Maktabgacha yoshdagi bolalarda fazoviy tasavvurlarni shakilantirish bitta yosh guruh misolida

Mana shuninguchun ham «fazoda mulja'l olish» tushunchasining mazmu-nini aniklashda ba’zi mualliflar u atrof-tevarakda-gi buyumlarning holatlari, o‘zaro masofalari, katta-liklari, shakllari, o‘zaro joylashuvlari va ularningmo‘ljal olinayotgan jismga nisbatan vaziyatlarnni o‘zichiga oladi, deb hisoblaydilar. Birmuncha torroq ma’noda «fazoda mo‘ljal olish»ifodasi joyda mo‘ljal olishni bildiradi. Buholda fazoda mo‘ljal olish deyilganda,' qu-yidagilar tushuniladi: a) «Turish nuqtasi»ni, ya’nisubyektning uni o‘rab olgan obyektlarga nisbatan ma-konini aniqlash.

Masalan, men uydan o‘ng tomonda tu-ribman va h, k. b) atrofdagi obyektlarni fazoda mul-jal olayotgan odamga nisbatan ya.kkalashtirish: Masalan, javon mendan o‘ngda turibdi, eshik esa menDan chap to-monda; v) buyumlarning bir-biriga nisbatan fazodajoylashuvlarini, boshqacha. aytganda, ular orasidagifazoviy muiosabatlarni aniqlash.

Masalan, men uydan o‘ng tomonda tu-ribman va h, k. b) atrofdagi obyektlarni fazoda mul-jal olayotgan odamga nisbatan ya.kkalashtirish: Masalan, javon mendan o‘ngda turibdi, eshik esa menDan chap to-monda; v) buyumlarning bir-biriga nisbatan fazodajoylashuvlarini, boshqacha. aytganda, ular orasidagifazoviy muiosabatlarni aniqlash.

Faol harakat qilish fazoda mo‘ljal olishning za-rur komponentidir, chunki inson fazoda «joyning bir»nuktasidan ikkinchi nuqtasiga. harakat qilib, muvaf-;faqiyatli o‘tishini amalga oshirish uchun» fazoda mo‘l-jal oladi.

Shu sababli, fazoda mo‘ljal olish amaldahar doim quyidagi uchta topshiriqqa bog‘liq: harakat(yo‘nalishi)ni tanlash; shunga rioya (amal) qilish (yu-nalishni saqlash); harakat oxirida maqsad (nishon)nianiqlash. Bundan harakatlarning o‘zaro muvofiqligiva aniq fazoviy .mo‘ljal olganligi muhim .komponent-lar va shu bilan birga, insonning fazoda mo‘ljal oli-shini egallashning ko‘rsatkichi ekanligi ko‘rinadi.Shunday qilib, «fazoda mo‘ljal olish» ifodasi kengma’noda ham, torroq ma’noda xam ishlatiladi.Har xil yosh bosqichida bolalar bilan ishlashning mazmuni va uslubiyatining asosiy yo‘nalishlarini qa-raymiz.«Bolalar bog‘chasida tarbiya va ta’lim dasturi»ning«Fazoda mo‘ljal olish» bo‘limi ikkinchi kichik yoshdanboshlab berilgan.