Mahsulotlar sifatini aniqlash va sertifikatlash

Quritish shkafida namlikning vazni ulushini aniqlash
 
Har bir namuna chigitni maydalash uchun ishlatiladigan taram- taram 
valikli qurilma orasidan o„tkaziladi yoki temir havonchada maydalanadi. 
Agar namlik 12 % dan yuqori bo„lsa (chigitlar maydalanmaydi), unda har 
bir namuna qism quritish shkafida 110±1,5°C da bir soat mobaynida 
quritilib keyin maydalanadi. Maydalangan namuna qismlar byuksga 
solinadi. Ochiq byukslardagi namunalar 110±1,5°C gacha qizdirilgan 
quritish shkafiga joylashtiriladi. 4 soatdan keyin byukslar chiqariladi, 
ulaming usti yopilib, sovitish uchun 30 daqiqaga eksikatorga joylashtiriladi. 
Namuna qismlar solingan byukslar sovitilgach, o„lchanadi, shundan keyin 
bo„shatilgan byukslarning o„zi ham ikkinchi o„nli qiymatgacha aniqlikda 
oichanadi.
USX-1 yoki VXS-MI rusumli termonamoichagichda namlikning 
vazniy ulushini aniqlash. Ishga tayyorlangan termonamoichagichning
136 

---

quritish zonasida chigitning namuna qismi bir tekis qilib yoyiladi, qopqogi 
zich qilib yopilib, vaqtni 0„lchash relesining tugmasi bosiladi. Quritish 
boshlangandan rosa 4 daqiqadan keyin quritish kamerasi ochiladi, namuna 
byuksga yig„iladi, byuks berkitilib, 0„lchab quritiladi. So„ngra qopqoq bilan 
yopilgan bo„sh byuks 0„lchanadi. Tortish ikkinchi o„nli qiymat 
aniqligigacha o„lchanadi.
Katta miqdordagi o„lchovlarda boshidagi 2-3 marta oichan- gandagi 
byuksning vazni 0,01 g dan ortiq o„zgarmasa, u holda qolgan olchovlarda 
bo„sh byuks o„lchanmasi ham bo„laveradi. Keyinchalik esa bo„sh byuksning 
vazni har 10 o„lchovdan keyin tekshirib turiladi.
Quritish shkafi yordamida o„lchovlar olib borilganda oxirgi natija qilib 
bir vaqtning o„zida o„tkazilgan to„rtta o„lchovning o„rta arifmetik qiymati 
olinadi.
0„Ichashning xatolik me‟yori
 
Quritgich shkaflari qoilab, namlikning vazniy ulushini aniqlash usulida 
parallel quritilgan namunalar orasidagi tasodifiy xatolikni tashkil qiluvchi 
o„rtacha kvadratik tafovut 0,1 abs. %;
— ishonchlilik ehtimolligi 0,95 bo„lganda namlikni oichashda- gi 
sistematik xatolik chegarasi 0,1 abs. %;
— to„rtta parallel quritilgan namunalami aniqlashda oxirgi natijalar 
orasidagi tafovut 0,5 abs. %.
Termonamo„lchagichlarida namlikning vazniy ulushini aniqlash 
usulida parallel quritilgan namunalar orasidagi o„rtacha kvadratik tafovut 
0,15 abs. %;
— ishonchlilik ehtimolligi 0,99 boiganda namlikni oichashda- gi 
tizimli xatolik chegarasi 0,5 abs. %;
— ikkita parallel aniqlashning natijalari orasidagi ruxsat etilgan tafovut 
0,5 abs. %.
Ta‟minlovchi va iste‟molchining laboratoriya tahlillarining natijalari 
o„rtasidagi tafovut 0,5 % dan oshmasligi kerak.
137 

---