M porsaev, B. Sh. Safarov, D. Q. Usmanova raqamliiqtisodiyot asoslari

Platformaning xususiyatlari :

• 
  Bulutli dasturni ishlab chiquvchisi uchun mavjud bo‘lgan asosiy xizmatlar to‘plamini taqdim etish;
  
• 
  Dasturni ishlab chiqish va taqdim etish usullariga ma’lum cheklovlar qo‘yish .
  

Platformani tanlash
Platformani tanlashda tayyor bulut infratuzilmasi asosida kengaytiriladigan platformani mustaqil ravishda yoki mavjud platformalar asosida ishlab chiqish mumkin.
Asosiy platformani tanlash mezonlari:

• 
  tugallangan qarorning qiymati;
  
• 
  unumdorligi;
  
• 
  zarur ko‘lami;
  
• 
  har qanday platforma dasturni amalga oshirish uchun ma’­lum dasturlash tillari va Dasturiy ta’minot freymvorklarini (dastur platformasi uchun sarlavhalar, shablonlar ) ishlatishni talab qiladi.
  

f	Pul ishlash	N
V		J

Platforma



I

Taqdim etish

8
ntegratsiya

Kengayish
qobiliyati
Joriy etilishi
Ishlashi

4. 
   rasm. Bulutli model platformasi
   

Taqdim etish - bu foydalanuvchi bulut bilan o‘zaro aloqa qiladigan interfeys . Ushbu component oxirgi foydalanuv-
chi uchun kirish ma’lumotlarni olishni va uni taqdim etishni ta’minlaydi. Taqdim etishning eng keng tarqalgan usuli web- brauzerlar orqali o‘zaro aloqada bo‘lishini ta’minlovchi web- ilovalar bo‘lib, ohirgi vaqtlarda eng yuqori ishchanligini mobil qurilmalarda (smartfon, planshetlar) ta’minlash uchun foyda- lanuvchining alohida interfeyslarni keng tarqaldi.
Ma’lumot - bu tuzilmaviy yoki notuzilmaviy statik yoki dinamik ravishda o‘zgarib turadigan ma’lumotlarning taqsim- langan saqlanishini ta’minlaydigan ma’lumot manbalari . Bulutli tizimlardagi foydalanuvchilarning ma’lumotlari juda katta hajmga yetishi mumkin, bunda klassik ma’lumotlar bazalari endi ishlov berish tezligida qoniqarli natijalarni bermaydi.
Shu munosabat bilan, so‘nggi bir necha yil ichida ma’lu­motlar bazasini boshqarishning alternativ tizimlari (DBMS) va ju­da katta hajmdagi ma’lumotlarni qayta ishlashga alternativ yondashuvlar faol rivojlana boshladi .
Integratsiya - bu ma’lumot almashishini va taqsimlangan hisoblash muhitida vazifalarni bajarishni soddalashtiradigan inf­ratuzilma. Ushbu komponent doirasida xizmatlar o‘rtasida ma’­lumot almashish jarayonining maksimal samaradorligi va xavf- sizligini ta’minlash kerak . Bundan tashqari, ma’lumotlar format- larining muvofiqligini ta’minlash va eski dasturiy ta’minot bilan sinxron va asinxron o‘zaro ta’sir mexanizmlarini ishlab chiqish kerak . Yuqori darajada dasturiy komponentlarda sust bog‘liqligini ta’minlash lozim va tizim tuzilmasida muammoli joylarning yoqligiga ishonch hosil qilish lozim.
Ko‘lamligi - dasturga qo‘ shimcha yuklarni qo‘ shgan holda qo‘shimcha axborot resurslarini ajratishni qo‘llab-quvvatlaydi- gan resurslarni taqdim etish usullarining moslashuvchanligi . Shu bilan birga, nafaqat ilovadagi yukning qisqa muddatli o‘si- shi ehtimolini hisobga olish kerak, balki tinglovchilarning doimiy o‘sishi natijasida tizimning ishlashini uzoq muddatli oshirish- ni rejalashtirish kerak. Ikkala holatda ham, bulutli dasturni bir nechta hisoblash moslamalarida tarqatilishi mumkin bo‘lgan alohida modulli tarkibiy qismlarga ajratish kerak .
Monetizatsiya - foydalanuvchi vazifalarini bajarishga sarf- langan mablag‘larni hisobga olish va hisob-kitob qilish. Bu ko‘plab tijorat dasturlarining asosiy qismidir. Bulutli plat- formalarning sifatli billingni tashkil etish uchunfoydalanuvchi vazifalarni hal qilishga sarflangan barcha resurslari haqida to‘liq ma’lumotlarni yig‘ish va taqdim etish va sarflangan resurslarga tezkor va qulay to‘lovlarni amalga oshirish lozim.
J
Ko‘p tarqalgan bulutli platformalar
oriy etish - bu yangi bulutli dasturni ishlab chiqish jarayoni bo‘lb, yaratish, sinovdan o‘tkazish va joriy etishni o‘z ichiga oladi. Tayyor bulut infratuzilmasidan foydalanish juda keng miqyosli dasturni ishlab chiqish va amalga oshirish xarajatlarini sezilarli darajada kamaytirishi mumkin, chunki bu foydalanil- gan axborot resurslari uchun to‘lov kommunal hisoblash modeliga asoslanadi va o‘z infratuzilmasiga katta investitsiyalarni talab qilmaydi . Bu boshlang‘ich xarajatlarni minimallashtirish va das­turni har tomonlama sinashga mablag‘to‘plash imkonini beradi.