Mamatyusupova nozimaning kompiyuter tarmoqlari fanidan

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIMI VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI FARG’ONA FILIALI
KOMPYUTER INJINIRINGI FAKULTETINING
KOMPIYUTER INJINERINGI YONALISHI
3-KURS “611-21” GURUH TALABASI
MAMATYUSUPOVA NOZIMANING
KOMPIYUTER TARMOQLARI FANIDAN

MUSTAQIL

ISHI

Mavzu: Cisco Packet Tracer dasturida VLAN tarmoqlarini qurish.
VLANning afzalliklari To'g'ri o'rnatilganda, virtual LANlar band tarmoqlarning ish faoliyatini yaxshilashi mumkin. VLANlar bir-biri bilan tez-tez bog'lanadigan mijoz qurilmalarini birlashtiradi. Ikki yoki undan ortiq jismoniy tarmoqlarga bo'lingan qurilmalar odatda tarmoqning asosiy routerlari tomonidan bajarilishi kerak, biroq VLAN bu trafikni tarmoq kalitlari orqali yanada samarali ishlashi mumkin.
VLANlar shuningdek, qaysi qurilmalar bir-biriga mahalliy kirish imkoniyatiga ega bo'lishini nazorat qilish orqali katta tarmoqlarda qo'shimcha xavfsizlikni ta'minlaydi. Wi-Fi mehmon tarmoqlari odatda VLANlarni qo'llab-quvvatlaydigan simsiz ulanish nuqtalari yordamida amalga oshiriladi.
Statik va dinamik VLANlar
Tarmoq ma'murlari odatda statik VLAN-larga "portga asoslangan VLANlar" deb murojaat qilishadi. Statik bir VLAN administratorga virtual tarmoqqa tarmoq kalitida alohida portlarni tayinlashni talab qiladi. Qaysi asbob va u portga qat'iy nazar, o'sha oldindan tayinlangan virtual tarmoqning a'zosi bo'ladi.
Dinamik VLAN konfiguratsiyasi ma'murga ularning tarmoq portiga ega bo'lish o'rniga qurilmalarning o'ziga xos xususiyatlariga ko'ra tarmoq a'zoligini belgilash imkonini beradi. Masalan, dinamik VLAN jismoniy manzillar ( MAC manzillari) yoki tarmoq hisob nomlari bilan aniqlanishi mumkin.
VLANni sozlash
Yuqori darajada tarmoq administratorlari yangi VLANlarni quyidagicha o'rnatdilar:

1. 
   VLAN raqamini tanlang
   
2. 
   VLANda ishlatiladigan qurilmalar uchun maxsus IP manzillar oralig'ini tanlang
   
3. 
   Kalit qurilmasini statik yoki dinamik sozlamalar bilan sozlang. Statik konfiguratsiyalar administratorga har bir o'tish portiga VLAN raqamini tayinlashni talab qiladi, dinamik konfiguratsiyalar esa VLAN raqamiga MAC manzillari yoki foydalanuvchi nomlarini belgilashni talab qiladi.
   

Zarur VLANlar orasidagi marshrutni sozlash. Bir-birlari bilan muloqot qilish uchun ikki yoki undan ko'p VLANni konfiguratsiya VLAN-tanuvchi yo'riqchini yoki Layer 3-ni ishlatishni talab qiladi
AMALIY QISIM

IP manzil berip chiqdim va tarmoqni arxetekturasini tuzip oldim bunda menga kerak boldi 4 kompyuter 2 ta switch tarmoqni ranglar bilan ajratip oldim rasimda korip turganizda qizil va yashil ranglarda belgiladim

Bu tarmpg’imda 2 ta yashil rangli kompyuterlar ortasida aloqa bor yoqligini tekshirdim yaxshi ishlayapti alibobo1 dan ulug’bek 1 ga yuborgan xabarim yetip bordi rasimda korinip turipti tastiqlash belgisi yani ptichka boldi bu tarmoq qurish uchun switchga konfiguryatsiyasiga kirip quydagi kodlarni yozdim


Switch>en
Switch#conf t
Enter configuration commands, one per line. End with CNTL/Z.
Switch(config)#vlan 1
Switch(config-vlan)#name qizil
Switch(config-vlan)#exit
Switch(config)#vlan 2
Switch(config-vlan)#name yashil
Switch(config-vlan)#exit
Switch(config)#end
%SYS-5-CONFIG_I: Configured from console by console
Switch#show vlan brief

VLAN Name Status Ports

---- -------------------------------- --------- -------------------------------
1 default active Fa0/1, Fa0/2, Fa0/3, Fa0/4
Fa0/5, Fa0/6, Fa0/7, Fa0/8
Fa0/9, Fa0/10, Fa0/11, Fa0/12
Fa0/13, Fa0/14, Fa0/15, Fa0/16
Fa0/17, Fa0/18, Fa0/19, Fa0/20
Fa0/21, Fa0/22, Fa0/23, Fa0/24
1 qizil active
2 yashil active
1002 fddi-default active
1003 token-ring-default active
1004 fddinet-default active
1005 trnet-default active
Switch#conf t
Enter configuration commands, one per line. End with CNTL/Z.
Switch(config)#interface fa0/1
Switch(config-if)#switchport mode access
Switch(config-if)#switchport access vlan 1
Switch(config-if)#exit
Switch(config)#interface fa0/2
Switch(config-if)#switchport mode access
Switch(config-if)#switchport access vlan 2
Switch(config-if)#end
%SYS-5-CONFIG_I: Configured from console by console

Switch#show vlan brief

VLAN Name Status Ports

---- -------------------------------- --------- -------------------------------
1 default active Fa0/3, Fa0/4, Fa0/5, Fa0/6
Fa0/7, Fa0/8, Fa0/9, Fa0/10
Fa0/11, Fa0/12, Fa0/13, Fa0/14
Fa0/15, Fa0/16, Fa0/17, Fa0/18
Fa0/19, Fa0/20, Fa0/21, Fa0/22
Fa0/23, Fa0/24
10 red active Fa0/1
20 green active Fa0/2
1002 fddi-default active
1003 token-ring-default active
1004 fddinet-default active
1005 trnet-default active
Switch#confi t
Enter configuration commands, one per line. End with CNTL/Z.
Switch(config)#interface f0/3
Switch(config-if)#switchport mode trunk

Switch(config-if)#

%LINEPROTO-5-UPDOWN: Line protocol on Interface FastEthernet0/3, changed state to down

%LINEPROTO-5-UPDOWN: Line protocol on Interface FastEthernet0/3, changed state to up

Switch(config-if)#

Ikkala switchgayam kodlarni kiritip chiqdim va PING qilip tekshirdim

Alibobo 1dagi 192.168.0.6 dagi ip manzilni Ulugbek 1 dagi 192.168.0.3 ortasida ping berdim ishladi bu tepadagi rasimda korishingiz mumkin
XULOSA
BU amaliy ishimda LAN va VLAN tarmogini qurdim va amalda korip chiqdim
Foydalanilgan sayt manzillari ; https://youtu.be/b51lvU6tV_Y?si=wAd-GWzM87Am8HDX
https://youtu.be/4Hjz2McGdSw?si=edXUSZpzaBNv3jY8