Madaniy aloqalar

Hindiston madaniyati etnik-lingvistik jihatdan xilma-xil Hindistonda paydo bo'lgan yoki ular bilan bog'liq bo'lgan ijtimoiy me'yorlar, axloqiy qadriyatlar, an'anaviy urf-odatlar, e'tiqod tizimlari, siyosiy tizimlar, artefaktlar va texnologiyalar merosidir. Bu atama Hindistondan tashqari, tarixlari Hindiston bilan immigratsiya, mustamlakachilik yoki ta'sir orqali, xususan, Janubiy Osiyo va Janubi-Sharqiy Osiyoda kuchli bog'langan mamlakatlar va madaniyatlarga ham tegishli. Hindistonning tillari, dinlari, raqsi, musiqasi, arxitekturasi, taomlari va urf-odatlari mamlakat ichida ham farq qiladi.
Ko'pincha bir nechta madaniyatlarning kombinatsiyasi sifatida belgilangan hind madaniyati Hind vodiysi sivilizatsiyasi va boshqa ilk madaniy hududlardan boshlab bir necha ming yillik tarixdan ta'sirlangan. ^[1] [2] Hindiston dinlari, matematika, falsafa, tillar, raqs, musiqa va filmlar kabi hind madaniyatining ko'plab elementlari Indosfera, Buyuk Hindiston va butun dunyo bo'ylab chuqur ta'sir ko'rsatdi. Xususan, Janubi-Sharqiy Osiyo va Himoloyning Hindistonga ta'siri hinduizm va hind mifologiyasining shakllanishiga doimiy ta'sir ko'rsatdi. Hinduizmning o'zi Vedik davrida va keyingi davrlarda birlashgan turli xil xalq dinlaridan shakllangan. ^[3] Ayniqsa, avstroasiatik guruhlar, masalan, Munda va Mon Khmer, shuningdek, Tibet va boshqa Tibet-Birma guruhlari mahalliy hind xalqlari va madaniyatiga sezilarli ta'sir ko'rsatdi. Professor Przyluski kabi bir qancha olimlar erta Hindistonga sezilarli madaniy, lingvistik va siyosiy Mon-Kxmer (Avstroosiyo) ta'siri bor, degan xulosaga kelishdi, buni hind-aryan tillari va sholi etishtirishdagi avstroosiyo so'zlari bilan ham kuzatish mumkin. Janubi-Sharqiy Osiyodan Shimoliy-Sharqiy Hindiston orqali Hindiston yarimoroligacha bo'lgan marshrutdan foydalangan holda Sharqiy/Janubiy-Sharqiy Osiyo sholichi qishloq xo'jaligi mutaxassislari tomonidan kiritilgan. ^[4] [5] Britaniyalik Raj hind madaniyatiga yanada ta'sir ko'rsatdi, masalan, ingliz tilini keng joriy etish orqali ^[6] va mahalliy dialekt rivojlandi.

O‘zbekiston Innovasion rivojlanish vazirligi delegasiyasi Hindistonda safarda bo‘lib qaytdi. Delegasiya a’zolari davlatimiz Rahbarining Hindistonga bo‘lajak tashrifi doirasida imzolanadigan O‘zbekiston Respublikasi Hukumati va Hindiston Respublikasi hukumati o‘rtasida ilmiy-texnikaviy, innovasion sohalarda hamkorlik to‘g‘risidagi Kelishuv loyihasini muhokama qildilar. Bu haqida vazirlik matbuot xizmati xabar bermoqda.

Delegasiya a’zolari tomonidan ilmiy-texnikaviy, innovasion rivojlanishga aloqador vazirliklar, idoralar, tijorat tashkilotlari, OTMlar, ilmiy-tadqiqot muassasalari, innovasion markazlar va inkubatorlar vakillari bilan uchrashuvlar hamda muzokaralar o‘tkazildi.
Hozirgacha ikki davlat o‘rtasidagi ilmiy-texnik hamkorlik O‘zbekiston va Hindiston hukumatlari tomonidan 1993 yil 29 iyulda imzolangan Ilm-fan va texnologiyalar sohasida hamkorlik to‘g‘risidagi Kelishuv doirasida amalga oshirilib kelmoqda. Mazkur hujjat bugungi kun talablariga, ikki davlatning innovasion va ilmiy-texnologik yangilanishga bo‘lgan o‘sib borayotgan ehtiyojlariga javob bermaydi. Innovasion rivojlanish vazirligi oldiga qo‘yilgan vazifalarni amalga oshirish uchun ikki tomonlama huquqiy bazani mustahkamlash talab etiladi. Shu munosabat bilan O‘zbekiston Respublikasi Innovasion rivojlanish vazirligi hamda Hindiston Respublikasi ilm-fan va texnologiyalar vazirligi o‘rtasida o‘zaro hamkorlik Dasturini imzolashga tayyorgarlik ishlari olib borildi, O‘zaro hamkorlik rejasi tasdiqlanishiga kelishildi.
“SUN OVERSEAS” kompaniyasi bilan uchrashuvda O‘zbekistonning energetika va IT-texnologiyalar sohalariga investorlarni jalb etish masalalari muhokama qilindi.
Shuningdek, Kichik sanoat milliy korporasiyasi, Hindiston sanoati konfederasiyasi kabi tashkilotlar vakillari, “Amity University” xususiy universiteti va uning qoshidagi biznes-inkubator rahbarlari, “I-Spirit” vakolatxonasi boshlig‘i, “J Syzygia Consultants” va NASSCOM kompaniyalari direktorlari bilan uchrashuvlar bo‘lib o‘tdi.
Uchrashuvlar davomida ilmiy-texnikaviy, innovasion yutuqlarni tijoratlashtirish jarayonini tezlashtirishga, o‘zaro hamkorlikni mustahkamlashga qaratilgan ikki tomonlama hujjatlarni tayyorlash masalalari muhokama qilindi. Hindiston tomoni o‘z navbatida elektron hukumat (e-governance), telemedisina (e-Health) va distansion ta’lim (e-Education)ni shakllantirish borasida o‘zaro hamkorlikni o‘rnatishga qiziqish bildirdi.
Tashrif natijasida O‘zbekiston-Hindiston innovasion forumi tuzishga kelishildi. Mazkur forum ikki davlatning olimlari, tadbirkorlari, investorlari, novatorlari va innovasion g‘oyalar mualliflarini bir platformada birlashtirishi kutilmoqda. Forum tadbirkorlar va investorlarga istiqbolli innovasion g‘oyalarni moliyalashtirish imkonini beradi. Keyinchalik bu forum O‘zbek-Hind innovasiya jamg‘armasiga aylantirish mumkinligi ham tilga olindi. Hindistonning ishbilarmon doiralari mazkur jamg‘armani shakllantirish bo‘yicha moliyaviy ko‘mak berishga tayyor ekanliklarini bildirishdi. 
Bundan tashqari, Hindiston texnikaviy va iqtisodiy hamkorlik Dasturi (Indian Technical and Economic Cooperation ­– ITEC Programme) doirasida ilmiy-tadqiqot tashkilotlari, OTMlar mutaxassislari, davlat va xo‘jalik boshqaruvi organlarining tegishli sohadagi innovasion rivojlanishga mas’ul bo‘limlari xodimlari, xususiy biznes vakillari bepul xorijiy stajirovka o‘tash imkoniyati ham paydo bo‘ladi. 
Ta’kidlash joizki, mazkur dastur 1964 yili Hindiston hukumati tomonidan yo‘lga qo‘yilgan bo‘lib, unga ko‘ra Osiyo, Afrika, Sharqiy Yevropa (jumladan sobiq Ittifoq davlatlari), Lotin Amerikasi, Karib dengizi havzasi, Tinch okeani orollarini o‘z ichiga olgan 161 ta davlat vakillari ta’lim olishga taklif etiladi. ITEC dasturi bo‘yicha barcha harajatlar (o‘qish dasturini o‘tash, yashash, darsliklar, o‘quv-tanishish safarlari, tez tibbiy yordam, aviachipta) Hindiston hukumati tomonidan moliyalashtiriladi.