Mamadaliyeva MuAttarxonning Bolalr mavsum-marosim falklori mavzusida

Bola tarbiyasida folklorning roli juda katta. Folklor ba’zan raqslar bilan ijro etiladi. Bolalar folklorining doirasi nixoyatda keng bo‘lib, uning namunalari xalq og‘zaki ijodining deyarli barcha janrlarida mavjud. Bular beshik qo‘shig‘i; Alla, to‘y qo‘shiqlari; Lapar, yor-yor; mavsum marosim qo‘shiqlari; “Chitti gul”. Bolalar o‘yinlari va o‘yin bilan aytiladigan qo‘shiqlarning ko‘plari yil fasllari bilan bog‘langan. «Boychechak », «Laylak keldi-yoz bo‘ldi», «Qurbaqa», «Qaldirg‘och» singari qo‘shiklarni bolalar tom boshlarida, dalalarda, qishloq ko‘chalarida, devor-tomlarida aytishadi. Ko‘p qo‘shiqlar ota-onalarning mehnat jarayoni bilan bog‘langan. Ular bolalarning «Tepdim sandik ochildi» singari qo‘shiqlariga o‘xshab to‘qilgan. Ular mavzu jihatdan juda ko‘p turlarga bo‘linadi. Bolalarning yoshligidan boshlab ruhiy chiniqtirishda qofiyadosh so‘zlarni ohangdor qilib aytishga o‘rgatishda folklor qo‘shiqlar va o‘yinlarining tarbiyaviy ahamiyati katta.  

O‘yin raqs folklori Chitti guley, chitti gul, Etagingga gul bosdim. Hayu chitti gul, Hayu chitti gul. Qo‘ling gulbog‘da bo‘lsin, Beling belbog‘da bo‘lsin. Hayu chitti gul, Hayu chitti gul.

Bolalar folklorida shunday qo‘shiqlar borki, ularning ayrimlari qadimgi davrlarda muayyan marosim va urf-odatlar bilan bog‘liq bo‘lgan. SHundaylardan biri “Boychechak” qo‘shig‘i.

Boychechagi bolasi, Qulog‘ida donasi. 

Donasin olay desam,

Chiqib qoldi onasi. 

Qattiq erdan qatalab chiqqan boychechak, 

Yumshoq erdan yugurib chiqqan boychechak. 

 

Bolalarning fikrlash doirasini kengaytirishda, ularni voqea va fasllar bilan tanishtirishda mavsum qo‘shiqlarining ahamiyati katta. “Oftob chiqdi olamga” kabi qo‘shiqlar shular jumlasidandir.

Oftob chiqdi olamga, 

Yugurib bordim xolamga. 

Ana dala, er. Dedi, 

Xolam o‘tin ter dedi. 

O‘tin terdim bir quchoq, 

Bilmadim sira charchoq. 

Xolam kulcha yopdilar,