Maktabda yuqori va hamkor tashkilotlar bilan electron hujjat almashinuvini tashkil etishda electron raqamli imzodan foydalanish. Elektron hujjat va elektron hujjat almashinuvi Muallif: Mengliyev Sh

Ta’lim jarayonini tashkil etishda multimedia kurslaridan foydalanish asoslari
Hozirgi ta’lim tizimini axborotlashtirish davrida hosil bo’ladigan va qayta ishlanayotgan axborotlar hajmi kun sayin ortib, zamonaviy kompyuter va telekommunakasion texnologiyalari vositalari tez sur’atlar bilan mukammalashib va takomillashib borayotgan sharoitda ta’lim tizimini kerakli axborot manbalari bilan ta’minlash, ularni to’plash, saqlash va qayta ishlash usullari bo’yicha kerakli bilim va malakalarini shakllantirish muhim vazifalardan biri hisoblanadi. Shu bilan birga axborot texnologiyalarining zamonaviy vositalari ta’lim jarayonining barcha imkoniyatlari va tashkillashtirish usullarini butunlay o’zgartirib yuborish bilan birga, yangi pedagogik texnologiyalarining zamonaviy metodlarini, usullarini va dasturiy vositalarini tatbiq etish bo’yicha yanada kengroq imkoniyatlarni yaratib bermokda.
Bugungi kunda o’quv jarayonining barcha jabhalarida zamonaviy elektron axborot resurslarining, ko’plab axborot va kommunikasion texnologiya-larining, shu jumladan dasturiy jihozlash vositalarining keng imkoniyatlaridan foydalanish maqsadga muvofiqdir.
Dasturiy jihozlash vositalari – amaliy dasturiy jihozlar bo’lib, ular ta’lim tizimining barcha sohalarida dasturiy tizimlarni yaratish, tayyorlash, tashkiliy materiallarni va ma’lumotlarni jamlash, grafik yoki animasiyalarni qo’shish va namoyish uchun mo’ljallangan. Bunday vositalar yordamida o’quv jarayonini tashkil etish uchun multimedia kurslarini yaratish ko’proq samara beradi.
Multimedia kurslari asosida o’quv jarayonini tashkil etishda mash-g’ulot o’tishning turli uslublari va texnologiyalaridan foydalanish lozim bo’ladi. Buning uchun talabalarning o’quv auditoriyalarida, kompyuter sinf-larida, o’qitishning texnik vositalari xonasida, uslubiy kabinetda amaliy
shug’ullanishlarini tashkil etish lozim.
Bundan tashkari barcha multimedia o’quv kurslari amaliy tadbiqdan va tajribadan o’tgan bo’lishi bilan birga, o’ziga xos xususiyatlarga ham ega bo’lish bilan birga, ularning xususiyatlari bilim va ko’nikmalarni shakllantirish uchun foydalaniladigan o’quv materiallarining tasvirlanish formasiga va ko’rinishiga bog’liq bo’lishi kerak. Ular faqatgina misol va masalalar yechish, amaliy va laboratoriya mashg’ulotlarini bajarish jarayonidagina emas, balki butun o’quv jarayonida talabalarni professional bilim, malaka va ko’nikmalarini shakllantirishga qaratilishi lozim. Bu esa interfaol ma’ruzaviy multimedia kurslarini va namoyish materiallarini to’ldiruvchi, tradision usulda chop etishga asoslangan elektron o’quv qo’llanmalari yaratish lozimligini ko’rsatadi.
Interfaol multimediali kurslar turli xil axborotlarni – matn, statik va dinamik grafika, video va audio yozuvlarni integrasiyalash imkonini beradi . Ulardan foydalanish ma’ruzaviy namoyishlarning sifatli video yozuvlarini, kompyuterli laboratoriya ishlari va amaliyotlarni, hodisa va jarayonlarning imitasion animasiyali modellarini yaratish imkonini beradi, bu esa ro’y berayotgan jarayonlarni ta’sirchanligini va haqqoniyligini ko’rsata oladi xamda talabani o’quv jarayonida faolroq va diqqatliroq bo’lishga o’rgatadi.
Multimedia kurslarini yaratishda shu sohaning asosiy didaktik masalalaridan biri – o’qitishni modellashtirish va tasavvurlash obyektlariga ta’sir qilishning umumiy metodlari muhim o’rinlardan birini egallaydi.
Kompyuter yordamida modellashtirish turli jarayonlar va obyektlarni asosiy xossalarini tekshirish va namoyish qilish, u yoki bu nazariy ma’lumotlarni qo’llanilish holatini va chegarasini aniqlash imkonini beradi.
Multimedia o’quv kurslarining asosiy xususiyatlaridan biri, shu fanni o’rganishning ma’lum bir nozik jihatlari bilan aniqlanadi, ular esa o’z navbatida katta sondagi ko’rgazmali materiallarni talab qiladi, chunki ularning ishtirokisiz jonli dunyoning turli tumanligini, uni qurishni zarurligini, biologik, ximik va fizika jarayonlarning hosil bo’lish mexanizmini va rivojlanishini to’liq namoyish qilib bo’lmaydi.
Multimedia o’quv kurslarida o’quv materiallarini to’ldiruvchi va uning qabul qilish darajasini oshiruvchi ko’rgazmali vositalari alohida ko’rgazmali jadvallar, grafik sxemalar , rasmlar va boshqalardan iborat bo’lgan slaydlar, videofilmlar va boshqa shunga o’xshash ko’rgazmali nazariy materiallar orqali tasvirlanilishi mumkin.
Multimediali o’quv kurslari asosida o’qitishda video-ma’ruzalar, animasion modellar, kompyuterli laboratoriya amaliyotlaridan foydalanish o’z samarasini beradi, chunki ular natural obyektlar va ko’rgazmali qurollarning kamchiliklarini ma’lum bir miqdorda yoki to’liq qoplash imkonini beradi.
Kompyuter texnologiyalari va multimedia o’quv kurslari asosida o’qitishning asosiy o’quv-uslubiy va dasturiy ta’minoti - gipermatn, video va audio-ilovalar, animasiyalar, katta sondagi namoyish materiallaridan foydalaniladigan multimediali o’quv qo’llanmalari hisoblanadi. Shuning uchun ularni yaratishda psixologik va pedagogik prinsiplarga asoslanish kerak bo’ladi.
Multimedia kurslarini yaratishda va ulardan foydalanish lokal kompyuter va Internet tarmog’i keng imkoniyatlarni ochib beradi. Multimediali o’quv kurslarini butun dune kompyuter tarmog’iga joylashtirilishi, ulardan o’quv jarayoni foydalanishda to’g’ridan-to’g’ri murojoat qilish imkonini beradi, bu esa o’quvchilarga informasiyalarni topish , izlash va o’rganish faoliyatini shakllantirish va kengaytirish imkoniyatlarini yaratadi.
Multimediya texnologiyalarining texnik jihozlarining imkoniyat-lari va rivojlanishlari natijasida o’quv jarayonining barcha sohalarida qo’llanilishi va o’z samarasini berishi mumkin .
Multimedia vositalaridan ta’lim sohasida foydalanish va ular yordamida o’qitish tajribalari multimediya texnololgiyalarini ta’lim sohasining turli xil pedagogik faoliyatlarda qo’llanilishining asosiy jihatlarini ajratib berdi.

Xalqaro hamkorlik

Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari universiteti Samarqand filiali Ilmiy tadqiqotlar va ishlanmalarni joriy qilish sohasida halqaro hamkorlikni rivojlantirish maqsadida quyidagi xorijiy oliy ta'lim muassasalari bilan hakorlik memorandumi va hamkorlik shartnomalarini imzolagan:
1. Malayziyaning USIM (University Sains Islam Malaysia) universiteti
2. Frantsiya Belьfor-Monreal texnologiya universiteti
3. Moskva texnologiyalar universiteti
4. Kursk shaxri. Janubiy-G’arbiy davlat universiteti
5. Sibir davlat telekommunikatsiya va informatika universiteti
6. Qozog’iston Respublikasining Аxmad Yassaviy nomidagi Qozoq-Turk universiteti
7.  Belarussiya Texnika Universiteti
Yagona interaktiv davlat xizmatlari portalida (Yagona portal) ro'yxatdan o'tish, siz Davlat Soliq Qo'mitasi (STK) tomonidan berilgan elektron raqamli imzo (ERI) dan foydalanishingiz mumkin.

Elektron raqamli imzo nima, hujjatlarni elektron imzolash uchun mablag'ni qayerdan va qanday olish, ushbu mablag'lardan qanday foydalanish to'g'risida batafsil ma'lumot www.e-imzo.uz veb-saytida keltirilgan.

Quyida ERI yordamida ro'yxatdan o'tish bo'yicha ko'rsatma berilgan.

Jarayon bir necha majburiy bosqichlarda bo'lib o'tadi, ular quyida muhokama qilinadi.

1-bosqich. Ushbu usul yordamida ro'yxatdan o'tishga qaror qilgan foydalanuvchi E-IMZO dasturini shaxsiy (uy yoki ish joyidagi) kompyuteriga yuklab olishi va o'rnatishi kerak. E-IMZO-ni o'rnatish bo'yicha ko'rsatmalar bilan bu erda tanishishingiz mumkin.

2-bosqich. Yagona portalda ro'yxatdan o'tishdan va DTSning ERI yordamida ishlashdan oldin foydalanuvchi DTK tomonidan berilgan ma'lumotlar bilan ko'chma vositani (flesh-kartani) kompyuterning USB portiga ulashi kerak. Bundan tashqari, iltimos, shuni yodda tutingki, DSKEYS papkasida Davlat neft kompaniyasi tomonidan chiqarilgan ma'lumotlar portativ vositaning (flesh-kartaning) ildiz papkasida joylashgan bo'lishi kerak.

3-bosqich. Ro'yxatdan o'tish jarayonini davom ettirish uchun my.gov.uz portalining asosiy sahifasi ekranidagi "Ro'yxatdan o'tish" maydonini tanlang.

Ro'yxatdan o'tish parametrlari bilan quyidagi menyu paydo bo'ladi.

"EDS bilan" maydonini tanlab, sichqonchaning chap tugmachasini bosish kerak.

4-bosqich. To'ldirish uchun ekranda forma paydo bo'ladi.

"ERI tanlash" maydonining qiymati ushbu kompyuterda mavjud ERI ro'yxatidan tanlanadi. Ro'yxat "ERI tanlash" maydonida sichqonchaning chap tugmachasini bosgandan so'ng paydo bo'ladi.

Keyinchalik, foydalanuvchining barcha kerakli pasport ma'lumotlarini kiritishingiz kerak. Shu bilan birga, "Ism", "Familiya", "Otasining ismi" maydonlari "To'liq ism" maydonida ko'rsatilgan ma'lumotlarga qat'iy muvofiq to'ldirilishi kerakligini hisobga olish muhimdir. (EDS-dan) ".

"Elektron pochta" maydonida foydalanuvchi o'z arizalarini ko'rib chiqish jarayoni yoki xizmatlar natijalari to'g'risidagi xabarlarni olishni istagan elektron pochta manzili ko'rsatilgan.

Barcha ma'lumotlarni kiritgandan so'ng, "Ro'yxatdan o'tish" tugmasi bosiladi.

Yuqoridagi protseduralardan o'tib, foydalanuvchi Davlat soliq qo'mitasining ERI orqali Yagona portalda ro'yxatdan o'tkaziladi va u Yagona portal xizmatlaridan, shu jumladan. davlat idoralariga ariza berish yoki boshqa xizmatlarni olish to'g'risida.

Kelgusida Yagona portal xizmatlaridan foydalanish uchun foydalanuvchiga uni ERI orqali kiritish kifoya.

Buning uchun siz o'zingizning ERI-ni ro'yxatdan tanlashingiz kerak.

Shundan so'ng, "ERI bilan kirish" tugmachasini bosish kerak va foydalanuvchi Yagona portalda avtorizatsiya qilinadi va darhol ariza yuborishni yoki boshqa xizmatlarni olishni boshlashi mumkin.

Ommabop xizmatlar
.. ehtiyojlari uchun "GM-Uzbekistan" AJ tomonidan ishlab chiqarilgan transport vositalarini sotib olish uchun elektron ariza yuborish.
Ish stajini tasdiqlovchi arxiv ma'lumotnomalarini berish
Davlat organlarida rahbariyatga tayinlash
‹›