M. O’. Sariboyeva jahon va turkiy xalqlar adabiyoti o’quv-uslubiy majmua Guliston- 2017

Turk adabiyotshunoslari adabiyot tarixini uch davrga bo’ladilar:

1. Turklarning islom dinini qabul qilgunigacha bo’lgan davr. X asrgacha bo’lgan bu davr adabiy merosni barcha turkiy xalqlarga tegishli deb qarashi kerak.

   
   

2. Islom dini qabul qilingandan so’nggi davr.

   
   

3. Yangi davr, ya’ni arab adabiyoti namunalari ta’siri boshlangandan keyingi davr.

   
   

Bular o’z navbatida ijtimoiy muhitdan kelib chiqib, yana bir qancha nom bilan kichikroq davrlarga ajratiladi.

Islomiyatdan avvalgi adabiyotni ikkiga ajratish mumkin:

1. Og’zaki adabiyot

   
   

2. Yozma adabiyot

   
   

Islom dinini qabul qilingandan so’nggi turk adabiyoti uch bosqichga bo’lib o’rganiladi.

1. O’tish davri adabiyoti

   
   

2. Xalq adabiyoti

   
   

3. Mumtoz turk adabiyoti

   
   

Turk adabiyotshunoslari turk xalq adabiyotini mazmun- mohiyatidan kelib chiqib quyidagicha tasniflaydilar:

1. Anonim turk xalq adabiyoti

   
   

2. Diniy- tasavvufiy turk adabiyoti

   
   

3. Oshiq tarzi turk adabiyoti

   
   

Anonim turk xalq adabiyotining nazmiy shakllari:

1. Turku
   

2. Mani
   

3. Ayit ( yo’qlov )

   
   

4. Tekerleme

   
   

5. Bilmeje ( topishmoq )

   
   

6. Ninni ( alla )

   
   

Nasriy shakllar:

1. Masal (ertak)

   
   

2. Doston
   

3. Afsona
   

4. Fikra (latifa)

   
   

5. Xalq hikoyasi

   
   

6. Ota so’zi (maqollar)

   
   

7. An’anaviy xalq tomosha o’yinlari

   
   

Diniy – tasavvufiy turk adabiyotining nazmiy shakllari:

1. Ilohiy
   

2. Nafas
   

3. Nutq
   

4. Shatxie
   

5. Davriye
   

6. Munojaat
   

7. Tavhid
   

8. Naat
   

9. Mavlud