Maktabgacha yoshdagi bolalarning rivojlanishi va ta'lim tarbiyasi. Reja kirish

MAVZU: MAKTABGACHA YOSHDAGI BOLALARNING RIVOJLANISHI VA TA'LIM TARBIYASI.
REJA

1. 
   KIRISH.
   

2. 
   ASOSIY QISM.
   

1. 
   Maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalar rivojlanishining oʻziga xos xususiyatlari.
   

2. 
   Maktabgacha yoshdagi bola shaxsi rivojlanishiga ta'sir etuvchi omillar.
   

III. XULOSA.

IV. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

Maktabgacha yosh davri bolaning hayot haqidagi ilk tasavvurlari shakklanadigan davri hisoblanadi.Bu davrda olingan har qanday bilim bolaning boshqa fanlarni o'zashtirishida katta ahamiyat kasb etadi.Shuning uchun ham bugungi kunda Maktabgacha ta'lim tizimiga e'tibor berilmoqda. Kelajak avlodni tarbiyalashni maktabgacha ta'lim yoshdan boshlash kerakligi ta'kidlanmoqda. Shuni ham aytish joyizki bola tarbiyasini nafaqat maktabgacha yosh davridan balki,ona qornidan boshlash lozim.Chunki bola ona qornidaligidanoq olamni seza boshlaydi.Har bir ota-ona bunga e'tibor berishi lozim.Barkamol avlodni tarbiyalash uchun avvalambor ota-onalarning o'zlari ma'naviyatli bo'lmog'i lozim.Buning uchun bugungi yoshlarimiz yaxshi bilim olsa,dunyoqarishi keng bo'lsa, keyingi keladigan avlod ham yuksak ma'naviyatli bo'lib boraveradi.Shuning uchun ham Prezidentimiz nafaqat Maktabgacha ta'lim tizimiga,shu bilan birgalikda yoshlarni ta'lim olishiga, kerak bo'lsa xorijiy davlatlarda o'z bilimlarini oshirishi uchun yetarlicha shart sharoitlar yaratib bermoqda.

Insoniy yaxshi fazilatlarni targ'ib qilish yoki aksincha xarakterdagi yomon jihatlarni bayon etishda eng qulay va ta'sirchan usullardan biri ertak hisoblanib, bolalarga yaxshi va yomonni ajratishga,hayotni bolalar tilida tushunishga yordam beradi. Garchi ertaklar haqiqatga to'g'ri kelmasada, bolalarga ijobiy ta'sir qiladigan ta'lim berishning eng samarali usullaridan hisoblanadi. Ertaklar bolalar rivojlanishi uchun asosiy bilimlarni qiziqarli,sodda ko'rinishda yetkazib beradi. Shuningdek, ertak bolalarning tafakkur doirasini kengaytirib, xotirasini yanada kuchaytirish maqsadida mantiqiy fikrlashini rivojlantirishning asosiy omillaridan biri sanaladi. Turli-tuman sarguzasht voqealar asosiga qurilgan syujet, o'zida yaxshilik, insoniylik fazilatlarini singdirgan, xotirada tez saqlanib qolishdek xususiyatiga ega va bayon etishga oson, talaffuz qilishga qulay sintaktik qurilmalardan, tarkibida turli xil jumboqlardan tashkil topgan ertaklar bola tarbiyasiga ijobiy ta'sir ko'rsatadi.

Uch yoshdan yetti yoshgacha bo'lgan bolalarning aqliy rivojlanishi, fikrlashni shakllantirish asosiy vazifa hisoblanadi.Bu ertak yordamida bajariladi. Ertak - bu shunday belgilar tizimi bo'lib, uning yordamida bola atrofdagi voqelikni o'zi tushungandek talqin qiladi.Ertak tanlayotganda, bolalarning yoshini va ruhan rivojlanganligini hisobga olish lozim.Tarbiyachi va ota-onalar bunga e'tibor bersagina ertaklar boalalarga foyda keltirishi mumkin. Ertaklardan foydalanish bolalarning qobiliyatlarini rivojlanishiga ijobiy ta'sir ko'rsatadi.Ertakdan foydalanib, bolalarga ta'lim berishda yuqori natijalarga erishish mumkin.

Jamiyatimizda yoshlarga ta'lim-tarbiya berish o'sib borayotgan yoshlarni ma'nan qilib, barcha davrlarda bo'lgan kabi bugungi kunda ham davlatimiz oldida turgan muhim masalalardan biri hisoblanadi. Statistik ma'lumotlarga ko'ra, inson o'z umri to'g'risida informatsiyaning 70% ini 5 atrofida bo'lgan davrda olar ekan. Maktabgacha ta'limga sog'lom, har tomondan kamol topib ta'ni to'g'risida, unda'qishga intilish hissini uyg'otadi, uni muntazam ta'lim olishga tayyorlaydi. Maktabgacha ta'lim bola olti-yetti yoshga yetgunicha davlat va nodavlat maktabgacha tarbiyada hamda oilalarda amalga oshirish. Maktabgacha ta'lim maqsadlari va vositalarini ro'yobga chiqarishda mahallalar, jamoat va xayriya tashkilotlari, xalqaro fondlar faol ishtirok etadi. Rasman bolalar bog'chasi maktabga tayyorlov maskani hisoblansada, aslida bolalar tug'ilishi bilanoq maktabga tayyorgarlik desak mubolag'a bo'lmaydi. O'z va do'stlari - o'zaro munosabatlardagi o'zaro munosabatlari orqali ular boshqalarga atrof-muhit bilan bog'liq, zararsizlantirish dunyoga yordam berish va yangi narsalarni o'zlashtirish odamlarni yaxshilashni yaxshilash taynikormalarini ko'rmoqda. Bundan tashqari, o'zlarining ota-onalari, tarbiyachilari-uka farqli faoliyati bilan shug'ullanish va individual shaxslar ekanliklarini bilardi. Bolalar bog'chasida mahsulotga yo'llangan dasturlardagi tizimli yuk o'yinlar til, aql, sensomotorika va ijtimoiy-emotsional qurilmalar mustahkamlanadi. Maktabgacha yosh bolalarni rivojlantirishning turli usullarini har tomonlama o'rganish shuni ko'rsatadiki, maktabning birinchi darajalari bilan bog'langan bolalar bog'chasining maktabga tayyorlashida o'qish paytida ular uchun jismoniy tarbiya, davolash erkin va o'ziga bo'lgan ishonchni uning haqida. Va bu yerda faqat gap bolalar bog'chasining sharoyitlari bolaga yaxshi tanishligi va bu uning yangi ta'lim faoliyatiga moslashish jarayoni haqida emas. Va hattoki qator obyektiv sabablar tufayli ya'ni ko'plab maktablarning uzoqda tutilishi, qo'shimcha sinflar va o'qituvchilar yetishmasligi tufayli sinflarning optimal bandligini oshirib yuborilishi, tashkilotlarga yetarli emasligi va imkoniyatlardir. Buning asosiy sababi bolalar, bog'chasining hayot ritmi, Bolalarning kattalar bilan va bir-biri bilan muloqot uslubi maktabgacha bo'lgan bolaning psixologik darajasiga ko'proq mos keladi. Beqarorlik, yangi sharoyit va munosabatlarga moslashishdagi kasallik tufayli 6 yosh bola to'ridan-to'g'ri hissiy aloqalar(emotsional munosabat)ga muhtoj bo'lib, rasmiylashtirilgan maktab sharoyitida bu hamkorlik qondirilmaydi. Psixologlar va o'qituvchilar 6 yoshidan maktabda maktabda o'qishning ko'plab rivojlanishi va oqibatlarini keltirib chiqaradi. Uch yoshda maktabga borishga bo'lgan eng jiddiy e'tirozlarni DB Elkonin oldindan surgan. Uning ishlab chiqarishicha, bolalar rivojlanishining keyingi, ichki yuqori bosqichga o'tish qarama-qarshiliklarni namoyon qiladi. Agar bu qarama-qarshiliklar pishib yetilgunga qadar mukammal bo'lsa - ob' yektiv. yektiv harakatni foydalanish, o'z joniga qasd qilishga majburlansa- bola shaxsi holdan to'g'ridan-to'g'ri kuchga ega. Maktabgacha bolalikni bir yilga hozirgi degeneratsiya jarayonini buzishi va foyda keltirmasligi mumkin. DB Elkonin 6 dan tashkil etishni tashkil etish maktabda o'qish, bolalar bog'cha ishlab chiqarishni o'zgartirish, bolalar bog'chasini ishlab chiqarish, deb hisoblash mumkin, chunki bolalar maktabga tayyorlash uchun qulayroq, negaki bolalar bog'chasidagi bolalar yaxshi, yanada to'liq to'ldirish, bolalar bog'chasi. xil hayot tarzini kechirishadi va yanada quvnoq va sog'lom ko'rinishga ega bo'ladi. Maktabgacha bolalikni bir yilga hozirgi degeneratsiya jarayonini buzishi va foyda keltirmasligi mumkin. DB Elkonin 6 dan tashkil etishni tashkil etish maktabda o'qish, bolalar bog'cha ishlab chiqarishni o'zgartirish, bolalar bog'chasini ishlab chiqarish, deb hisoblash mumkin, chunki bolalar maktabga tayyorlash uchun qulayroq, negaki bolalar bog'chasidagi bolalar yaxshi, yanada to'liq to'ldirish, bolalar bog'chasi. xil hayot tarzini kechirishadi va yanada quvnoq va sog'lom ko'rinishga ega bo'ladi. Maktabgacha bolalikni bir yilga hozirgi degeneratsiya jarayonini buzishi va foyda keltirmasligi mumkin. DB Elkonin 6 dan tashkil etishni tashkil etish maktabda o'qish, bolalar bog'cha ishlab chiqarishni o'zgartirish, bolalar bog'chasini ishlab chiqarish, deb hisoblash mumkin, chunki bolalar maktabga tayyorlash uchun qulayroq, negaki bolalar bog'chasidagi bolalar yaxshi, yanada to'liq to'ldirish, bolalar bog'chasi. xil hayot tarzini kechirishadi va yanada quvnoq va sog'lom ko'rinishga ega bo'ladi. DB Elkonin rahbariligida qiziqarli psixologiya aniqlangan. Ma'lumot uchun, maktabgacha aloqa bo'yicha bolalar bog'chasiga tegishli tartibda solingan. Ammo shu bilan birga, bu yordamga rioya qilishdan qoniqish emas, balki ularni buzishdan qo'rqish ustunlik qiladi. bunday, shu bilan birga, bunday muloqot uslubi 7 yosh birinchi sinf o'quvchilarida shunday (bezovtalanish, sarosima, tozalash) ta'sirini keltirib chiqarmaydi. Yangi maktab hayotiga moslashishning boshidan shuni aytish joyizki, barcha maktabgacha bolalarga moslashishga qiynaladi. Ular jismoniy jismoniy, balki kasalliklardir. Ba'zitkashlik, ko'z yoshlari paydo bo'ladi, uyqu va ishtahalarda susadi, boshqalarida haddan tashqari qo'zg'alish kuchli bo'ladi, g'azab va g'azablantiradi. Ularning hammasiga maktabdagi yuklamalardan toliqish sabab bo'ladi. , olib cho'qqi- ta'mirlashning tashqariga, injiqlarga olib keladi. O'tgan asrlarda izlanishlar olib borgan Muxina, o'g'lining rivojlanishini kuzatgan, hamda oktyabr o'ylab jonli ta'sirchan reaksiyani ta'kidlar ekan, u o'g'lining: "Men o'ynashni va yurishni xoxlayman! Men uzoq vaqt davomida o'qidim, endi esa dangasa bo'lishni xoxlayman. ” degan gaplarini yozib qoldirgan.

Barcha ota-onalar o'sib borayotgan farzandlari tengdoshlari bilan muloqot qilishda muvaffaqiyat qozonganini tushundilar. Axir, bolalar bilan muloqot orqali jamiyatda va shaxsda xarakter, xatti-harakatlar turi shakllanmoqda. Shuning uchun maktabgacha yoshdagi bolalar uchun ijtimoiy moslashuv juda muhimdir. Har qanday kollektivga borish uchun odamlar o'zlarini o'rganish va o'zlarini "oshkor etish" uchun vaqt kerak, bolalar esa jamoatda yashashni o'rganadilar, bu esa ularning rivojlanishiga bevosita ta'sir qiladi.

Maktabgacha yoshdagi bolalarni ijtimoiy rivojlanishi bolaning jamiyat qadriyatlari, urf-odatlari va madaniyatini, shuningdek, jamiyatda qulay hayot kechirishiga yordam beradigan shaxsning ijtimoiy xususiyatlarini o'zlashtiradi. Ijtimoiy moslashuv jarayonida bolalar muayyan qoidalar asosida yashashni o'rganadilar va xatti-harakatlar normalarini hisobga olishadi.

Aloqa jarayonida bola ijtimoiy muhitga ega bo'lib, uning yaqin atrofi: ota-onalar, bog 'o'qituvchilari va tengdoshlari tomonidan ta'minlanadi. Ijtimoiy salohiyat bolaning faol ravishda muloqot qilish va axborot almashinuvi tufayli amalga oshiriladi. Ijtimoiy mas'uliyatsiz bo'lgan bolalar ko'pincha boshqalarning tajribalarini rad etadi va kattalar va tengdoshlar bilan muloqot qilmaydi. Bu madaniy ko'nikmalarni egallamasligi va zarur ijtimoiy fazilatlarni yo'qotishi tufayli kelajakda antisional harakatlarga olib kelishi mumkin.

Har qanday faoliyat maqsadga egadir va bolaning maqsadga erishish qobiliyati unga o'ziga ishonch bag'ishlaydi va uning vakolati haqida xabardor qiladi. Muhim ahamiyatga ega bo'lgan narsa to'g'ridan-to'g'ri jamiyatning bahosini aks ettiradi va o'zining benuqsonligiga ta'sir qiladi. Bolalarning o'z-o'zini baholashi ularning ijtimoiy salomatligiga va xatti-harakatlariga bevosita ta'sir qiladi.

Bola shaxsining uyg'un rivojlanishi uchun bolalarning ijtimoiy rivojlanishi yaxlit pedagogik tizimga asoslangan bo'lishi kerak. Bolaning ijtimoiy maqomini shakllantirishga ta'sir qiluvchi usullar quyidagilarni o'z ichiga oladi:

1. 
   O'yin : o'yinda bolalar o'zlarini turli jamiyat rollarini o'ynashadi, bu esa ularni jamiyatning to'la-to'kis a'zolari deb his etishlariga olib keladi.
   

2. 
   Tadqiqot : bolaning tajribasini boyitib, unga o'z echimini topish imkonini beradi.
   

3. 
   Mavzuning faoliyati : bolaning atrofdagi dunyoni bilishini ta'minlaydi va uning qiziqishlarini qondiradi.
   

4. 
   Aloqa faoliyati : Bolaga kattalar bilan hissiy munosabatlarga ega bo'lishiga ko'maklashish, unga ko'maklashish va baho berish.
   

Shunday qilib, bolalarni ijtimoiy rivojlantirish uchun shart-sharoit yaratishda nafaqat ijtimoiy tajribani bilim va ko'nikmalar shaklida o'tkazish, balki ichki potentsialni oshkor etishga ko'maklashish ham zarur.

Bog‘cha yoshdagi bolalarga beriladigan tarbiya, ularning murakkab harakatlarini o‘zlashtirish, elementar gigiena, madaniy va mehnat malakalarini shakllantirish, nutqini rivojlantirish hamda ijtimoiy axloq va estetik didining dastlabki kurtaklarini hosil qilishga qaratilishi lozim.

Mashhur rus pedagogi Lesgaftning fikricha, insonning bog‘cha yoshidagi davr shunday bir bosqichki, bu davrda bolalarda xarakter xislatlarining namunalari shakllanib, axloqiy xarakterning asoslari yuzaga keladi.

Bog‘cha yoshdagi bolalarning ko‘zga tashlanib turuvchi xususiyatlaridan biri, ularning harakatchanligi va taqlidchanligidir. Bola tabiatining asosiy qonunini shunday ifodalash mumkin: bola uzluksiz faoliyat ko‘rsatishni talab qiladi, lekin u faoliyat natijasidan emas, balki faoliyatning bir xilligi va surunkaliligidan toliqadi.

Kattalar va tengdoshlari bilan bo‘lgan munosabat orqali bola axloq me’yorlari, kishilarni anglashi, Shuningdek, ijobiy va salbiy munosabatlar bilan tanisha boshlaydi. Bog‘cha yoshidagi bola endi o‘z gavdasini yaxshi boshqara oladi. Uning harakati muvofiqlashtirilgan holda bo‘ladi. Bu davrda bolaning nutqi jadal rivojlana boshlaydi, u yangiliklarni egallashga nisbatan o‘z bilganlarini mustahkamlashga ehtiyoj sezadi, o‘zi bilgan ertagini qayta-qayta eshitish va bundan zerikmaslik, shu davrdagi bolalarga xos xususiyatdir.

Ma’lumki, bolaning yoshi ulg‘ayib, mustaqil harakat qilish imkoniyati oshgan sari, uning atrofidagi narsa va hodisalar bo‘yicha dunyoqarashi kengayib boradi. Maktabgacha yoshdagi bolalarning etakchi faoliyati o‘yindir. Bu yoshdagi bolalarning o‘yinlarini uchga bo‘lish mumkin:

1)predmetli o‘yinlar(15-20 minut o‘ynaladi);

2)syujetli-rolli o‘yinlar (30-60 minut o‘ynaladi);

3) qoidali o‘yinlar (1soatdan -2kungacha davom etishi mumkin).

Bog‘cha yoshidagi bolalarning o‘yin faoliyatlari masalasi asrlar davomida juda ko‘p olimlarning diqqatini o‘ziga jalb qilib kelmoqda. Bog‘cha yoshidagi bolalar o‘zlarining o‘yin faoliyatlarida ildam qadamlar bilan olg‘a qarab borayotgan sermazmun hayotimizning hamma tomonlarini aks ettirishga intiladilar.

Bola atrofidagi narsalar dunyosini bilish jarayonida ular bilan bevosita amaliy munosobatda bo‘lishga intiladi. Bu o‘rinda shu narsa harakterliki, bola bilishga tashnaligidan atrofdagi o‘zining haddi sig‘adigan narsalari bilangina emas, balki kattalar uchun mansub bo‘lgan, o‘zining kuchi ham etmaydigan, haddi sig‘maydigan narsalar bilan ham amaliy munosabatda bo‘lishga intiladi. Masalan: bola avtomashinani yoki tramvayni o‘zi haydagisi, xaqiqiy otga minib yurgisi, uchuvchi bo‘lib, samolyotda uchgisi va rostakam militsioner bo‘lgisi keladi. Tabiiyki bola o‘zidagi bunday ehtiyojlarning birontasini ham haqiqiy yo‘l bilan qondira olmaydi. Bu o‘rinda savol tug‘iladi. Bolalarning tobora ortib borayotgan turli ehtiyojlari bilan ularning tor imkoniyatlari o‘rtasidagi qarama-qarshilik qanday yo‘l bilan hal qilinadi? Bu qarama-qarshilik faqatgina birgina faoliyat orqali, ya’ni, bolaning o‘yin faoliyati orqaligina hal qilinishi mumkin. Buni quyidagicha izohlab berish mumkin:

- birinchidan, bolalarning o‘yin faoliyati qandaydir moddiy mahsulot ishlab chiqarishga qaratilgan faoliyat emas. Shuning uchun bolalarni o‘yinga undovchi sabab (motiv) kelib chiqadigan natija bilan emas, balki shu o‘yin jarayonidagi turli harakatlarning mazmuniga bog‘liqdir;

- ikkinchidan, bolalar o‘yin jarayonida o‘z ixtiyorlaridagi narsalarni, o‘zlarini qiziqtirgan, ammo kattalargagina mansub bo‘lgan narsalarga aylantirib, xohlaganlaricha erkin faoliyatda bo‘ladilar. Bolalarning o‘yin faoliyatlari ularning jismoniy va psixik jihatdan garmonik ravishda rivojlanishi uchun birdan-bir vositadir.

O‘yin bolalar hayotida shunday ko‘p qirrali faoliyatki, unda katgalarga mansub bo‘lgan mehnat ham, turli narsalar haqida tafakkur qilish, xom-xayol surish, dam olish va xushchaqchaqlik jarayonlarining barchasi o‘yin faoliyatida aniq bo‘ladi. Shuni ham ta’kidlab o‘tish kerakki, o‘yin faqat tashqi muhitdagi narsa hodisalarni bilish vositasigina emas, balki qudratli tarbiya vositasi hamdir. Ijodiy va syujetli o‘yinlarda bolalarning barcha psixik jarayonlari bilan birgalikda ularning individual xususiyatlari ham shakllanadi. Demak, bog‘chadagi ta’lim-tarbiya ishlarining muvaffaqiyati ko‘p jihatdan bolalarning o‘yin faoliyatlarini maqsadga muvofiq tashkil qila bilishga bog‘liqdir. Shunday qilib, o‘yin bolalar xayoli tomonidan yaratilgan narsa emas, aksincha, bolalar xayolining o‘zi, o‘yin davomida yuzaga kelib, rivojlanadigan psixik jarayondir. SHuni ham ta’kidlash joizki, fan-texnika mislsiz rivojlanayotgan hozirgi davrda hayratda qoldiradigan narsalar bolalarga go‘yo, bir mo‘‘jizadek ko‘rinadi. Natijada ular ham o‘zlarining turli o‘yinlari jarayonida o‘xshatma qilib (ya’ni, analogik tarzda), har xil xayoliy narsalarni o‘ylab topadilar (uchar ot, odam mashina, gapiradigan daraxt kabilar). Bundan tashqari, bolalarning turli xayoliy narsalarni o‘ylab chiqarishlari yana shuni anglatadi-ki, ular o‘zlarining har turli o‘yin faoliyatlarida faqat atroflaridagi bor narsalarni emas, balki ayni chog‘da ehtiyojlarini ham aks ettiradilar.
Eng asosiysi bu o‘yinlarda kattalarning predmetli dunyoga nisbatan xulq-atvori takrorlanmaydi, odamlar orasidagi munosabatlarga, xususan – rollariga imitatsiya (taqlid) qilinadi. Bolalar ushbu munosabatlar asosida quriladigan rollarni va qoidalarni ajratadilar, o‘yinda unga amal qilinishini qattiq nazorat qiladilar va o‘zlari ham ularga rioya qilishga harakat qiladilar. Bolalarning syujetli-rolli o‘yinlari turli mavzularda bo‘lib, bolalar ular bilan hayotiy tajribasiga muvofiq yaxshi tanishdir. Bolalar tarafidan o‘yinda qayta ijro etiladigan rollar –oilaviy (ona, ota, buvi, buva, o‘g‘il, qiz va h.k) yoki tarbiyaviy (enaga, bog‘chadagi tarbiyachi,) yoki ertak qahramonlari (bo‘ri, ayiq, tulki, quyon, echki,) yoki kasbiy (shifokor, komandir, uchuvchi). Rollarni ijro etuvchilar kattalar yoki bolalar yoki ularni o‘rnini bosuvchi o‘yinchoqlar, qo‘g‘irchoqlar bo‘lishi mumkin.
Ushbu yosh davri taraqqiyot uchun zarur bo‘lgan ikkita faoliyat turining boshlanishi bilan bog‘langan: mehnat va o‘qish. Bu yoshdagi bolalarning o‘yin, mehnat va o‘qishni o‘zlashtirishlarini ketma-ketligi bosqichini aniqlash mumkin, bunda maktabgacha yosh davri tahlil maqsadida shartli ravishda 3 ta davrga bo‘linadi: kichik maktabgacha yosh davri (3-4 Yosh), o‘rta maktabgacha yosh davri (4-5 Yosh) va katta maktabgacha yosh davri (5-6 Yosh). Ushbu bo‘lish yosh davrlari psixologiyasida bolalarning psixologiyasi va xulq-atvoridagi jadal va sifatiy o‘zgarishlarni qayd etish uchun o‘tkaziladi.
Kichik maktabgacha yoshdagilar hali, qoidaga muvofiq, yolg‘iz o‘ynaydilar. O‘zlarining predmetli va qonstruktorli o‘yinlarida idrok, xotira, tasavvur, tafakkur va harakat qobiliyatlarini takomillashtirib boradilar. Ushbu yoshdagi bolalar syujetli-rolli o‘yinlarida odatda kundalik hayotlarida kuzatadigan kattalarning harakatlarini qayta namoyon etadilar.
Maktabgacha yoshdagi bolalar shug‘ullanadigan ijodiy faoliyatlar orasida tasviriy san’atning ham ahamiyati juda kattadir. Bolaning tasavvur etish xarakteriga ko‘ra, uning atrof hayotni qanday idrok etishi, xotira, tasavvur va tafakkur xususiyatlariga baho berish mumkin. Katta bog‘cha yoshidagi bolalar chizgan rasmlar ularning ichki kechinmalari, ruhiy holatlari, orzu, umid va ehtiyojlarini ham aks ettiradi.
XULOSA

Shuni aytish mumkinki, oilaning zimmasi katta va zarur ijtimoiy missiya yuklangandir. Bola tarbiyasi eng og'ir ijtimoiy vazifa ekanligini ayondir. Ota va onaning shaxsiy va namunasi solih va soliha farzandlarning kamolga yetishi uchun garovdir. Ostona hatlab tashqi dunyoga qadam qo'yganida esa bolaga atrof-muhit va chiqishining ta'siri muhit bo'ladi. Ta'lim hodisalar va mahalla-kuy, umuman, ijtimoiy sfera muhiti inson farzandini to hayotining so'nggi daqiqasigacha ta'qib qilib boradi. Shu boisdan, ijtimoiy munosabatlarda shaxsning umumiy dunyoqarashini kuzatishdan, jismoniy shaxsiy hayotda, balki, yuz berayotgan ijtimoiy-iqtisodiy o'zgarishlar va taraqqiyotning ruhiy va ma'naviy tamoyili.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

1. https://president.uz/uz – O‘zbekiston Respublikasi va Prezident sayti.

2. O‘runtayeva G.A. Bolalar psixologiyasi. - M.: "Akademiya", 2010.

3. Poddyakov N.N. Maktabgacha yoshdagi bolani o'ylash. - M.: "Pedagogika", 1977.