Mahsus pedagogikaning klinik asoslari

Inson ko‘rish o‘tkirligini aniqlash metodlari
Oftalmologiyaning zamonaviy nuqtayi nazari yuz yillik kuzatishlar va kashfiyotlar davomida tasdiqlangan va oxir-oqibat ilmiy-metodik bilimlarga aylandi. Ko'z kasalliklarini tushunish va tashxislashda oftalmoskop — ko'z interyerini aniqlovchi moslamaning rivojlanishi muhim ahamiyatga ega bo'ldi. Uning vositasida oftalmologlar ko'z qorachig'i va uning tomirlari haqida, ichki ko'z va ko'z kasalliklari haqida muhim ma’lumotlar olishga muvaffaq bo'ldilar.
Ko'z yordamida narsa va buyumlarni ko'ramiz, ularning rangini, shaklini, katta-kichikligini, qaysi tomonimizda turganligini, buyumning mayda detallarini ham aniq ajrata olamiz. Ko'zning bu noyob xususiyatlariga uning o'tkirligi deyiladi.
Ko'z o'tkirligi ikki buyumning bir-biriga qo'shilib ketmasdan alohida bo'lib ko'rinishi uchun zarur bo'lgan shu ikki buyum orasidagi eng kichik masofa biian aniqlanadi.
Ko'rish burchagi 50 soniya bo'lishi zarur. Narsalarning aksi ko'zning to'r qavatidagi bir kolbachaga tushsa, odamga ikki nar­sa bir bo'lib ko'rinadi.
Shuningdek, ikki nuryonma-yon turgan ikki kolbachaga tushganda ham ular bitta bo'lib ko'rinadi. Faqat shu nurlar ikki kolbachani qo'zg'atsa, shu ikki kolbacha orasida qo'zg'almagan bir kolbacha qolsa, shundagina 2 nuqta 2ta bo'lib ko'rinadi.
Ko'z o‘tkirligini aniqlash uchun maxsus jadvaldan foydalaniladi (20-rasm).
Bu raqamlar yoki harflar kattaligi turlicha bo‘lib, yuqoridan pastga tomon kichiklashib boradi. Tekshiriluvchi odamni turli masofaga qo'yib raqamlarni ko‘rsatish noqulay bo'lganligi uchun me’yoriy ko'z 5 metr masofadan ko'rib, o'qiy oladigan qatorni me'yoriy ko‘z o'tkirligi hisoblanadi.
Masalan, me’yoriy ko'z 50 metr uzoqlikda o'qiydigan qatorni odam ko'zi bilan faqat 5 metr naridan turib o'qiy olsa, uning ko‘z o'tkirligi 5/50-0,1, ya’ni me’yordan o'n barobar kam bo'ladi. Bordi-yu me’yor ko'z 5 metr masofadan o'qiydigan masofani 4 metrdan o'qisa, uning ko'z o'tkirligi 5/4-1,25, ya’ni bunday ko'z o'tkirligi me’yordan ortiq hisoblanadi. Agar 5 metr maso­fadan o'qiladigan qatordagi raqamlarni 5 metr masofadan o'qiy


o