Ma`lumotlar bazasini administratorlash

Misol

• SQL> DELETE FROM U2.Tabl;
• DELETE FROM U2.Tabl
• *
• ERROR at line 1:
• ORA-01031: insufficient privileges

Oracle va Net : ko’p yuqori darajali mijozlar

• Konsentrator bir necha foydalanuvchilarni bitta aloqaga jamlaydi
• Bo’linadigan aloqalar Server-server
• Taqsimlngan ma`lumotlarga himoyalangan va mashtablashgan kirish

• mijozlar

• Konsentratorlar

• Multipleksirlash

• Aloqani multipleksirlash

• Connected
• Users

• Concurrent
• Users

• Application
• Scalability

• Database
• Scalability

• Tarmoqda axborotni ximoyalash muammolari

• Parolni o’girlash

• Ma]lumotni o’girlash

• Ma’lumotlarni o’zgartirish

• x

• PWD

• Foydalanuvchini
• ishonchsiz
• identifikasiyalash

• Parolning kopligi

• Taqsimlangan
• administratorlash

Takomilgan ixtiyoriy xavfsizlik (Advance Security Option)

• Oqimni toliq kodlash (DES 40 va 56, RSA, SSL MD5 algoritmlar orqali)
• Kerberos for Single Signon bilan integrasiyalash
• SmartCard Technology bilan integrasiyalash
• Yagona kirish (Enterprise User)

• l~aj987&^(*y02(&=94?7N9%7yq}3

• Scott/tiger Jones 54000 Smith 4900

• ASO texnologiyasiz

• ASO texnologiyasi

• Oracle vositasi yordamida ma’lumotni shifrlash

• Shifrlash quyidagilarga imkon yaratadi
• tarmoqdagi barcha ma’lumotlarni konfidensialligi;
• ma’lumotlar butunligi;
• Xar bir amal(operatsiya) ucnun kalit avtomatik generasiya qilinadi.

• NETWORK

Maxfiylik

• Maqom

• Operatorlar

• DES40
• DES56
• RSA
• SSL

• Foydalanuvchilar

• Shifrlash

• OS & DB orqali identifikasiyalash
• Foydalanuvchilarga alohida ruxsat berish.
• Takomillashgan xafvsizlik

• Select

• Delete

• Insert

• Update

• Create

• Maqom

• Maqom

• Maqom

• Foydalanuvchini identifikasiyalash

• Oracle da foydalanuvchilarni identifikasiyalash usullari:
• oracle parollar;
• biometrik qurilmalar va kalitlar;
• markasiy tizimda yagona parol;
• taqsimlangan tizimda yagona parol;
• OTning avtorizasiyalash;
• MBni avtorizasiyalash;
• parolni fayl orqali avtorizasiyalash;

• Ruxsatni diskretizasiyalash

• Tizimda 80 dan ortiq imtiyozlar (priviligiyalar) mavjud.
• Faqat kerakli priviligiyalarni taqdim etish.
• Vazifalarni taqsimlash.

• CREATE SESSION

• DROP USER

• CREATE TABLE

• FORCE TRANSACTION

• AUDIT ANY

• INSERT ANY TABLE

• CREATE ANY SNAPSHOT

• SELECT ANY TABLE

• DROP CLUSTER

• CREATE VIEW

• Tizim imtiyozlari

• Kirishni diskretizatsiyalash:
• Ob`yektga kirish privligilari

• GRANT select

• ON emp

• TO Scott

• Scott

• select

• EMP Table

• Obektga kirishni diskretizasiyalah

• Kerekli tranzaksiyalar saqlanadigan funksiyalar, jarayonlar va paketlarga inkapsulasiya qilinadi

• Kerak emas

• Administrator

• Execute Privilege

• Insert Privilege

• Insert Privilege

• EMP Table

• EMP_HISTORY Table

• HIRE_EMPLOYEE Procedure (HIRE_EMP)

• IF TODAY NOT IN ('SAT','SUN') THEN

• INSERT INTO EMP (HIRE_EMP...);

• INSERT INTO EMP_HISTORY (HIRE_EMP...);

• END IF; ...

• Kirishni diskretizasiyalash- maqomlar

• Samarali boshqaruvni ta`minlaydi

• Administratorlashni soddalashtirish.
• Amallarni taqsimlash imkoni mavjud.
• Ma`lumotlar va ilovalarga kirishni bog`lash imkoni mavjud.

• Privileges

• Foydalanuvchilar

• Roles

• Create Session

• Xodimlar

• Boshqaruvchi

• Select

• Update

• Insert

• Delete

• BONUS Table

• Select

• Update

• EMP Table

• Tashkilot
• xodimlari

• Tashkilot
• boshqa-
• ruvchisi