M. I. Kuzmenkov, A. A. Sakovich O‘tga chikadigan nometallik va silikat materiallar texnologiyasi asoslari

Zaryad va shishaning taxminiy tarkibi
		Miqdori																			Oksidlarning tarkibi, wt. %
Tovar			material
	100 og'irlik uchun. h.
materiallar																SiO2					Al2O3		CaO			MgO			Na2O			Fe2O3
			shisha yog'i
			sy, vazn. h.
Qum		71.09														70.34					0,46		0,41			−			−			0,092			−
Dolomit		17.84														0,57					0,46		4.83			3.50			−			0,096			−
Texnik		0,60														0,002					0,59		0,002			−			−			−			−
alumina
Soda		27.97														−					−		−			−			15.50			−			−
Bo'r		6.08														0,09					−		3.28			−			−			0,036			−
Jami		123.58														71.00					1.50		8.51			3.50			15.50			0,21			100,22*
shisha tarkibi,
ga keltirildi					−										70,86					1.50		8.49			3.49			15.45			0,21			100,0
100%
Berilgan hamkorlik					−										71.00					1.50		8.50			3.50			15.50			−			100,0
shishaga aylanadi
Og'ish
mazmuni					−										0,14					0,0		0,01			0,01			0,05			−			−
oksidlar

*Shisha tarkibini 100% ga etkazish uchun konvertatsiya koeffitsienti quyidagilarga teng bo'ladi:

100,22/100 = 1,0022 barcha xom ashyolarda individual oksidlarning umumiy tarkibiga bo'linadi.

Olingan shisha miqdori nisbatdan aniqlanadi:

123,58 og'irligi. zaryad soati - 100 wt. soat stakan

100. 
     wt. zaryad soatlari - x wt. soat stakan
     

68

100 100


X 80,91%.
123.58

Shisha hosil bo'lish jarayonida olovni yo'qotish hisoblanadi

100–80,91 = 19,09%.

100 og'irlikdagi shisha tarkibi. qum soatlari quyidagicha qayta hisoblanadi:

• 
  dolomitning kerakli miqdori: 71,09 wt. soat qum - 17,84 og'irlik. soat dolomit 100 wt. soat qum - x og'irligi. soat dolomit
  
  • 
    = 25.09.
    

Xuddi shu tarzda, boshqa materiallarning miqdori qayta hisoblab chiqiladi (soat og'irligida):

qum	- 100,0;
dolomit	- 25.09;
alumina	– 0,49;
soda	- 39,34;
bo'r bo'lagi	- 8.57.

Hisob-kitoblarda shishaning tarkibi ko'pincha molyar foizlarda ifodalanadi. Quyida shisha tarkibini massa foizidan molyargacha va aksincha, shuningdek, molyar formulaga (oksidlarning mollari soni) qayta hisoblash misoli keltirilgan. Massa foizida ifodalangan tarkibga ega bo'lgan shisha tarkibini mol foizda aniqlash kerak deb faraz qilaylik.

SiO₂- 67,5; DA₂O₃- 20,3; Al₂O₃- 3,5; Na₂O - 8,7.

Mol foizda oksidlarning tarkibi formula bo'yicha qayta hisoblab chiqiladi

M


^m M_bitta M₂ M₃ ... Mn^100%,

bu yerda m - bu oksidning shishadagi miqdori mol foizda;

M_bitta, M₂, M₃,. . Mn - stakandagi har bir oksidning soni.
Har bir oksidning mollari soni
M_bitta ^hbitta ,


b_bitta
qaerda n_bittabu oksidning shishadagi miqdori massa foizida; b_bitta oksidning molekulyar og'irligi.

69

					67.2			100%
^mSiO2			60.06																			1.12		100%				70,85%;
		67.5		20.3						8.7					3.5		1.12						0,29		0,14		0,03
		60.06	69.69						62,0				101.94

^mB O			0,29 100%				18,35%;
			1.58
2	3
^mAl O			0,03 100%				1,95%;
			1.58
2		3

0,14 100

^mNa₂O _1.58 ^8,85%.

Molyar foizlarda ifodalangan shisha tarkibini massaga aylantirish uchun siz formuladan foydalanishingiz mumkin.

N


ⁿ N_bitta N₂ ...N ^100%.

Stakandagi har bir oksidning massa qismlari soni

N_bitta = m_bitta b_bitta.

Shunday qilib, SiO miqdori₂shishada, massa foizida ifodalangan, bo'ladi

^mSiO2				70,85 100%				100% 67,5%.
	70,85	60.06	18.35	69.69	8.85	62,0
							19,5 101,94

Shishaning massa foizida ifodalangan tarkibini molyarga o'tkazishda shisha tarkibidagi oksidlarning mollari soni quyidagicha aniqlanadi:

67.5		SiO ning massa qismlari2		hisoblanadi			67.5										1,12 mol;
					60.06
20.3		massa qismlari B2O3		hisoblanadi					20.3								0,29 mol;
					69.69
8.7	Na ning massa qismlari2Makiyaj haqida				8.7												0,14 mol;
					63,0
3.5	Al ning massa qismlari2O3		hisoblanadi		3.5											0,03 mol.
					101.94

Agar B miqdorini olsak₂O₃1 uchun shishaning molyar formulasi quyidagicha ko'rinadi:

3,86SiO₂ 1B₂O₃ 0,48Na₂O 0,10Al₂O₃.

70

Aralashmani tayyorlash.Shishani eritish uchun ishlatiladigan xom ashyoni oldindan tayyorlash kerak. Ommaviy materiallar skriningdan o'tkaziladi va bo'lakli materiallar birinchi navbatda maydalanadi, so'ngra ham ekranlanadi. Agar kerak bo'lsa, xom ashyoni saralash yoki maydalashdan oldin quritiladi.

Bo'lakli materiallar (bo'r, dolomit, dala shpati va boshqalar) avval jag'li maydalagichda, so'ngra boshqa turdagi yuguruvchilarda, valiklarda yoki tegirmonlarda maydalanadi. Qum, dolomit, bo'r, dala shpati № 07 elakdan (90 teshik / sm) o'tkaziladi.²); soda, kaliy, elakdan sulfat

• 
  085 (64 teshik/sm²). Aralashmaning tarkibiga ko'ra olinadigan tayyorlangan xom ashyo yaxshilab aralashtiriladi. Zaryadni yaxshi aralashtirish shishaning keyingi erishini osonlashtiradi, yanada bir xil va yuqori sifatli ko'zoynaklar beradi. Yomon aralashtirish bilan zaryadda iplar, termoyadroviy etishmasligi va boshqa nuqsonlar bo'ladi.
  

Aralash eng yaxshi laboratoriya pan mikserlarida aralashtiriladi, bu sizga bir hil bo'lishga imkon beradi

aralash 35 daqiqa davomida.

Aralashtirish jarayonini osonlashtirish va aralashmaning ajralish ehtimolini oldini olish uchun uning namligi 3-7% (soda aralashmasi) ichida bo'lishi kerak. 3 4%, sulfat 5 7%). Avval qumni püskürterek namlash va keyin aralashmaning boshqa komponentlari bilan aralashtirish tavsiya etiladi. Ushbu namlash usuli bilan soda, bo'r va sulfatning bir qismi qum zarralariga yopishadi va ularni butunlay o'rab oladi. Suv, shuningdek, shisha erishi paytida silikat hosil bo'lish reaktsiyasini osonlashtiradi. Aralashmaga suv kiritish tavsiya etilmaydi, chunki bu tarkibiy qismlarning to'planishi va notekis taqsimlanishiga olib kelishi mumkin.