M. O’. Sariboyeva jahon va turkiy xalqlar adabiyoti o’quv-uslubiy majmua Guliston- 2017

Asosiy savollar:
1. Mirzo Fatali Oxundovning hayot yo’li.
2. Shoirning ijodiy merosi.
Mavzuga oid tayanch tushuncha va iboralar:
Ilm o’rganish, ilk ijodi, xalq og’zaki ijodi, komediyalari.
Mavzuga oid muammolar:
Dramaturg M. F. Oxundov ozarbayjon milliy teatriga asos bo’lgan oltita komediyani yaratdi. Sizningcha, u o’z davridagi qanday voqealarni fosh qilgan? Falsafiy qarashlarni bayon qilgan asarlarida-chi?

1-asosiy savol bo’yicha darsning maqsadi:
Adibning hayoti va faoliyati to’g’risida talabalarda tasavvur va tushuncha hosil qilish.
Identiv o’quv maqsadlari:

1. Oxundovning yoshlik yillari va ilm olishi to’g’risida so’zlaydi.

2. Adib yashagan davrdagi ijtimoiy-siyosiy hayotni izohlaydi.
3. Dramaturgning yumoristik mavzuda yozilgan asarlari to’g’risida fikr
yuritadi.
1-asosiy savolning bayoni.
Buyuk ozarbayjon shoiri va mutafakkiri Mirza Fatali Oxundov 1812 yili Nuh shahrida tug’ildi. U dastlab diniy maktabda o’qidi. Keyinchalik rus-tatar bilim yurtida ta’lim olib, rus tili va rus madaniyatini yaxshi o’rgandi. Bilim yurtini bitirgandan so’ng, umrining oxirigacha Tiflis hokimi qoshida tarjimon bo’lib ishladi. Bir necha tilni mukammal egallagan va adabiyotni chuqur bilgan M.F.Oxundov A.S.Pushkin asarlarini mutolaa qildi. Uning fikricha, ozarbayjon xalqining ayanchli ahvolda yashashiga sabab, birinchi navbatda keng mehnatkash ommaning savodsizligidir. Shuning uchun u zo’r berib ma’rifat tarqatish, mehnatkashlar bolalarini o’qitish, ularni savodxon qilish uchun jon kuydirdi. Oxundov arab alifbosini lotin grafigi asosida qayta tuzib chiqdi. M. F. Oxundov Ozarbayjon milliy teatrining shakllanishi uchun zamin hozirladi va Ozarbayjon milliy teatriga asos bo’lgan oltita komediyani yaratdi: «Kimyogar mulla Ibrohim Xalil» (1850), «Tabiatshunos Muse Jordan» (1850), «Qaroqchini enggan ayiq» (1851), «Xasis kishining sarguzashti»(1852), «Lenkoran xonligining vaziri»(1850) va «Tabrizlik huquq himoyachilari»(1855) kabi komediyalarida u o’z davridagi ijtimoiy tengsizlikni tasvirladi, hukmron doiralarning xasisligi, farosatizligi va nodonligini fosh qildi.