M. Usmanov fizikadan savol va masalalar to’plami
Download 254.31 Kb. Pdf ko'rish
|
Boshlang'ich bilim oluvchilar uchun M. Usmanov
- Bu sahifa navigatsiya:
- 13-§. Butun olam tortishish qonuni. Og‘irlik kuchi Mavzuga doir nazariy savollar
- Mavzuga doir masalalar 1.
- 14-§. Og‘irlik va yuklanish Mavzuga doir nazariy savollar 1)
|
33. Massasi kg 10 bo‘lagan arava s m / 2 o‘zgarmas tezlik bilan harakatlan- moqda, unga ta’sir etuvchi kuchlarning teng ta’sir etuvchisini toping ) ( N . 34. Massasi kg 30 bo‘lagan tosh gorizontal tekislikda tinch turibdi., Unga ta’sir etuvchi kuchlarning teng ta’sir etuvchisini toping ) ( N . 40
Massasi t 8 bo‘lagan yuk avtomobili gorizontal tekislikda tinch turibdi., Unga ta’sir etuvchi kuchlarning teng ta’sir etuvchisini toping ) ( N . 36. Avtobus to‘g‘ri chiziqli tekis harakatlanmoqda, uning ichini inersial sanoq sistemasi deb qarash mumkinmi?
Samalyot to‘g‘ri chiziqli tekis harakatlanmoqda, uning ichini inersial sanoq sistemasi deb qarash mumkinmi?
Korabl to‘g‘ri chiziqli tekis tezlanuvchan harakatlanmoqda, uning ichini inersial sanoq sistemasi deb qarash mumkinmi?
Avtomobil to‘g‘ri chiziqli tekis sekinlanuvchan harakatlanmoqda, uning ichini inersial sanoq sistemasi deb qarash mumkinmi?
Mavzuga doir nazariy savollar 1) Butun olam torishish qonuni ta’rifini ayting. 2) Butun olam tortishish qonuni formulasini qanday? 3) Gravitatsion doimiysi qiymati va birligi? 4) Gravitatsion doimiysining fizik ma’nosi qanday? 5) Butun olam tortishsish qonuni formulasidan jismlar massalari qanday topiladi? 6) Jism massa markazi nima? 7) Butun olam tortishsish qonuni formulasidan jismlar massa markazlari orasidagi masofa qanday topiladi? 8) Bir jism ikkinchi jismni 1
gravitatsion kuch bilan, ikkinchi jism birinchi jismni 2
gravitatsion kuch bilan tortsa, 2 1
F F nimaga teng bo‘ladi? 9) Og‘irlik kuchi nima? 10) Jismga ta’sir etuvchi og‘irlik kuchi qanday topiladi? 11) Jismga ta’sir etuvchi og‘irlik kuchiga aks ta’sir etuvchi og‘irlik kuchi qayerga qo‘yilgan? 12) Jismga ta’sir etuvchi og‘irlik kuchi Yerning qayerida eng katta?
1. Massalari kg 120
va kg 400
bo‘lagan jismlar massa markazlari oarsidagi masofa m 3 bo‘lgan jismlar bir-birini qancha kuch bilan tortadi ) (
2. Massalari t 300
va t 850
bo‘lagan jismlar massa markazlari orasidagi masofa
m 5 , 0 bo‘lgan jismlar bir-birini qancha kuch bilan tortadi ) (
3. Massalari t 1000
va t 1200
bo‘lagan jismlar massa markazlari orasidagi masofa
m 2 bo‘lgan jismlar bir-birini qancha garvitatsion kuch bilan tortadi ) (
4. Massalari kg 400
va 2
bo‘lgan jismlar massa markazlari orasidagi masofa
sm 70 ga teng. Ular bir birini N 5 10 811 , 3 − ⋅ gravitatsion kuch bilan tortadi. 2
ning qiymatini toping ). ( kg 41
Massalari 1
t 40 bo‘lgan jismlar massa markazlari orasidagi masofa sm 20 ga teng. Ular bir birini N 5 10 34 , 13 − ⋅ gravitatsion kuch bilan tortadi. 1 m ning qiymatini toping ). ( kg 6. Massalari t 50 va t 150
bo‘lgan jismlar bir birini mN 01 , 20 kuch bilan tortadi. Ular massa markazlari orasidagi masofani toping ). ( m 7. Massalari kg 2 va kg 1 bo‘lgan jismlar bir-birini N 10 10 334 , 1 − ⋅ kuch bilan tortadi. Ular massa markazlari orasidagi masofani toping ). ( m 8. Massalari kg 6 va kg 3 bo‘lgan jismlar bir-birini N 10 10 336 , 5 − ⋅ kuch bilan tortadi. Ular massa markazlari orasidagi masofani toping ). ( m 9. Quyoshning massasi kg 30 10 99 , 1 ⋅ va Yerning massasi kg 24 10 976 , 5 ⋅ . Quyosh va Yer orasidagi masofa 150 million km ga teng. Quyosh va Yer bir- birini necha nyuton kuch bilan tortadi? 10. Oyning massasi kg 22 10 35 , 7 ⋅ va Yerning massasi kg 24 10 976 , 5 ⋅ . Yer va Oy orasidagi masofa 300 000 km ga teng. Yerni Oy necha nyuton kuch bilan tortadi? 11. Kaptiva avtomobilini Yer kN 5 , 19 kuch bilan tortadi. Yerni Kaptiva qanday kuch bilan tortadi ? ) ( kN
Malibu avtomobilini Yer
15 kuch bilan tortadi. Yerni Malibu qanday kuch bilan tortadi ? ) ( kN
kg 2 massali jismga ta’sir etuvchi og‘irlik kuchini toping ). (
kg N g 8 , 9 =
14.
25 massali jismga ta’sir etuvchi og‘irlik kuchini toping ). (
kg N g 8 , 9 =
15. Matiz avtomobilining massasi kg 926
. Uni Yer qanday kuch bilan tortadi ? ) ( kN
2 / 10
m g =
16. Neksiya avtomobilining massasi kg 1052
. Unga ta’sir etuvchi og‘irlik kuchini toping ). (
2 / 10 s m g =
17. Yer tomonidan jismga ta’sir etuvchi og‘irlik kuchi N 05 , 49 ga teng. Jism massasini toping ). ( kg 2 / 81 , 9 s m g =
18. Jentra avtomobilining massasi kg 1300
Unga ekvatorda N 12727
og‘irlik uchi ta’sir etmoqda. Ekvatordagi erkin tushish tezlanishini toping ) /
2 s m .
42
Jentra avtomobilining massasi
1178
Unga shimoliy qutbda N 74 , 11579
og‘irlik uchi ta’sir etmoqda. Shimoliy qutbdagi erkin tushish tezlanishini toping ) / ( 2 s m .
Jismning massasi 4 marta ortsa, unga ta’sir qiluvchi og‘irlik kuchu qanday o‘zgaradi? 21. Jismning massasi 5 marta kamaysa, unga ta’sir qiluvchi og‘irlik kuchu qanday o‘zgaradi?
Jismning massasi 2 marta ortsa, unga ta’sir qiluvchi og‘irlik kuchu qanday o‘zgaradi?
Jismning massasi 3 marta kamaysa, unga ta’sir qiluvchi og‘irlik kuchu qanday o‘zgaradi?
Mavzuga doir nazariy savollar 1) Og‘irlik nima? 2) Jismning og‘irligi nimaga ta’sir qiladi? 3) Og‘irlik kuchi nimaga ta’sir qiladi? 4) Jismning og‘irligi qanday hollarda og‘irlik kuchiga teng bo‘ladi? 5) Jismning og‘irligi qanday hollarda og‘irlik kuchidan katta bo‘ladi? 6) Jismning og‘irligi qanday hollarda og‘irlik kuchidan kichik bo‘ladi? 7) Yuqoriga tekis tezlanuvchan harakat qilayotgan jismning og‘irligi qaysi formula orqali topiladi? 8) Past tekis tezlanuvchan harakat qilayotgan jismning og‘irligi qaysi formula orqali topiladi? 9) Yuqoriga tekis sekinlanuv- chan harakat qilayotgan jismning og‘irligi qaysi formula orqali topiladi?
Past tekis sekinlanuvchan harakat qilayotgan jismning og‘irligi qaysi formula orqali topiladi? 11) Yuqoriga tekis harakat qilayotgan jismning og‘irligi qaysi formula orqali topiladi? 12) Past tekis harakat qilayotgan jismning og‘irligi qaysi formula orqali topiladi? 13) Yuklanish nima?
Yuklanish qaysi formula orqali topiladi? 15) Yuklanish birligi nima? 16) Vaznsizlik nima? 17) Erkin tushayotgan jismning og‘irligi nimaga teng? 18) Erkin tushayotgan jismga ta’sir qiluvchi og‘irlik kuchi nimaga teng? 19) Qavariq ko‘prikda harakatlanayotgan jismning ko‘prik ortasidagi og‘irligi nimaga teng? 20) Qavariq ko‘prikda harakatlanayotgan jismga ko‘prik ortasida ta’sir qiluvchi og‘irlik kuchi nimaga teng? 21) Botiq ko‘prikda harakatlanayotgan jismning ko‘prik ortasidagi og‘irligi nimaga teng?
Botiq ko‘prikda harakatlanayotgan jismga ko‘prik ortasida ta’sir qiluvchi og‘irlik kuchi nimaga teng?
Mavzuga doir masalalar 1. Ipga osilgan kg 5 massali sharning og‘irligini toping ). (
2 /
, 9
m g =
2. Stol ustida turgan kg 3 massali sharning og‘irligini toping ). (
3. Massasi t 2 bo‘gan tinch turgan avtomobilning og‘irligini toping ). (
43 2 / 10
m g =
4. Dinamometrga g 250
massali tosh osilgan. Dinamometr qanday kuchni ko‘rsatadi ? ) (
2 / 10 s m g =
5. Dinamometrga osilgan yukning og‘irligi N 6 ga teng. Uning massasini toping ). (
2 /
s m g =
6. Oyda dinamometrga osilgan yukning og‘irligi N 32 ga teng. Uning massasini toping ). ( kg 2 / 6 , 1 s m g Oy =
7. Kobalt avtomobilining og‘irligi N 9 , 15597 ga teng. Uning massasini toping ). (
2 / 81 , 9
m g =
8. Ipga osilgan yuqoriga 2 /
s m tezlanish bilan tekis tezlanuvchan harakatlanayotgan kg 4 massali jismning og‘irligini toping ). (
2 /
s m g =
9. Ipga osilgan yuqoriga 2 /
s m tezlanish bilan tekis tezlanuvchan harakatlanayotgan kg 6 massali toshning og‘irligini toping ). (
2 /
s m g =
10. Lift pastga 2 /
s m tezlanish bilan tekis tezlanuvchan harakatlanmoqda. Undagi
70 massali odamning og‘irligini toping ). (
2 /
s m g =
11. Lift pastga 2 /
s m tezlanish bilan tekis tezlanuvchan harakatlanmoqda. Undagi
75 massali odamning og‘irligini toping ). (
2 /
s m g =
12. Lift yuqoriga 2 /
, 1
m tezlanish bilan tekis tezlanuvchan harakatlanmoqda. Undagi
60 massali ayolning og‘irligini toping ). (
2 /
s m g =
13. Ipga osilgan pastga 2 /
s m tezlanish bilan tekis tezlanuvchan harakatlanayotgan kg 9 massali jismning og‘irligini toping ). (
2 /
s m g =
14. Lift yuqoriga s m / 5 , 1 tezlik bilan tekis harakatlanmoqda. Undagi kg 50 massali ayolning og‘irligini toping ). (
2 /
s m g =
15. Lift pastga s m / 3 tezlik bilan tekis harakatlanmoqda. Undagi kg 200
massali ayiqning og‘irligini toping ). ( N 2 / 10 s m g =
16. Lift tinch turibdi. Undagi kg 150
massali yo‘lbarsning og‘irligini toping ). ( N 2 / 10 s m g =
17. Lift pastga 2 /
s m tezlanish bilan tekis sekinlanuvchan harakatlanmoqda. Undagi
45 massali odamning og‘irligini toping ). (
2 /
s m g =
44
Ipga osilgan yuqoriga 2 / 1 s m tezlanish bilan tekis sekinlanuvchan harakatlanayotgan kg 6 massali jismning og‘irligini toping ). (
2 /
s m g =
19. Ipga osilgan yuqoriga 2 /
s m tezlanish bilan tekis sekinlanuvchan harakatlanayotgan
10 massali toshning og‘irligini toping ). (
2 /
s m g =
20. Lift pastga 2 /
s m tezlanish bilan tekis sekinlanuvchan harakatlanmoqda. Undagi
35 massali maymunning og‘irligini toping ). (
2 /
s m g =
21. Ipga kg 3 massali yuk oslikgan. Ipni qanday tezlanish ) / ( 2 s m bilan
yuqoriga tortsak, undagi yukning og‘irligi N 36 ga teng bo‘ladi? 22. Ipga kg 5 massali yuk oslikgan. Ipni qanday tezlanish ) / ( 2 s m bilan
yuqoriga tortsak, undagi yukning og‘irligi N 65 ga teng bo‘ladi? 23. Liftda
kg 20 massali yuk turibdi. Lift qanday tezlanish ) / ( 2 s m bilan
pastga tekis tezlanivchan harakatlansa, yukning og‘irligi N 160
ga teng bo‘ladi? 2 /
s m g =
24. Liftda
kg 80 massali odam turibdi. Lift qanday tezlanish ) / ( 2 s m bilan
pastga tekis tezlanivchan harakatlansa, odamning og‘irligi N 640
ga teng bo‘ladi? 2 /
s m g =
25. Liftda
m massali fil turibdi. Lift 2 / 2 s m tezlanish bilan pastga tekis sekinlanuvchan harakatlansa, filning og‘irligi
4 , 8 ga teng bo‘ladi. Filning massasini toping (kg). 2 / 10 s m g =
26. Liftda
m massali Bugatti avtomobili turibdi. Lift 2 / 1 s m tezlanish bilan pastga tekis tezlanuvchan harakatlansa, Bugattining og‘irligi
542
, 16 ga teng bo‘ladi. Bugattining massasini toping (kg). 2 / 10 s m g =
27. Liftda
m massali alabay iti yotibdi. Lift 2 / 5 , 1 s m tezlanish bilan yuqoriga tekis sekinlanuvchan harakatlansa, alabayning og‘irligi
68 , 0 ga
teng bo‘ladi. Uning massasini toping (kg). 2 / 10 s m g =
28. Ipga osilgan yuqoriga 2 /
s m tezlanish bilan tekis sekinlanuvchan harakatlanayotgan toshning yuklansihini toping. 2 / 10 s m g =
29. Ipga osilgan yuqoriga 2 /
s m tezlanish bilan tekis sekinlanuvchan harakatlanayotgan toshning yuklansihini toping. 2 / 10 s m g =
|
