M porsaev, B. Sh. Safarov, D. Q. Usmanova raqamliiqtisodiyot asoslari

2.6.1-rasm. Internet-do‘kon sayitining daraxtli tuzilishi



Elektron peshtaxtasi - bu sotuvga taklif etilayotgan va buyurtma berishni taklif etadigan tovarlar to‘g‘risida batafsil ma’lumotni o‘z ichiga olgan ixtisoslashgan sayt bo‘lib, keyin- chalik u doimiy ofisga elektron pochta orqali yuboriladi.
Shu bilan birga, tashkilot iste’molchi bilan bog‘lanadi, yet­kazib berish kafolatlarini beradi, to‘lovlarni Internetda emas, an’anaviy usulda amalga oshiradi. Elektron peshtaxtasi avtomatik to‘lov funksiyasi va elektron to‘lovlarni qabul qilish mexanizmi xos emas.
Elektron peshtaxta asosini narxlari ko‘rsatilgan mahsulotlar katalogi yaratadi. U turli yo‘llar bilan tuzilgan (mahsulot guruhlari va toifalari, ishlab chiqaruvchilar va boshqalar).
Internet Savdo Tizimi (IST) Internet orqali savdoni tashkil etishning eng murakkab va to‘liq tizimidir. IST avtomatlashtiril- gan elektron do‘konda bo‘lmagan xususiyatga ega, ya’ni u tijorat tashkilotining ichki avtomatlashtirilgan savdo tizimiga bevosita bog‘liqdir. Bu juda muhim, chunki elektron do‘konni tashkil qi­lishda har doim elektron biznesni an’anaviy savdo bilan munosa- bat o‘rnatishda muammolar mavjud.
Har qanday ISTni yaratish uch to‘rt oy ketadi. Natijada, ti­jorat tashkilotida to‘liq ishlaydigan integratsiyalashgan tizim mavjud bo‘lib, unda elektron tijorat an’anaviy ravishda an’anaviy tarzda birlashtiriladi. Bu birlashish barcha aloqalarda o‘z aksini topadi: omborlarda, moliyada, hisobotda, tovarlar oqimida.
Elektron do‘konlardan eng tez qoplanadigan internet savdo tizimlari hisoblanadi. Ular bitta bitimning narxini bir yarim ikki martagacha kamaytiradi, do‘konlar esa uni bir necha bor ka­maytiradi.
Tovarlarning taklif etilayotgan assortimentiga qarab, Inter­net- do‘konlar yuqori darajada ixtisoslashgan, ixtisoslashgan, aralash va universal bo‘lishi mukin.