Maktabgacha va maktab taʼlimi vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti tarix fakulteti

II BOB. DARS JARAYONIDA TRENINGLARNI TASHKIL ETISH USULLARI
2.1 Ta’lim jarayonida treninglarni tashkil qilish uslubi, tarkibiy qismlari va tashkiliy shakllari

Guruhiy treninglaming tashkiliy-uslubiy jihatlari:

1. 
   Treningga tayyorgarlik.
   
2. 
   Treningni tashkil etish.
   
3. 
   Treningni moddiy texnik jihozlash.
   
4. 
   Trening guruhining tuzilishi.
   
5. 
   Trening guruhining psixologik o‘ziga xosligi.
   
6. 
   Trening guruini yig‘ishning o‘ziga xosligi.
   
7. 
   Gumh ishtirokchilarining soni.
   
8. 
   Guruh ishtirokchilarining yoshi.
   
9. 
   Guruh ishtirokchilariningrasmiy mavqei.
   
10. 
    Guruh ishtirokchilarining ma’lumoti va kasbiy mansubligi. Milliy va diniy mansublik.
    
11. 
    Ishtirokchilaming individual-psixologik xususiyatlari.
    
12. 
    Trening mshg‘ulotlarining reja va dasturi.
    
13. 
    Ijtimoiy psixologik treninglar
    

Yuqoridagi barcha qonuniyatlarni hisobga olgan holda, shaxs tarbiyasi bilan shugullanish uni kelgusidagi murakkab va xilma-xil muloqot jarayonlariga psixologik tayyorlaydi.
Bunday tayyorgarlik, barcha ta’lim oluvhilar uchun juda muhim, chunki ular oz o’quv faoliyati tufayli turli xil qiyin yoki o’ir vaziyatlariga duch keladilar va har bir vaziyatda ulardan nihoyatda otkir didlilik, odob va kishilar psixologiyasini bilgan holda ularni to ‘gri tushunish malakasi o’qituvchi,ota-onadan hamda maktab psixologlaridan talab qilinadi. Ijtimoiy psixologiyaning bu borada noyob  usuli bor, u ham bolsa, ijtimoiy psixologik treningdir. 
Trening usulining ijtimoiy-psixologik mohiyati shundaki, bu usul orqali odamlarda muloqot malakalari hosil qilinib, ular turli ijtimoiy sharoitlarda ozini togri tutishgaodatlantiriladi. Boshqacha qilib aytganda, trening muloqotga orgatishdir.Togri odam kishilar jamiyatida yashar ekan, kundalik muloqot jarayonda turli muloqot shakllariga organib, ozida ma‟lum muloqot malakalarini 
shakllantirib boradi. Lekin insonda bunday malakalar stixiyali tarzda yoki maqsadga 
qaratilgan holda ham hosil qilinishi mumkin. Oxirgi holat hozirgi zamon kishisining 
turli ishlab chiqarish va muomala sharoitlarida togri moslashishiga yordam beradi. Bu 
narsa insonda, ijtimoiy aql-zakovatning shakllanishiga olib keladi.
Ma‟lum bir muammolarni xal qilishda psixologik trening deb ataluvchi o’yin va 
mashqlar toplamidan iborat mashgulotlar yordam beradi. Shuni alohida qayd etish 
lozimki, trening jarayonida muammolarni yechish ham, bu boradagi bilim, konikma 
va malakalarni hosil qilish ham trenerdan shaxs psixologiyasi, shaxsning individual 
psixologiyasi bilan ishlashni taqozo yetadi. Shuning uchun psixologiyada bunday 
treninglar psixologik treninglar deb ataladi. Har kanday psixologik treninglarni tashkil 
etish kuyidagi boskichlardan tashkil topadi: 
Guruhni tashkil etish yoki yigish bosqichi - trening guruhini, ya’ni 
treningda ishtirok etuvchilar guruhini yigishga qaratilgan bosqich; 
boshlangich bosqich – guruh normalarni ishlab chiqish boskichi. Guruhiy 
normalar guruhda mashgulotning dastlabki soatlaridanoq samimiylik, ozaro ishonch, 
ozaro hurmat muhitini vujudga keltirish maqsadida qabul qilinadi. Guruhiy normalarni 
ishlab chiqish jarayonida ishtirokchilar bilan bu normalarga albatta rioya qilish 
kerakligi to’g’risida kelishish va har bir a’zoning roziligini olish kerak; 
ishni olib borish bosqichi - bu trening jarayonini va mashgulotlarning 
qanday olib borilishi, ularning turlari, trening jarayonida qollaniladigan usullardan 
iboratdir; 
yakunlash bosqichi – trening yopilishini yuqori hissiy tolqinlarda 
yakunlash tadbirini tayyorlash va otkazish, har bir ishtirokchiga qulay sharoit yaratish, 
ularga birgalikdagi faoliyatlari uchun ozaro tashakkur bildirishlariga imkon berish, 
ulardan bolib otgan trening samarasi haqida fikrlarini sorash, hamda ishtirokchilarga 
nisbatan oz moyilligini namoyon etish, guruh ishtirokchilari bilan bolib otgan 
trening mashqlariga yakun yasash hamda erishilgan natijalar boyicha xulosa qilish 
bosqichi. 
Ijtimoiy psixologik trening muammosining nazariy va amaliy tomonlari ajratib 
korsatiladi. Amaliy tomoni trening ishtirokchilar bilan boladigan muloqot 
konikmalari va malakalarini egallashga va ularni chiniqtirishga qaratilgan mashqlar: 
darsning barcha bosqichlarida izchillik bilan harakat qilish malakalarini, pedagogik ish 
davomida mushaklarning zoriqishini sondirish malakalarini, ixtiyoriy diqqatni 
taqsimlash malakasini shakllantirishga, kuzatuvchanlikni namoyon qilishga qaratilgan 
mashqlarni taqozo etadi.
Ijtimoiy aql-zakovatga ega bolgan shaxs ozini ham, ozgalarni ham, ularning 
ozaro munosabatlarini ham togri anglaydi hamda turli muloqot shakllarini bashorat 
qila oladi. Ana shunday aqlning bolishi uchun psixologlar maxsus tayyorgarlik 
guruhlari yoki trening guruhlari tashkil etishni taklif qilib chiqishgan. Shunday 
maqsadlarda Garbda mashhur bolgan T-guruhlar tashkil etilib,unga ixtiyoriy muloqot 
jarayonida ma‟lum qiyinchiliklarni his qilayotgan shaxslar taklif etiladi. Ijtimoiy 
psixologik treningning asosiy metodlariga guruhiy munozaralar, rolli oyinlar va 
psixologik sezgirlikni oshiruvchi treninglar kiradi. T-guruh a‟zolari odatda 7 kishidan 
15 kishigacha bolib, mashgulotlar bir necha kundan bir necha oylargacha davom 
etadi. T-guruhning ahamiyati shundan iboratki, u birinchidan, o’quvchilar ortasida iliq 
ozaro munosabatlarning shakllanishiga olib kelib, shaxsda birovni tushunishga intilish, 
uning manfaati yolida oz qarashlarini ham qayta analiz qilish ehtiyojini paydo qiladi. 
Ikkinchidan, T-guruh a psixologik mashg'ulotlarda rolli o'yinlar juda mashhur? Ular bir qator xususiyatlarga ega:
ishtirokchilarning barcha kishanlarini olib tashlang (ko'pincha bu rol haqiqiy hayotdan uzoqroq);shartli;
bo'shashishni targ'ib qilish;
ijodkorlikni rivojlantirish;
oqibatlarsiz xatti-harakatlar bilan tajriba o'tkazishga imkon bering;
individual tajriba va xatti-harakatlar strategiyasini kengaytirish, yanada muvaffaqiyatli modellarni o'rgatish.
Rolli o'yinlar aloqa va xatti-harakatlardagi xatolarni ochib beradi, ularni tahlil qilishga yordam beradi. Shu bilan birga, ishtirokchining hissiy holati tuzatiladi va konstruktiv suhbat tajribasi to'planadi. Bundan tashqari, samarasiz va inhibe qiluvchi xulq-atvor stereotiplari aniqlandi.
Rolli o'yinlar ikki xil: o'z-o'zidan (improvizatsiya) va syujet (stsenariy). O'z-o'zidan paydo bo'ladigan o'yinlar tayyorgarlikni talab qilmaydi, ular ishtirokchilarni rivojlantiradi va ayni paytda dolzarb bo'lgan muammolarga e'tibor qaratadi (ularni mashg'ulotlar davomida ixtiro qilish mumkin).
Hikoyaviy o'yinlar ommabop muammolarni va taqdimotchining mashg'ulotlar oldidan qo'yadigan umumiy vazifalarini hal qiladi. Odatda, bu murakkabroq o'yinlar. Ular yangi xatti-harakatlarni o'rgatish uchun mos emas.
Rolli o'yin namunasi: Ishtirokchilar matbuot anjumanida ekanliklarini tasavvur qilishlari kerak. Rahbar tanlanadi. Har bir ishtirokchi o'zi xohlagan va javob berishi mumkin bo'lgan qadriyatlar to'g'risida uchta savol yozadi. Bundan tashqari, taqdimotchi o'zboshimchalik bilan varaqlarni kimga almashtirishni ko'rsatib beradi. Natijada, juft bo'lib, bir kishi savollar beradi, boshqalari javob beradi, ammo bu guruh oldida sodir bo'ladi. "Jurnalist" ham, guruh ham o'zlaridan bitta savol berishga haqli, ammo respondent unga javob berishga majbur emas.
Rolli o'yinlar.
Ushbu psixologik trening yordamida bir nechta odamlar simulyatsiya qilingan vaziyat misolida bir-biri bilan o'zaro aloqada bo'lishadi. Ular turli rollarga ko'nikishlari va qarama-qarshi shaxslarni o'ynashlari mumkin. Bunday darslar odamga tanish narsalarga yangicha qarashda, xulq-atvor repertuarini kengaytirishda, o'zlarini yaxshiroq tushunishda, boshqa odamlar bilan muloqotda egotsentrizmni va ijtimoiy idrokning shaxsiy buzilishlarini engishga yordam beradi.
Psixologiya bo'yicha treninglarda qatnashishni yoki zamonaviy gipnoz bo'yicha onlayn treningni o'tkazishni istaganlar psixolog-gipolog Nikita Valerievich Baturin bilan bog'lanishlari mumkin. Psixologiya bo'yicha amaliy tavsiyalar va mashqlarni topish mumkin
Muloqot qobiliyatlari va qobiliyatlarini shakllantirishga o'rgatish. Shakllanish korporativ madaniyat... Bolalarni maktabga tayyorlash dasturi. Konfliktlarni tayyorlash dasturi. Muvaffaqiyatni rag'batlantirish bo'yicha o'quv dasturi. Psixofizik mashqlardan tashkil topgan juda mashhur jamoaviy trening dasturi. Psixologik treninglar mavzusidagi adabiyotlar ro'yxati. Trening ishtirokchilariga ziddiyatli vaziyatlarni konstruktiv hal qilishda tajriba orttirish imkoniyatini berish. Kursning maqsadi o'spiringa giyohvandlik muammosini tushunishga yordam berish va uning mudofaa xulq-atvorini rivojlantirishdir. Maktabga tayyorgarlik dasturi: umumiy rivojlanish, o'zboshimchalik bilan o'zini o'zi boshqarish qobiliyati, o'rganishga turtki beradigan motivlarni shakllantirish. O'zini tanishtirish bo'yicha bilim, ko'nikma va malakalarni o'rgatish. Ishtirokchilarga yolg'izlik tuyg'usini engishga yordam berish, unga qanday qarshi turishni o'rganish. O'smirlarning shaxsiy o'sishi uchun sharoit yaratish. Trening ishtirokchilari orasida muvaffaqiyatga erishish uchun motivatsiya darajasining doimiy o'sishiga erishish va muvaffaqiyatsizlikka yo'l qo'ymaslik uchun motivatsiya darajasini pasaytirish. Ishonchli xulq-atvor va o'zini o'zi boshqarish qobiliyatlarini mashq qilish. Ishtirokchi shaxsiyatining kuchli va zaif tomonlarini har tomonlama tahlil qilish. "Men" ning ijobiy qiyofasini yaratishga qaratilgan psixotexnik usullarni o'zlashtirish. O'z-o'zini bilish va o'zini rivojlantirish uchun ongni shakllantirish va rivojlantirish. Amaliy o'zini o'zi bilish ko'nikmalarini o'zlashtirish. Shaxsiy ahamiyatga ega bo'lgan fazilatlarni rivojlantirish: professional aks ettirish, hamdardlik, tanqidiylik va munosabatlarning moslashuvchanligi. O'zini to'liq namoyon etishga to'sqinlik qiladigan psixologik to'siqlarni bartaraf etish. Har xil aloqa vaziyatlarida aloqa o'rnatish qobiliyatini kengaytirish. Boshqa odamlarni tushunish qobiliyatlarini mashq qilish. Samarali tinglash qobiliyatlarini o'zlashtirish. O'z-o'zini bilish va o'zini o'zi anglash jarayonini faollashtirish. Ijodkorlik doirasini kengaytirish. Tashkilotning vazifasini, asosiy qadriyatlarini aniqlash. Tashkilot a'zolari uchun o'zini tutish standartlarini shakllantirish. Tashkiliy an’analarning shakllanishi. Belgilarni ishlab chiqish.
Ta'lim sohasida psixologik xizmatni tashkil etishning tamoyillari va strukturasi

Ma'lumki, psixologiya fanida aynan psixologik xizmat muammosiga bag`ishlangan va uning barcha yo`nalishlarini batafsil bayon etishga qodir ilmiy adabiyotlar yetarli bo`lmasa-da, bugungi kunda fan olamida va jamiyat taraqqiyotida psixologik xizmat muammosining zarurligini ko`rsata oluvchi va uning "metodologik ildizlarini" asoslab bera oluvchi ilmiy tadqiqodlarni alohida qayd etish mumkin.
Mazkur adabiyotlarni tahlil qilar ekanmiz, ulardagi psixologik xizmat metodologiyasiga taalluqli ayrim umumiy jihatlarni ijtimoiy psixologiya fani nuqtai nazaridan tadqiq qilishimizga to`g`ri keladi.
Chunonchi, barcha tadqiqotchilar ham ijtimoiy psixologiyaning metodologik tamoyillariga amal qilgan holda psixologik xizmat uchun muhim bo`lgan u yoki bu jihatni nazariy-ilmiy tarzda asoslab beradilar. Bular ichida psixologik xizmatning muvaffaqiyatli tashkil etilishi uchun muhim nazariy-ilmiy ahamiyat kasb etuvchi 8 ijtimoiy psixologik vazifalarni aniqlashga qaratilgan tadqiqotlarni (G.M.Andreeva, B.D.Parigin, T.V.Snigireva, A.V.Filippov, P.N.Shixirev, V.A.Yadov) ta'kidlash joiz.
O`zbekistonlik psixologlardan M.G.Davletshin, V.M.Karimova, B.R.Qodirov, G`.B.Shoumarov, E.G`.G`oziev, Sh. R.Baratovlarni alohida qayd etish mumkin. Bu esa psixologik xizmatning bugungi kundagi ayrim dolzarb jihatlari, muammolari va uning yechimlari haqida o`ylashga, fikr mulohaza yuritishga va vazifalarni belgilab olishga nazariy-ilmiy va metodologik manba sifatida yordam beradi, deb o`ylaymiz.
Ijtimoiy psixologiya metodologiyasi, tamoyillari va vazifalarini belgilashga qaratilgan tadqiqotlar mazmunida psixologik xizmat muammosining ham ma'lum ma'noda yashirinib yotganligini ko`ramiz.
Gap shundaki, har bir fanning rivojlanishi yangi dalillar asosida ilmiy yo`nalishni ochib beruvchi metodik qurilmalarning tuzilishi bilan bevosita bog`liqdir. Chunki, aniq metodologiya bo`lmagan sohada aniq amaliy natijalar ham bo`lmaydi. Zero, ijtimoiy psixologiya fanining yana bir muhim yangi vazifasi psixologik xizmat metodologiyasi bilan bog`liq nazariy, amaliy va empirik yo`nalishdagi tadqiqotlar ko`lamini belgilashning bugungi kungacha nechog`lik hal qilinayotganligini tahlil qilishga to`g`ri keladi. Bu borada psixologiya olamida hanuzgacha mukammal tarzda ishlab chiqilgan, rasmiy tarzda tan olingan yagona ilmiy yo`nalish yoki kontseptsiyaning qabul qilinmaganligi ayon bo`lsa-da, ilg`or g`arb psixologlari, Markaziy hamdo`stlik Davlatlari psixologlari, O`zbekiston psixologlari tomonidan olib borilgan va olib borilayotgan (eksperimental izlanishlarga yo`l ochib berilayotgan) fan olami uchun o`ziga xos salohiyatga va nufuzga ega bo`lgan tadqiqotlar mavjudki, ular qaysidir jihati bilan psixologik xizmat modeli, uning psixologik himoya vositasi sifatidagi mohiyati, ahamiyati hamda ijtimoiy istiqbollari haqidagi ilmiy-amaliy tasavvurlarimizni shakllantirishga asos bo`lib xizmat qilishi mumkin. Ilmiy adabiyotlardan bizga ma'lum bo`lishicha, ijtimoiy psixologik xizmat metodologiyasining umumiy yo`nalishlari G`arb ijtimoiy psixologiya namoyondalari tadqiqotlarini quyidagicha izohlash mumkin:
V.Vundtning 1900 yilda chop etilgan "Xalqlar psixologiyasi" nomli yirik (o`n tomlik) epik asari ijtimoiy psixologiya yo`nalishlarini yorqinlashtirishga xizmat 9 qilib, inson ma'naviyati, madaniyati va mafkurasini o`rganishning murakkab tomonlarini ochib berdi.
Taniqli ingliz psixologi Vil'yam Makdugallning 1908 yilda yozilgan "Ijtimoiy psixologiyaga kirish" asaridagi "ijtimoiy xulq-atvor instinktlari" nazariyasi freydizmga qarshi o`laroq inson instinktlari va faoliyat uyg`unligini ta'minlash muammosini yoritishga ilk bor asos bo`lib xizmat qildi. Binobarin, E.Fromm, J.Sallivan kabi olimlar tomonidan guruhlar psixologiyasi nazariyasini yaratishga asos solindi. Bunda turli xil ijtimoiy psixologik treninglar orqali guruhdagi shaxslararo munosabatlar bilan bog`liq psixologik iqlimni kamol toptirish yo`llarining ilk bor ko`rsatilishi mehnat jamoalaridagi ijtimoiy psixologik xizmat vazifalarini belgilash uchun ma'lum darajadagi empirik ma'lumot sifatida xizmat qilishi mumkin. G`arbda yaratilgan kognitivizm doirasidagi nazariyalar psixologik xizmat metodologiyasi uchun muhim ahamiyatga ega. Chunonchi, L.Festingerning kognitiv dissonanslar nazariyasi (insonning faoliyat ob'ektiga nisbatan xulq-atvori yoki munosabatini ongli ravishda o`zgartirishga asoslangan), T.Nyuxomning hamkorlik kommunikativ nazariyasi (o`zgalarga va umumiy faoliyat ob'ektiga ijobiy munosabatlarni tarkib toptirishga asoslangan), C.X.Osgud va P.Tanenbaumaning "kongruentlik" (inson kognitiv tuzilishi asosidagi ob'ektni baholashga qaratilgan) nazariyasi, G.Olport, A. Maslou, K.Rodjers kabi ijtimoiy psixologlarning gumanistik doiradagi qator tadqiqiy izlanishlari shular jumlasidandir. Yana shuni qayd etish kerakki, amerikalik taniqli psixolog Abraxam Xarold Maslouning "Insonga bir butun yondashuv konsepsiyasi" psixologik xizmat jarayonida insonni tushunish va ijtimoiy motivatsion rivojlantirish muammosi ustida tadqiqotlar olib borilishi uchun muhim ahamiyat kasb etadi. Maslouning fikricha, insonning barcha tug`ma potentsial imkoniyatlari faqatgina ijtimoiy shart-sharoitning yaratilishi bilan ro`yobga chiqishi va kamol topishi mumkin. Albatta, mazkur fikrlarning nechog`lik haqiqat ekanligini bugungi kunda har bir insonning o`ziga xos va uning ijtimoiy taraqqiyotini ta'minlashga xizmat qiluvchi imkoniyatlari ko`lamini o`rganish hamda tarbiyalashni asosiy vazifa qilib olgan psixologik xizmatning tashkil etilishini muntazam kuzatishlarimiz natijalari tasdiqlab turibdi.
A.Maslou fan olamida o`ziga xos "motivatsion tizimning ierarxik modeli"ni yaratdiki, unga muvofiq individ xulq-atvoridagi ijtimoiy jihatdan muhim bo`lgan yuqori ehtiyojlarning yo`nalishi quyi extiyojlarning qay tariqa qondirilishi asosidagina tarkib topishi mumkin. Bu jarayon quyidagi tartibga ega: Darhaqiqat, mazkur ierarxik tizim motivatsiyaning ilmiy jihatdan asoslab berilishi birinchidan, ijtimoiy psixologiyadagi ehtiyojlar va motivlar bilan bog`liq qator tadqiqotlarga hamohang bo`lsa, ikkinchidan, mazkur yo`nalishdagi psixologik xizmat metodologiyasini yaratish uchun alohida istiqbolga ega.Chunki, psixologik xizmatda insonning ijtimoiy ehtiyojlari muammosi ilmiy jihatdan to`g`ri talqin qilinishi va to`g`ri yo`naltirilishi lozim. Bu borada qator taniqli sotsiolog, psixolog va faylasuflar tomonidan e'tirof etilgan ilmiy mulohazalarga tayanish mumkin. Masalan, D.N.Uznadzening "... ehtiyoj tushunchasi ... tirik organizm uchun zarur bo`lgan va ayni paytda qo`lga kiritilmagan barcha narsalarga taalluqli" va M.S.Kagan, A.V.Margulis, E.M. Etkindlarning "ehtiyoj – kerakli narsalarning yetishmaslik oqibati", V.A.Yadovning "ehtiyoj – inson shaxsi va organizm faoliyati uchun kerak bo`lgan zarurat hamda yetishmovchilik mahsuli", L.I.Bojovichning "ehtiyoj – individ organizmi va u shaxs taraqqiyoti uchun muhim bo`lgan zarurat", A.V.Petrovskiyning "ehtiyoj – jonli mavjudot hayot kechirishining konkret shart-sharoitlariga uning qaramligini ifoda etuvchi va bu shart-sharoitlarga nisbatan uning faolligini vujudga keltiruvchi holat" kabi fikrlari shaxs taraqqiyotini ta'minlash yo`lida ehtiyojlarning biologik va ijtimoiy uyg`unligini hisobga olgan holda psixologik xizmatning navbatdagi vazifalarini belgilash imkonini beradi.
Darhaqiqat, har bir insonning o`z individual olamida sodir etilayotgan barcha ma'naviy, ruhiy kechinmalarini u yashab turgan jamiyat istiqbollariga mos tarzda tadqiq qilmay turib, shaxs va faoliyat, shaxs va jamiyat, shaxs va individuallik o`rtasidagi ijtimoiy mutanosiblikni ta'minlab bo`lmaydi. Zero, psixologikmuhofaza vositasi sifatida tadqiq qilinayotgan ijtimoiy psixologik himoya falsafasi ham shuni taqozo etmoqda. Insonning individuallik darajasi yana shu bilan ifodalanadiki, undagi faoliyatning usullari va vositalari hech qachon tayyor holdagi barcha uchun bir xil umuminsoniy tajribalardan iborat bo`la olmaydi. Har bir inson o`z individual sifatlari va filogenezdagi xususiyatlari (ijtimoiy individuallashuvning shakllanishi) asosida ijtimoiy faollik taqozo etgan faoliyatning mustaqil sub'ektiga aylanib boradi.
Bu bilan jamiyat har bir individning o`z hayotiy poydevori uchun muhim bo`lgan "g`isht"ni o`zi barpo etishida ijtimoiy shart-sharoit yaratib beradi. Bunday shart-sharoit esa har bir shaxsning umumiy va maxsus individual imkoniyatlari ko`lamini ijtimoiy-psixologik jihatdan tahlil qilish va tobora kamol toptira borish yo`llarini izlash asosidagina qaror toptirilishi mumkin. Shunga muvofiq, shaxs va faoliyat uyg`unligini ta'minlashga xizmat qiluvchi ijtimoiy psixologik muhofaza omili sifatida "muvaffaqiyatli individual uslub" omili va uni ifodalovchi 3 mezon :
faoliyat va sub'ektiv hissiy kechinmalar mutanosibligi;faoliyat va individual imkoniyatlar mutanosibligi;faoliyat va shaxsga qo`yilgan talablar mutanosibligi kabi sifatlar belgilandi va bu sifatlarning har bir shaxsda (o`quvchi yoki ishchi- xodimda) nechog`lik tarkib topa borayotganligini o`rganish, tahlil qilish vazifasini psixologik xizmatning asosiy yo`nalishlaridan biri sifatida qabul qilindi.
Shunday qilib, psixologik xizmatning metodologik asoslari sifatida talqin qilingan mazkur fikr-mulohazalar ijtimoiy psixologiya fanining quyidagi amaliytatbiqiy yo`nalishlariga bugungi kunning eng dolzarb muammolari sifatida qarashni taqozo etadi:
Xuddi ana shu yo`nalishlar O`zbekistonda psixologik xizmatning bugungi holati va o`ziga xos istiqbollariga baho berishda ma'lum nazariy hamda metodologik manba sifatida xizmat qiladi.