Magistratura bo’limi
Download 1.05 Mb. Pdf ko'rish
|
ijtimoiy himoya tizimi va unda pensiya tizimining rivojlanish yonalishlari
|
II BOB bо‘yicha xulosa Tadqiqotlar natijasida ikkinchi bob yuzsidan quyidagi xulosalar tayyorlandi: 1. Hozirgi kunda pensiya va nafaqa tizimini isloh qilishning muhimligi fuqarolarni iqtisodiy manfaatlariga bevosita bog‘liqligi bilan belgilanadi. Taqsimlanuvchi pensiya tizimida ma’lum yil davomida tо‘plangan majburiy ajratmalar joriy davrdagi pensionerlarga tо‘lashga sarflanadi. Shunday qilib, ishlab turgan fuqarolarning majburiy ajratmalari hisobidan keksa kishilarni pensiya xarajatlari moliyalashtirildi. 2. Har bir pensiya tizimining о‘ziga xos muhim afzalliklari mavjud. Taqsimlanuvchi pensiya tizimida tо‘lanayotgan pensiya miqdori moliya bozorining holatiga va investitsion faoliyatiga bog‘liq emas. Jamg‘arib boriladigna pensiya tizimi esa tо‘g‘ridan-tо‘g‘ri investitsion faoliyati bilan bog‘liq bо‘lib, bunda moliyaviy risklar bо‘lishi mumkin. Pensiya jamg‘armasi:
53
a. respublika va mahalliy darajadagi strategik rejalarni, ayniqsa aholini ijtimoiy qо‘llab-quvvatlashni moliyalashtirishda faol qatnashadi; b. pensiya va
bolalar nafaqasini tо‘lash hamda
ularni moliyalashtirishni amalga oshirish uchun markazlashtirilgan holda pul mablag‘larini jamlaydi; c. о‘z-о‘zini moliyalashtirish printsiplari va tijorat faoliyati asosida jamg‘arma mablag‘lari miqdorini oshirish kabi vazifalarni bajaradi. 3. Pensiya ta’minoti tizimini isloh qilishdan kо‘zlangan asosiy maqsadlar quyidagilardan iborat: – bozor iqtisodiyoti tamoyillari asosida pensiya ta’minotini modernizatsiyalash; – Budjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasi daromadlarini shakllantirish monitoringini kuchaytirish; – pensiya ta’minotini zamonaviy axborot texnologiyalari asosida boshqarish; 3.Jamg‘arib boriladigan pensiya ta’minoti tizimning asosida quyidagi tamoyilar yotadi: – jamg‘ariladigan asosga о‘tgan pensiya tizimi yalpi milliy jamg‘arish hajmini oshiradi va investitsiyalar miqdorining о‘sishiga olib keladi; – xususiy boshqaruv ostidagi pensiya tizimi raqobat va siyosiy aralashuvdan xoli bо‘ladi, davlat pensiya tizimiga nisbatan tez rivojlanadi; – jamg‘ariladigan pensiya tizimi demografik muammolarga bog‘liq bо‘lmaydi; – jamg‘ariladigan pensiya tizimi pensiyalar miqdorini insonning ish haqiga va pensiya jamg‘armalaridan foydalanish samaradorligiga bog‘liq ravishda rivojlantirish imkonini beradi. 54
4. Jamg‘arib boriladigan pensiya ta’minoti tizimi mablag‘lari fuqarolarni ixtiyoriy pensiya badallari hisobiga ham shakllanadi. Ixtiyoriy pensiya badallarini rag‘batlantirish maqsadida, mamlakatda ish haqi miqdori oshirilgan vaqtda jamg‘arib boriladigan pensiya hisobvaraqlariga ixtiyoriy tо‘langan badal summalarini mutanosib ravishda oshirib borish maqsadga muvofiq bо‘ladi. 5. Jamg‘arib boriladigan pensiya tizimi tashkiliy jihatdan murakkab tizim hisoblanadi. Aholini mazkur pensiya tizimi tо‘g‘risida etarli bilimga ega bо‘lishi uchun ommaviy axborot vositalarida, korxonalar, muassasalar, tashkilotlarda va mahalla fuqarolari yig‘inlarida tushuntirish va targ‘ibot ishlarini kuchaytirish lozim. 6. Fikrimizcha, fuqarolarni jamg‘arib boriladigan shaxsiy hisob varaqlaridagi mablag‘larning inflyatsiyadan saqlanishi va uzluksiz kо‘payib borishini ta’minlanishi bо‘yicha Xalq banki ma’lumotlari aholiga doimiy ravishda etkazilishi lozim. 7. Budjetdan tashqari Pensiya Jamg‘armasi tarkibidagi boshqarmalar va bо‘linmalar о‘rtasida elektron hujjatlar aylanishi qattiq himoyalangan axborot tizimi ishlashi maksadga muvofiq bо‘ladi.
|
