Мактабгача таълим муассасалари ходимларини қайта тайёрлаш ва малакасини ошириш республика ўҚув-методика маркази

3-машғулот

Мавзу: Тошбақани кузатиш

Мақсад: Болаларнинг тошбақанинг ташқи кўриниши (юқоридан ва пастдан коса Билан қопланган, у пастдан силлиқ, юқоридан бўртиб чиққан, қалин, қаттиқ бўлиб, алоҳида қаватчаларга бўлинган, оёқлари, думи, калласи қалин тери Билан қоплпнганлиги) ҳақидаги тасаввурларини аниқлаш ва кенгайтириш, болаларга тошбақанинг айрим ўзига хос хатти харакатлари(аста силжиши, хавф сезилганда оёқлари ва бошини косаси тагига яшириши)ни айтиш, ташқи кўриниш хусусиятлари Билан харакатланиш характери ўртасидаги боғланишни Аниқлаш, тошбақанинг яшаш тарзи(қуруқликда, чўлда, ўт-ўланлар, қум, қуёш серю юўлган ерларда яшаши, ўт-ўланлар, барг ва мевалар Билан озиқланиши, қишда уйқуга кетиши) ҳақида ҳикоя қилиш, болаларни табивт бурчагида тошбақанинг хаёти учун зарур шароит яратиш (тагига тупроқ ёки қум солинган, ўтлар ўтказилган террариумда сақлаш, террариумда кичик ховузча, тошбақанинг яшириниши учун сопол парчаларидан «уйча» ясаш, ўт, тўғралган мева, сабзавотлар билан боқиш)га ўргатиш. Текшириш ишларига ўргатиш (косасининг шакли ва сиртининг характерини Аниқлаш учун силаб кўриш, юмшоқ, қаттиқлигини Аниқлаш учун босиб кўриш, сал тўқиллатиб кўриш, ҳимояланиш харакатини кўрсатиш учун Таеқча Билан боштга ва оёғига туртиб кўрсатиш), болаларда фактларни анализ қилиш ваш у всосда оддий хулосалар чиқариш малакасини ривожлантириш. Тошбақага эҳтиётлик ва ғамхўрлик билан муносабатда бўлиш, уни парвариш қилиш истагини тврбиялаш.
Машғулотнинг бориши: Болалар ярим айлана хосил қилиб ўтирадилар. Болаларга энди табиат бурчагида янги ҳайвон яшаши ҳақида маълум қилинади.
-Болалар унинг номини ким айтади?
ТошбақАни полга қўйиб, уни кузатишга 1-2 минут вақт берилади. Тарбиячи болалар эътиборини тошбақанинг танаси нима билан(коса билан) қопланганлигига жалб қилади. Кейин тошбақани қўлига олиб, болаларга унинг танаси коса Билан қопланганлигини кўрсатиб чиқади. Косаси тагида боши ва оёқлари кўриниб туради. Хаар бир бола тошбақани силаб кўради, косасининг четларини айлантириб ушлаб чиқад ива сал босиб кўриб қаттиқлигига ишонч хосил қилади.
Тарбиячи: Болалар тошбақанинг ёшини хам билиб олиш мумкин. Бунинг учун косасидаги қатламларда кунгуралар сони нечталигини санаб кўриш керак бҳлади. Кунгуралар сони нечта бўлса шунча ёшга кирган бўлади.
Болалар, қаранглар тошбақа жуда секин харакатланади, охиста харакатланишининг сабаби нима? Аниқланади. Агар хайвоннинг боши ёки оёғига таеқча билан сал тегилса, боши ва оёқларини яшириб олади. Нима учун бундай қилар экан, болалар? Ким жавоб беради?
Олдиндан тайёрлаб қўйилган дашт-чўл тасвирланган расм болаларга кўрсатилиб, эркинликда яшайдиган тошбақанинг яшаш тарзи хаҳида гапириб берилади. Шундан сўнг тошбақанинг қулай шароит яратиш учун табиат бурчагида нималар қилиш кераклиги(террариум тагига қум солиш, очиқда яшагандай бўлиши учун ўсимлилар экиш кераклиги тушунтирилади. Болалар Билан биргаликда террариум ўрнатилиб, тошбақа жойланади, унинг қайси овқатни иштаҳа билан ейиши кузатилади. Террариум ичига албатта сув солинган тоғора қўйиш керак. Болаларга кузнинг охирига бориб тошбақа суст харакатланадиган, кам овқатланадиган бўлиб қолиши айтилади, террариум совуқроқ жойга қўйилади.
Машғулот охирида тарбиячи навбвтчилардан тошбақАни қандай парвариш қилишларини айтиб беришларини сўрайди.