ld a ish la sh i va o 'z g a rtirish u c h u n im k o n iy a tl a r yaratib 
b eruvchi texnologiyadir. P H P tex n o lo g iy as in in g ajoyib xususiyat- 
la rid a n biri bu — o c h i q d a s tu riy kodga egaligi va b e p u l ta rq a tili- 
shidir. P H P p latfo rm a g a b o g ‘liq emasligi, deyarli b a r c h a p la tfo rm a - 
lard a ishlay olish im k oniya ti bilan ajralib tu ra d i. S h u n in g u c h u n
d u n y o d a k o ‘plab W eb sayt y ara tu v c h ila r ushbu tex n o lo g iy a n i m a ’qul 
ko‘rishadi. Boisi P H P k u n i g a m ill io n d a n o rtiq m u r o ja a tla r g a x iz m a t 
k o ‘rs a ta oladi, u n d a s k rip tla rn i yaratish va sozlash b o s h q a d a stu rla sh
tillariga n is b a t a n a n c h a osondir.
U sh b u q o ‘l l a n m a uch q is m d a n iborat b o ‘lib: b ir in c h i q is m d a P H P
texnologiyasi va l in in g im k o n iy a tla ri h aq id a so‘z b o ra d i. A sosiy k o n ­
st ruksiyalar, s t a n d a r t funksiyalar, obyektga yo‘n a ltirilg a n d astu rla sh
borasidagi im k o n iy a tl a r h a q id a m a ’lu m o tla r berilg a n . P H P y o rd a m i- 
d a y aratilg a n d a s t u r la r d a H T M L n i n g b a ’zi e le m e n tla r in i ishlatish 
h aq id a h a m batafsil t o ‘xtab o ‘tilgan.
Ik k in c h i qism m a ’l u m o tla r b azasini b o s h q a r is h t i z i m l a r i n i n g
(M B B T ) im k o n iy a tla ri va foydalanish u c h u n fu n k s iy a la r to ‘p la m i, 
P H P te x n o lo g iy a s in in g
M y S Q L
M B B T bilan
integratsiyasiga 
b a g ‘ish lan g an . U sh b u b o i i m d a P H P va M y S Q L M B B T y o rd a m id a
d i n a m i k W E B saytni loyihalash va d a s t u r kodlari m is o lla r y o r d a m i ­
da tu s h u n t ir ib o 'tilg a n .
U c h in c h i qism P H P texnolog iy asin in g W eb t i z i m l a r d a n foy- 
d a la n i s h d a a v to riz atsiy a n i ta sh k il qilishga b ag ‘is h la n g a n . Bu o 'r in d a
h a m P H P o 'z i n i n g s o d d a interfeys va keng im k o n iy a tla r i n i n a m o y o n
qiladi.

---