Макон ва вақТ


Epikur Substansional konsepsiya asoschilari


Download 0.78 Mb.
bet2/2
Sana15.06.2023
Hajmi0.78 Mb.
#1485665
1   2
Bog'liq
Bozorboyeva M falsafa slayd

Epikur
  • Demokrit, Epikur
  • Lukresiy Kar
  •  
  • Makon va zamonni materiyaga ham,
  • bir-biriga ham
  • bog‘liq bo‘lmagan
  • mustaqil
  • mohiyatlardir
  •  
  • Makon atomlardan iborat.U bo‘shliqdir.
  • Makon mutlaq, bir jinsli va harakatsiz bo‘ladi, vaqt esa bir tekis oqadi.
  •  
  • makon ob’ektiv, bir xil va cheksiz
  •  
  • MAKON VA VAQT
  • Mikrodunyo
  • Makrodunyo
  • Jonli tabiat
  • Megadunyo
  • Ijtimoiy borliq
  • Biologik vaqt
  • Psixologik vaqt
  • XVIII-XIX asrlarda
  • substansional konsepsiya falsafada
  • YETAKCHI KONSEPSIYA
  • METAFIZIK KONSEPSIYA
  • .
  • Vaqt shu «hozir»ning ketma-ketligi, ularning almashuvi, sanog‘i, hisobi, «oldingi va keyingiga bog‘langan harakatlar soni»dir
  •  
  • Sub’ektiv idealizm
  • vakillari makon
  • va vaqt haqida
  •  
  • D.Yum (1711-1776)
  • I.Kant (1724-1804)
  •  
  • mavjudligining
  • ob’ektiv xususiyati
  •  
  • inson hissiyoti
  • shakli – kuzatish shakli
  •  
  • ham makon va
  • vaqtga sub’ektiv
  •  
  • 9
  • Materialistik yondashuv
  • vakillari makon
  • va vaqt haqida
  • I.Nyuton (1643-1727)
  • A.Eynshteyn (1879-1955)
  • makon va vaqtni
  • ongdan tashqarida
  • mavjud
  • uchun ular faqat
  • idrokda mavjuddir
  • 10
  • Makon va vaqt nisbiylik nazariyasi nuqtayi nazaridan
  • Materiya
  • mavjudligining
  • atributlari
  • materiya kabi,
  • mustaqil
  • holda mavjud
  • bo‘la
  • olmaydi
  • makon,
  • vaqt,
  • harakat
  • materiya
  • mavjudligining
  • asosiy shakllari
  • dunyo muqarrar
  • tarzda faqat
  • makon
  • va vaqtda
  • mavjud
  • Makon va vaqtning
  • asosiy xossalari
  • Makonning
  • uch o‘lchovliligi
  • Vaqtning bir
  • yo‘nalishliligi
  • 12
  • Makonning ko‘p
  • o‘lchovliligi
  • Nisbiylik nazariyasini rivojlantiruvchi va kuchli, kuchsiz, elektromagnit
  • va gravitatsion o‘zaro ta’sirlarga nisbatan yaxlit yondashuvchi hozirgi
  • tabiiy-ilmiy konsepsiyalar makonning uch o‘lchovliligi va vaqtning bir
  • o‘lchovliligi (u o‘tmishdan kelajakka qarab oqishi)ni moddiy jismlar
  • borlig‘ining ehtimol tutilgan hollaridan biri sifatida talqin qiladi
  • va bizning Metagalaktikamiz bilan bir qatorda o‘zga dunyolar ham mav-
  • judligini faraz qilib, makon va vaqtning ko‘p o‘lchovliligi g‘oyasini
  • ilgari suradi. Boshqa olamlarda makon va vaqt butunlay o‘zgacha tuzilish,
  • ko‘lamlilik va shakllarga ega bo‘lishi mumkinligi taxmin qilinadi.
  • 14
  • Makonning uch o‘lchovliligi.
  • Makonning uch o‘lchovliligi hanuzgacha ilmiy-nazariy jihatdan
  • aniq isbotlanmagan. Makon va vaqtning cheksizligi hamda
  • tuganmasligi, makonning uch o‘lchovliligi, vaqtning bir yo‘na-
  • lishliligi, orqaga qaytmasligi makon va vaqtning asosiy xos-
  • salari sifatida qaralishi lozim. Biz makroskopik tajribada
  • ko‘radigan ob’ektlar uch o‘lchovli ko‘lamlilikka – uch o‘lchovdagi
  • o‘lchamlilikka ega. Makonning har qanday nuqtasi uch soni yorda-
  • mida beriladi. Ammo makonning uch o‘lchovliligi faylasuflar
  • uchun amalda jumboq bo‘lib qolamoqda. Ular uchun bu asoslashga
  • urinishlar natija bermayotgan empirik postulat sifatida qa-
  • bul qilinadi. Makonning uch o‘lchovliligini ta’riflab bergan
  • Aristotel pifagorchilarning g‘oyalari yordamida uni asoslash
  • ga harakat qilgan. U uch o‘lchov eng mukammal va tugallangan bo‘-
  • lib, aynan 3 soni shunday xususiyatga ega ekanligini qayd etgan.
  • Vaqt tartibi
  • Sifat
  • ko’rsatkichlari
  • Vaqtning
  • o’lchamliligi
  • Makon va
  • vaqtning
  • bog’liqligi
  • Makon va
  • vaqtning
  • uzluksizligi
  • Vaqt yo’nalishi
  • Xulosa
  • Makon va vaqt haqidagi falsafiy qarashlarni umumlashtirib
  • va bu kategoriyalar mazmunini dunyo haqidagi hozirgi tabiiy-
  • ilmiy bilimlar bilan boyitib, yuqorida aytilganlar nuqtai
  • nazaridan makon va monning asosiy vaqt asosiy xossalarini
  • qayd etib o‘tamiz. Jumladan, makon ko‘lamlilik, bir jinsli-
  • lik va ko‘p o‘lchovlilik bilan tavsiflanadigan mavjudlik
  • tartibi, vaqt esa davomlilik, orqaga qaytmaslik va izot-
  • roplik, ya’ni mumkin bo‘lgan barcha yo‘nalishlarning teng hu-
  • quqliligi xos bo‘lgan voqealarning harakat tartibi va ket-
  • ma-ketligidir.

Download 0.78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling