Mahsulot — faoliyat yoki jarayon natijasi

Mahsulotning xavfsizligi uning murakkab xossasi bo‘lib, inson uchun zararli ta’sir etish miqdorini 

belgilaydigan ko‘rsatkichidir. 

Mahsulotning ekologikligi uning murakkab xossalaridan biri hisoblanib, atrof-muhitga zararli 

ta’sir etish miqdorini belgilaydi. 

 Tayyor mahsulot o‘zining iste’moldagi bahosi va boshqalariga hamda uning iste’mol yoki 

ishlatilishdagi xarajatlarning yig‘indisiga mahsulotning iste’mol bahosi deb ataladi.  

Mahsulotning ham muayyan ehtiyojga mos kelish darajasi, ham shu ehtiyojni qanoatlantirishdagi 

xarajatlar bo‘yicha raqobat- lanuvchi mahsulotlardan uning ajralib turishini ifodalovchi mahsulotning 

tavsifi uning raqobatbardoshligi deb ataladi. 

Sifat ham boshqa tushunchalar kabi o‘zining tizimiga egadir. Sifat tizimi tashkiliy tuzilish, 

mas’uliyat, ish tartibi, jarayonlar, resurslar yig‘indisi bo‘lib, sifatning umumiy boshqaruvining amalga 

oshirilishi tushuniladi. 

Sifat halqasi — ehtiyojni aniqlashdan to ularning qanoatlanishini baholashgacha bo‘lgan turli xil 

bosqichlarda sifatga ta’sir etuvchi o‘zaro bog‘liq faoliyat turlarining konseptual modelidir.  

Belgilangan mahsulotning sifat ko‘rsatkichlarining nomenklatu- rasini tanlash, bu 

ko‘rsatkichlarning qiymatlarini aniqlash va ularni asos bo‘luvchi qiymatlar bilan taqqoslashni o‘z ichiga 

oluvchi ishlarning yig‘indisi mahsulot sifatining darajasini baholash deb ataladi. 

Mahsulotlar sifatini belgilovchi asosiy ko`rsatkichlar va ularni aniqlash usullari 

Mahsulot sifati ko`rsatkichlari – uni ishlab chiqarish va iste’mol qilish bilan bog`liq ma’lum sifat 

ko`rsatkichlari parametrlarining miqdoriy o`lchamini ifodalaydi. Qishloq xo`jaligida bunday 

ko`rsatkichlarga oziq-ovqat mahsulotlari bo`yicha ularning foydalilik darajasi, texnologik parametrlari, 

standartlashtirish xususiyatlari, ishonchliligi, ekologik tozaligi, to`yimliligi kabi ko`rsatkichlar kirsa, 

paxta xomashyosida uning navlari, turi, tola va chigit chiqish nisbati, tolaning uzunligi va pishiqligi kabi 

ko`rsatkichlarni misol qilib keltirish mumkin. 

Ko`pchilik sifat ko`rsatkichlari mahsulot xususiyatlarining parametrlaridan tashkil topadi. Sifat 

ko`rsatkichlari muayyan mahsulotning iste’mol xususiyatlariga ko`ra turlicha bo`lishi mumkin. Qo`yilgan 

maqsaddan kelib chiqib, mahsulot sifatini baholashga imkon beruvchi ko`rsatkichlarni belgilari bo`yicha 

turkumlash mumkin: