M porsaev, B. Sh. Safarov, D. Q. Usmanova raqamliiqtisodiyot asoslari

Litecoin - bu bir hil darajadagi Internet-valyutasi bo‘lib, u dunyoning istalgan nuqtasiga deyarli nolga teng to‘lovlarni o‘z ichiga oladi.
Litecoin - bu to‘liq markazlashtirilmagan ochiq manba, global to‘lov tarmog‘i.
Bitcoin bilan taqqoslaganda, Litecoin tranzaksiyani tasdiqlash vaqti tezroq (2,5 daqiqa) va saqlash samaradorligi yuqoriroq. Sanoatning muhim qo‘llab-quvvatlashi, savdo hajmi va likvidligi bilan Litecoin Bitcoinga qo‘shimcha ravishda tijorat uchun tasdiqlangan vositadir.
Litecoinni emissiyasi 84 million dollar bilan cheklangan.
Ripple
Ripple bir vaqtning o‘zida Bitcoinga qo‘shimcha sifatida yaratilgan, ammoto⁴g‘ridan-to⁴g‘ri raqobatlashadigan valyuta
bo‘lmagan markazlashtirilmagan kriptovalyuta. Tarjimada, Ripple kriptovalyuta "to‘lqin" degan ma’noni anglatadi, ya’ni ushbu valyutani yaratishdau butun ekotizimni rivojlanishiga hissa qo‘shadi deb taxmin qilingan. Mutaxassislarning ta’kidlashicha, Ripple qat’iy taqsimlangan reestrga ega bo‘lgan tengdosh tizimi, ammo Bitcoin bilan tashqi o‘xshashlikka qaramay, ushbu kriptovalyuta bir necha tub farqlarga ega:

1. 
   Ripple kriptovalyuta eng yuqori Tranzaksiya tezligiga ega. Hozirda Ripple bilan ishlash tezligi jihatidan solishtiradigan biron bir tizim yoki boshqa valyuta yo‘q.
   
2. 
   Ripple nafaqat xakerlik hujumlaridan, balki kiber hujumlardan ham yuqori darajadagi himoyaga ega, bu esa valyutani buzish yoki noqonuniy olish ehtimolligini anglatadi.
   
3. 
   Ripple tangalariga inflyatsiya ta’sir etmaydi. Bunga eski tangalarni muomaladan chiqib ketishi bilan yangi tangalar bir xil hajmda yaratilishi orqali erishiladi.
   
4. 
   Tranzaksiya to‘lovini boshqa kriptovalyutalari bilan taqqoslasansa, Ripple tranzaksiya narxi minimal bo‘ladi.
   
5. 
   Tizim ichida siz nafaqat valyutalarni, balki qiymatlarni ham almashishingiz mumkin.
   
6. 
   Tranzaksiyani e’lon qilingandan so‘ng uni tahrirlash yoki bekor qilish imkoniyati.
   

Tether
Tether - bu Tether Limited tomonidan chiqarilgan fiat bilan bog‘liq bo‘lgan kriptovalyuta.
Tether, Bitniin BTC-dan farqli o‘laroq, Omni Layer protokoli orqali blockchaindan foydalanadi. Omni Layer protokoli blok­cheyn bilan o‘zaro ishlaydigan, Bitcoinga asoslangan kriptoval­yuta tokenlarining chiqarilishi va qaytarilishini ta’minlaydigan ochiq manbali dastur. Tether valyutasi 100% Tether platformasidagi zaxira hisobvarag‘idagi haqiqiy xorijiy valyuta aktivlari bilan ta’minlanadi. Tether Limited kompaniyasining xizmat ko‘rsatish shartlariga muvofiq kriptovalyutani milliy valyutalarga sotib olish yoki almashtirish mumkin.
294
Blokcheyn texnologiyasidan foydalangan holda, Tether foydalanuvchilarga dollar, yevro va ienalarga bog‘langan raqamli tokenlarni saqlash, yuborish va qabul qilish imkonini beradi. Bitcoin raqamli aktivlarning global bozor qiymatining qariyb 70 foizini tashkil qiladi. Biroq, kunlik va oylik savdolar hajmiga ko‘ra [36], Bitcoin kriptovalyuta yetakchi emas, balki bozor kapitallashuvi Bitkoinga nisbatan 30 baravar kam Teter.
2018-yilda Tetherning savdo hajmi Bitcoin narxidan kuniga 21 milliard dollarga oshdi. Mutlaq rekord 2018-yil may oyida o‘rnatildi, bunda USDT (Tether cryptocurrency token) kuniga 31 milliard dollarni rekord darajadagi aylanmani qayd etdi.

2. 
   jadvalda eng mashhur kriptovalyutalarni asosiy ko‘rsatkichlari berilgan.
   

4.4.3-jadval
Eng mashhur kriptovalyutalar ko‘rsatkichlari