M. A. Sovuq Kognitiv Uslublar

P. Gardner va uning hammualliflari doimiy ravishda ma'lum bir kognitiv nazorat orqali shaxsni baholash mumkin emasligini ta'kidladilar . тивных контролей, который и был обозначен термином «когни­ Ushbu kontseptsiyaning ikki jihatini ta'kidlab, "kogni TIV uslubi" atamasi bilan belgilangan kohni TIV nazorati majmuasini hisobga olish kerak: birinchidan, ma'lum bir shaxsning kognitiv uslubi kognitiv nazorat tamoyillarining kombinatsiyasidir, shuning uchun uslub требований, нежели ma'lum bir nazorat printsipiga qaraganda o'ziga xos vaziyat talablaridan mustaqildir или иной принцип контроля, va, albatta, -JST рых, образующие , kognitiv uslubni tashkil принципы контроля etuvchi, neza visimani bir-biridan boshqarish tamoyillari va turli xil dividendlarga xos kombinatsiyalarda namoyon bo'lishi mumkin дивидуально-специфических .
Shunday qilib, kognitiv uslub individual xatti-harakatlarni bashorat qilish uchun asosbo'lib xizmat быть осуществлено qildi, bu esa individual kognitiv nazoratlarning xususiyatlaridan kelib chiqib amalga oshirilmadi. Bunday xulosa juda muhim ko'rinadi, ибо, chunki ko'rib turganimizdek, в рамках ushbu yo'nalish doirasida kognitiv uslub ko'p o'lchovli psixologik sifat sifatida talqin qilingan. Biroq, keyinchalik kognitiv uslub kontseptsiyasidagi ushbu semantik soya yo'qoldi va zamonaviy asarlarda сти­ лями стали называться individual kognitiv o'zgaruvchilar ( shu jumladan и yuqorida aytib o'tilgan kognitiv nazorat) kognitiv elementlar deb nomlana boshladi.
Dastlab J. Kagan изучал индивидуальные ob'ektlarni turkumlash jarayonlaridagi individual farqlarni в процессах категоризации объектов с помощью ikkita uslubiy protsedura yordamida o'rganib chiqdi. Shunday qilib, bolalarga uchta xo rosho tanish narsalarning tasvirlari taqdim etildi, ulardan bir-biriga o'xshash ikkitasini tanlash kerak edi. Bundan tashqari, odamlarning rasmlarini chizish uchun sor texnikasi ishlatilgan изображений .
Изучение оснований сходства Ob'ektlarni birlashtirishda o'xshashlik asoslarini o'rganish объединении объектов по­ toifalarga ajratishning uchta asosiy usulini aniqlashga yordam berdi:

• 
  analitik va tavsiflovchi ( o'ziga xos xususiyatlar yoki alohida de-Tale ob'ektlarining o'xshashligiga asoslangan guruhlarni o'z ichiga oladi, masalan: "zebra va futbolka-ki chiziqlari bor ", " с qizil sochli odamlar");
  
• 
  tematik (ob'ektlarning si tuativ yoki funktsional munosabatlariga asoslangan guruhlarni o'z ichiga oladi, masalan: "Pan va stul-oshxona", "erkak , ayol, bola - oila");
  
• 
  kategorikгруппировки, ос­xulosa нованные(на некотором обобщающем суждении с tanlangan ob'ektlarni ma'lum bir toifaga misol sifatida ishlatib, ba'zi bir umumlashtiruvchi hukmda yangi tashkil etilgan guruhlarni o'z ichiga зованием выбранных объектов как примеров определенной oladi, masalan: "kiyim", "bir xil kasb egalari") (Kagan, Moss, Sigel, 1963).
  

Было показано, что частота Analitik javoblarning chastotasi ko'rsatilgan увеличи­ oshdi yoshga qarab shakllanadi. Bundan tashqari, analitik javoblar ustun bo'lgan 7-10 yoshli bolalar o'quv faoliyati sharoitida ko'proq xayoliy bo'lganligi, siz intellektual kasblarni (olim, yozuvchi) afzal ko'rganingiz ma'lum bo'ldi. The tahlilchi o'g'il bolalar guruhi сердечных сокращений tashqi stimulni kuzatishni talab qilganda yurak urishining sekinlashishi kuzatildi стимулом, что свидетельствовало , bu ularning способности к устойчиво­ му и концентрированному вниманию mu ta'siriga nisbatan barqaror mu va konsentratsiyali e'tibor berish qobiliyatini ko'rsatdi к визуально­ . O'z navbatida, kov tahlilchi qizlarining kichik guruhida наблюдалась тенденция к отказу от an'anaviy ayol Polo-rol manfaatlaridan voz kechish tendentsiyasi kuzatildi интересов (Kagan, 1966).
В Natijada было высказано предположение, что дети, склонные , toifalarga ajratishning analitik usuliga moyil bo'lgan bolalar sodir bo'layotgan voqealarning alohida tafsilotlariga ko'proq e'tibor berishadi va ularning intellektual xatti-harakatlarini yaxshiroq nazorat qilishadi, ya'ni ular reflektiv harakat qilishadi. Aksincha, ularni ko'rsatishga moyil bo'lgan bolalar matik tasniflash usuliобнаруживают в своем пове­ , o'z ishlarida impulsivlikning namoyon bo'lishini aniqlang импульсивности (ular o'z harakatlarida kamroq diqqatli va giperaktivdir в своих ).
Olingan faktlar Kaganga " kognitiv sur'at" (qaror qabul qilish tezligi) da individual farqlar mavjudligi to'g'risida taxmin qilishga imkon berdi: impulsiv uslubga ega bolalar tezda qaror qabul qilishadi, reflektiv sti Lem bo'lgan bolalar asta — sekin qaror qabul qilishadi.
E'tibor bering, tushuntirish qiyin bo'lgan sabablarga ko'ra риально-заключающий , ma'lumotlarni tahlil qilishda toifalashning rial-xulosa usuli hisobga olinmagan , shuning характеристика детей этого типа в работах uchun Kagan va uning hammualliflari asarlarida ushbu turdagi bolalarning psixologik xususiyatlari и его соавторов не была taqdim etilmagan. Tabiiyki, savol tug'iladi: agar ana litika bolalari reflektiv uslub bilan ajralib tursa va temati ki bolalari impulsiv bo'lsa, unda ния присущ детям, ob'ektlarni turkumlashda umumlashtiruvchi tushunchalardan foydalanishga moyil bo'lgan bolalarga qanday intellektual xulq-atvor xosdir использовать при категоризации объектов обобщающие ?
Фактор Kognitiv temp omili обнаруживается faqat на опре­ muammolarni hal qilish jarayonining bo'lingan bosqichlarida aniqlanadi, ular orasida выделены quyidagilar ta'kidlangan:

1. 
   декодирование muammoli vaziyatni dekodlash, понимание muammoni tushunish;
   
2. 
   селекция возможных гипотез, на которые можно yechimni topish uchun ishonishingiz mumkin bo'lgan farazlarni tanlash для нахождения ;
   
3. 
   выполнение необходимых операций для обоснования harakat gipotezasini asoslash uchun zarur operatsiyalarni bajarish ходной ;
   
4. 
   оценка правильности решения, выбранного на 3-bosqichda tanlangan echimning to'g'riligini baholash ;
   
5. 
   o'qituvchi yoki eksperimentatorga javob xabari. Склонность действовать Impulsiv yoki reflektiv harakat qilish tendentsiyasi
   

являет u o'zini на 2 va 5-bosqichlarda namoyon фазах, qiladi, ya'ni с . aqliy tanaffus bilan bog'liq
rum gipotezalari va javob hisoboti (Kagan, 1966). Garchi dalillar dürtüsel uslub noto'g'ri qarorlar sonini aniqlash bilan bog'liqligini ko'rsatgan bo'lsa-da, ushbu bosqichda дований соотношение kognitiv temp va echimning aniqligi nisbati точности решения ikkinchi darajali holat sifatida ko'rib chiqildi. Kognitiv temp nazariyasida birinchi o'rinda intellektual faoliyatning dinamik xususiyatlari ko'rsatilgan .
Детерминанты индивидуальных различий в скорости приня­ Kagan qarorlar qabul qilish tezligidagi individual farqlarning determinantlarini решений Каган связывал с особенностями motivatsion xususiyatlar bilan bog'ladi
Глава 1-bob Истоки uslubiy yondashuvning kelib chiqishi
shaxsning affektiv sohasi. Shunday qilib, reflektiv (uzoq qaror qabul qilish vaqti) yoki impulsiv (tezkor qaror qabul qilish vaqti) bo'lish tendentsiyasi ikkita sub'ektiv qadriyatlar o'rtasidagi muvozanat funktsiyasidir: tezkor muvaffaqiyatga yo'naltirish yoki mumkin bo'lgan xato uchun tashvish. Agar bolaning xato qilish ehtimoli haqidagi tashvishi его желание tezda muvaffaqiyatga erishish istagidan kattaroq bo'lsa, u holda u reflektiv uslubni kashf etadi. Agar o'z xatolari tufayli tashvish tez muvaffaqiyatga erishish istagidan kam bo'lsa, unda bolada impulsiv uslub ustunlik qiladi. Kaganning so'zlariga ko'ra, madaniy jihatdan mahrum bo'lgan bolalar o'zlarining его kognitiv sur'atlarining o'ziga xos xususiyatlariga ko'ra оказывались в группе impulsivlar guruhiga kirishgan.
Когнитивные теории Shaxsning kognitiv nazariyalari ( понятийных систем O. Xarvi, D. Xant va G. Shroderning kontseptual tizimlar nazariyasi va теория личностных конструктов J. Kelli)
Shaxsning kognitiv nazariyalarida пало положение shaxsiy xususiyatlar va individual xatti-harakatlarning o'ziga xosligi uchun tushuntirishni izlash, ayniqsa , odam nima bo'lganini idrok etish, tushunish va tushuntirish uslublarida izlash kerak degan pozitsiya asosiy yo'nalish sifatida tushib понимания и объяснения человеком происхо­ ketdi. Shu nuqtai nazardan дение , kognitiv sohaning mazmunli va tarkibiy jihatlari сферы (inson nimani o'ylaydi va qanday o'ylaydi) printsipial edi. Mazmunli o'zgaruvchilar-bu убеждения) shaxsning о тех или atrof-muhit va uning holatlarining muayyan elementlari haqidagi g'oyalari (bilimlari, fikrlari, e'tiqodlari) элементах своего окружения и собствен­ . Strukturaviy o'zgaruvchilar - bu mavjud tasavvurlarni tashkil qilish (birlashtirish, tanlash , bog'lash va h.k.) uchun mas'ul bo'lgan pra Villar majmuasi т. д.) имеющихся .