Majburiy fanlar 6

1 - ko‘krak qafasi diafragma parda orqali qorin bo‘shlig‘idan ajralgan; 2 - bir juftdan uzun va kalta mo‘ylovlari hid bilish va tuyg‘u organlari hisoblanadi; 3 - toq tuyoqlilar

turkumi vakili

2. 
   1 - bosh miya yarimsharining po‘stlog‘ida ilonizi burmalari rivojlangan; 2 - ayirish
   

sistemasi bir juft yashil bezlar va ularning naychalaridan iborat; 3 - o‘ng bo‘lmachasidagi qonda kislorodning konsentratsiyasi karbonat angidridga nisbatan yuqori

3. 
   1 - chap bo‘lmachasidagi qonda kislorodning konsentratsiyasi karbonat angidridga
   

nisbatan yuqori; 2 - qon aylanish sistemasi ochiq, ko‘zlari murakkab; 3 - qoziq tishlari kuchli rivojlangan, oshqozoni bo‘lmalarga bo‘linmagan

4. 
   1 - tanasi yung bilan qoplangan, quloq suprasi, sut va ter bezlari rivojlangan; 2 - erkagining qorin bo‘limi boshko‘kragiga nisbatan kengroq bo‘ladi; 3 - oshqozoni to‘rt bo‘lmali, o‘simlikxo‘r hayvon
   

7. 
   Qaysi javobda urug‘kurtakka ega o‘simliklar to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
   

1) Turkiston ismalog‘i; 2) dala qirqbo‘g‘imi;
3) Zarafshon archasi; 4) Sharq sauri;
5) zuhrasoch; 6) sershox qirqbo‘g‘im A) 2, 6 B) 1, 4 C) 3, 5 D) 2, 3

7. 
   Odamda aorta devorining elastikligi tufayli qon tomirining kengayishi va torayishi ta’sirida tomir devorida paydo bo‘lgan tebranishning arteriyalar bo‘ylab tarqalishi qanday ataladi?
   
   1. 
      yurak sikli B) yurakning sistolik hajmi
      

C) yurak avtomatiyasi D) puls

7. 
   Organizmning muhitga yaxshi moslashgan o‘rtacha ko‘rsatkichli formalari saqlanib, normadan o‘zgargan formalari nobud bo‘lishi tabiiy tanlanishning qaysi turi hisoblanadi?
   
   1. 
      harakatlantiruvchi B) dizruptiv
      

C) ongsiz D) stabillashtiruvchi

7. 
   Qaysi javobda hayvon zotlarining yovvoyi ajdodlari to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
   

1) “Orlov yo‘rg‘asi”; 2) “Kornuel”;
3) “Romanov”; 4) “Qorabayir”;
5) “Nyugempshir”; 6) “Merinos”; 7) “Axaltaka”;

8. 
   “Hisor”; 9) “Lekgorn”; 10) “Turman”.
   
   1. 
      bankiv tovuq; b) tarpan; c) muflon; d) ko‘k qoya kaptar
      

A) 2, 5, 9 − d; 1, 4, 7 − b; 3, 6, 8 − c
B) 1, 4, 7 − b; 2, 5, 9 − a; 3, 6, 8 − c
C) 1, 4, 8 − b; 2, 5, 10 − a; 3, 6, 7 − c
D) 4, 6, 8 − c; 1, 3, 7 − b; 2, 5, 9 − a

7. 
   Qanday jarayonlar natijasida quyidagi reaksiya amalga oshadi?
   

ADF + H₃P O₄ + energiya → ATF + H₂O

1. 
   bir molekula glukozadan 2 molekula sut kislotasi hosil bo‘lishi
   
2. 
   oqsil biosintezi
   
3. 
   endositoz, ektositoz jarayonlari
   
4. 
   membrana orqali moddalarning aktiv transporti
   
7. 
   Quyida berilganlardan Qorabayir va Qozog‘iston oqboshi zotlari uchun umumiy bo‘lgan ma’lumotlarni belgilang.
   

1) nafas olishda o‘pka bilan birga havo xaltachalari ham ishtirok etadi; 2) bosh miya yarimsharlarining po‘stlog‘ida burmalar rivojlanmagan; 3) konsument organizm; 4) bosh skeletlilar kenja tipiga mansub; 5) embrioni ona organizmidan tashqarida rivojlanadi; 6) o‘pka venasida arterial qon oqadi
A) 1, 2, 5 B) 3, 4, 6 C) 1, 4, 5 D) 2, 3, 6

7. 
   Avtotrof organizmlarni aniqlang.
   

1. 
   kuropatka, kalmar, karnaygul
   
2. 
   nemalion, nastarin, na’matak
   
3. 
   ossillatoriya, ondatra, omar
   
4. 
   zarpechak, zarang, zog‘cha
   

7. 
   Batsilla xromosomasi tarkibida mavjud bo‘lgan tuzilmalarni aniqlang.
   

1) fosfodiefir bog‘; 2) riboza; 3) adenin; 4) lizin;
5) uratsil; 6) sitozin
A) 2, 4, 5 B) 2, 4, 6 C) 1, 3, 5 D) 1, 3, 6

Biologiya

7. 
   Qaysi xususiyatlar karamdoshlar oilasiga mansub o‘simliklar gullari uchun xos?
   
   1. 
      gullari to‘g‘ri va ayrim jinsli, soyabon to‘pgulda joylashgan
      
   2. 
      gullari to‘g‘ri va ikki jinsli, yakka-yakka yoki ro‘vak to‘pgulda joylashgan
      
   3. 
      gulqo‘rg‘oni murakkab, gulkosacha va gultojiga ajralgan
      
   4. 
      gulqo‘rg‘oni murakkab, gulkosacha va gultojiga ajralgan, changchilari cheksiz
      

7. 
   Bakteriya virusida uchraydigan tuzilmalarni aniqlang.
   
   1. 
      g‘ilof, donador endoplazmatik to‘r
      
   2. 
      RNK va DNK, ribosoma
      
   3. 
      dum qismidagi iplar, silliq endoplazmatik to‘r
      
   4. 
      DNKli boshcha, yoqacha
      

7. 
   

   №	Ichki sekretsiya bezi	Gormon	Funksiyasi
   1	Qalqonoldi bezi	Parat- gormon	Kalsiy va fosfor almashinuvini boshqaradi
   2	Buyrak usti bezining po‘stloq qavati	Androgen	Erkaklarda jinsiy bezlar funksiyasini kuchaytiradi
   3	Qalqonsimon bez	Tiroksin	Reabsorbsiyani kuchaytiradi
   4	Ayrisimon bez	Timozin	Bolalarda jinsiy bezlar funksiyasini susaytiradi
   5	Gipofizning orqa bo‘lagi	Anti- diuretik	Reabsorbsiyani pasaytiradi
   6	Epifiz	Melatonin	Pigment almashinuvini boshqaradi

   
   
   
   Jadvalning qaysi qatorlarida ichki sekretsiya bezlari, ular ishlab chiqaradigan gormonlar va gormonlarning funksiyalari bir-biriga muvofiq tarzda berilgan?
   

A) 1, 4, 6 B) 3, 4, 6 C) 4, 5, 6 D) 1, 2, 5

7. 
   Qaysi javobda ildizdagi kurtaklardan yangi novdalar hosil qilib ko‘payadigan o‘simliklar keltirilgan?
   
   1. 
      qoraqat, terak, jiyda, ituzum
      
   2. 
      lola, nargis, gladiolus, g‘umay
      
   3. 
      shirinmiya, yantoq, olvoli, na’matak
      
   4. 
      g‘umay, ajriq, salomalaykum, funariya
      
8. 
   Odamda retsessiv irsiy kasallik – o‘roqsimon anemiya uchraydi. Gemoglobin molekulasida aminokislotalardan birining o‘rin almashib qolishi eritrotsit shaklining o‘zgarishiga olib keladi. Shu bilan bir vaqtda yurak-qon tomir, nerv, ovqat hazm qilish, ayirish sistemalarida chuqur o‘zgarishlar yuzaga chiqadi. Mazkur kasallik bo‘yicha gomozigota organizm bolalikda nobud bo‘ladi.
   

Yuqorida qanday jarayon ifodalangan?

1. 
   dizruptiv tanlanish
   
2. 
   harakatlantiruvchi tanlanish
   
3. 
   stabillashtiruvchi tanlanish
   
4. 
   turlararo kurash
   

7. 
   G‘o‘zaga abiotik (I) va biotik (II) omillarning ta’siri to‘g‘ri juftlangan javobni aniqlang.
   

1. 
   vertitsill ta’sirida bargning to‘kilishi;
   
2. 
   serhosil AN-402 navining yaratilishi;
   
3. 
   fotosintez jarayonining amalga oshishi;
   
4. 
   yorug‘lik yetishmaganda xlorofillning yemirilishi; 5) uchki kurtak olib tashlanganda hosil shoxlarining ko‘payishi; 6) changlatuvchi hasharotlar ta’sirida hosilning ko‘payishi.
   

A) I - 3, 4; II - 1, 6 B) I - 1, 4; II - 2, 5
C) I - 3, 5; II - 2, 6 D) I - 2, 5; II - 3, 4

7. 
   Qaysi javobda aminokislotalarning o‘zaro peptid bog‘ orqali birikishidan hosil bo‘lgan moddalar ko‘rsatilgan?
   

1) transpozon; 2) DNK polimeraza;
3) interferon; 4) pBR 322; 5) revertaza;
6) EcoRI; 7) t-RNK
A) 2, 3, 4 B) 3, 5, 7 C) 1, 4, 7 D) 2, 5, 6

T-033 Biologiya(

7. 
   Quyidagi hayvonlarning yurak faoliyatiga tegishli ma’lumotlar to‘g‘ri keltirilgan javobni aniqlang.
   

1. 
   jirafa; b) ko‘k kaptar
   

1. 
   
   −
   
   −
   a o‘ng bo‘lmachadagi qonda kislorodning konsentratsiyasi karbonat angidridga nisbatan past bo‘ladi; b chap qorinchadagi qonda karbonat angidridning konsentratsiyasi kislorodga nisbatan past bo‘ladi
   
2. 
   
   −
   
   −
   a chap bo‘lmachadagi qonda kislorodning konsentratsiyasi karbonat angidridga nisbatan past bo‘ladi; b o‘ng qorinchadagi qonda karbonat angidridning konsentratsiyasi kislorodga nisbatan past bo‘ladi
   
3. 
   
   −
   
   −
   a o‘ng bo‘lmachadagi qonda kislorodning konsentratsiyasi karbonat angidridga nisbatan past bo‘ladi; b o‘ng qorinchadagi qonda karbonat angidridning konsentratsiyasi kislorodga nisbatan past bo‘ladi
   
4. 
   
   −
   
   −
   a chap bo‘lmachadagi qonda kislorodning konsentratsiyasi karbonat angidridga nisbatan past bo‘ladi; b chap qorinchadagi qonda karbonat angidridning konsentratsiyasi kislorodga nisbatan past bo‘ladi
   

7. 
   Gidrosfera tarkibiga kiruvchi hayvonlar ko‘rsatilgan javobni aniqlang.
   

1) lansetnik; 2) nereida; 3) ko‘rsichqon;
4) beluga; 5) yumronqoziq; 6) kasatka;
7) zaxkash
A) 4, 6 B) 4, 5 C) 2, 7 D) 1, 3

7. 
   Olimlarning biologiya fanining rivojiga qo‘shgan hissalari va aniqlagan kashfiyotlari to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni aniqlang.
   

1) N.Jinder - transduksiya jarayoni; 2) K.Ber - odam oliy nerv faoliyatining tiplari;
3) E.Gekkel - xromosoma nazariyasi; 4) Boyer - sun’iy ravishda rekombinant DNK olish
A) 1, 2 B) 1, 3 C) 2, 3 D) 1, 4

7. 
   DNK fragmentining birinchi zanjiridagi
   

T nukleotidlari soni ikkinchi zanjirdagi
C nukleotidlari soniga teng, lekin ikkinchi zanjirdagi G nukleotidlari sonidan esa 2 marta kam. Ikkinchi zanjirdagi T nukleotidlari soni birinchi zanjirdagi T nukleotidlari sonidan
3 taga ko‘p. Agar ushbu DNK tarkibida 396 ta vodorod bog‘lari mavjud bo‘lsa, shu DNK asosida sintezlangan polipeptid zanjiri tarkibidagi aminokislotalarlar sonini aniqlang.
A) 51 B) 153 C) 100 D) 50

7. 
   Erkakning otasi gemofiliya bilan kasal, onasining ajdodlarida esa gemofiliya uchramagan. Shu erkak somatik hujayrasining mitoz sikli G₁ davrida H (I), h (II) allellari sonini aniqlang.
   

A) I-1; II-0 B) I-0; II-2 C) I-0; II-1
D) I-2; II-0

7. 
   To‘g‘ri fikrlarni aniqlang.
   

1. 
   tug‘ma rang ajratolmaslik faqat erkakalarda uchraydi; 2) ko‘rish markazining faqat kolbasimon hujayralardan iborat o‘rta qismi aniq ko‘rish markazi deyiladi; 3) kamalak parda o‘rtasidagi teshik qorachiq deyiladi; 4) qorachiq va gavhar oralig‘ida shaffof shishasimon tana joylashgan.
   

A) 2, 3 B) 1, 4 C) 2, 4 D) 1, 3

Kimyo(8007243) T-033