Maktabgacha yoshdagi bolalarda fazoviy tasavvurlarni shakilantirish bitta yosh guruh misolida

MAKTABGACHA YOSHDAGI BOLALARDA FAZOVIY TASAVVURLARNI SHAKILANTIRISH BITTA YOSH GURUH MISOLIDA

Sultonova Guljahon

Rеja:

1)Ikkinchi kichik guruhda bolalarga fazoda mo`ljal olishni o`rgatish.

2) O`rta guruhda bolalarga fazoda mo`ljal olishni o`rgatish.

3) Katta guruhda bolalarga fazoda mo`ljal olishni o`rgatish.

Insonning fazoda mo‘ljal olish muammosi keng vakup kirrali. Fazoda farqlash va fazoii idrok qilish,fazoviy tasavvurlar va har xil fazoviy munosabatlar-ni, masalan, obyektlarning shakli, o‘lchami, fazoviyyo‘nalishlari, fazoda joylashgan o‘rni, hajmi, bo‘yi,eni, balandliklari kabi masofalarining hammasi harxil fazoviy kategoriyalardir. Ularni idrok qilish vaular haqidagi tasavvurlar fazoviy idrok-tasavvur qi-lishdir. Professor V. S. Sverdlovning tavsifi bo‘yicha, fa-zoda mo‘ljal olish «fazoviy idrok va tasavvurlarningamaliy ifodasi»dir. Fazoda mo‘ljal olish fazoni be-vosita idrok qilish va aytib o‘tilgan kategoriyalarnibilish asosida amalga oshadi. Bunda diqqat, xotira, tafakkurning qatnashishi mal’buriydir.

Insonning fazoda mo‘ljal olish muammosi keng vakup kirrali. Fazoda farqlash va fazoii idrok qilish,fazoviy tasavvurlar va har xil fazoviy munosabatlar-ni, masalan, obyektlarning shakli, o‘lchami, fazoviyyo‘nalishlari, fazoda joylashgan o‘rni, hajmi, bo‘yi,eni, balandliklari kabi masofalarining hammasi harxil fazoviy kategoriyalardir. Ularni idrok qilish vaular haqidagi tasavvurlar fazoviy idrok-tasavvur qi-lishdir. Professor V. S. Sverdlovning tavsifi bo‘yicha, fa-zoda mo‘ljal olish «fazoviy idrok va tasavvurlarningamaliy ifodasi»dir. Fazoda mo‘ljal olish fazoni be-vosita idrok qilish va aytib o‘tilgan kategoriyalarnibilish asosida amalga oshadi. Bunda diqqat, xotira, tafakkurning qatnashishi mal’buriydir.

Mana shuninguchun ham «fazoda mulja'l olish» tushunchasining mazmu-nini aniklashda ba’zi mualliflar u atrof-tevarakda-gi buyumlarning holatlari, o‘zaro masofalari, katta-liklari, shakllari, o‘zaro joylashuvlari va ularningmo‘ljal olinayotgan jismga nisbatan vaziyatlarnni o‘zichiga oladi, deb hisoblaydilar. Birmuncha torroq ma’noda «fazoda mo‘ljal olish»ifodasi joyda mo‘ljal olishni bildiradi. Buholda fazoda mo‘ljal olish deyilganda,' qu-yidagilar tushuniladi: a) «Turish nuqtasi»ni, ya’nisubyektning uni o‘rab olgan obyektlarga nisbatan ma-konini aniqlash.