Mamlakatimizda kichik biznesni rivojlantirish mexanizimlari

MAMLAKATIMIZDA KICHIK BIZNESNI RIVOJLANTIRISH MEXANIZIMLARI
Shermatov Xusanjon
Qo`qon universiteti talabasi

ANNOTATSIYA

Ushbu maqolada O’zbekiston Respublikasida kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni qay tarzda yanada isloh qilish, yanada barqarorlashtirish va hozirgi kundagi xususiy korxonalarning o’sgani, kichik biznes salohiyatining qay darajada ko’tarilgani haqida so’z boradi.
Kalit so’zlar: biznes, tadbirkorlik subyektlari, real daromad, aholi bandligi, YaIM, qishloq xo’jalik aloqalari, bozor iqtisodiyoti.

SMALL BUSINESS AND PRIVATE ENTREPRENEURSHIP

ABSTRACT

This article discusses how to further reform, further stabilize and grow small business and private entrepreneurship in the Republic of Uzbekistan, and to what extent the potential of small business has grown.
Keywords: business, business entities, real income, employment, GDP, agricultural relations, market economy.
Kirish
Umuman olganda, kichik biznes sektori ajoyib o'sishga erishayotgan bo'lsa-da, alohida firmalarning oqilona o'sishi bilan bog'liq muammolar, qiyinchiliklar va muvaffaqiyat xususiyatlarini aniqlash sohada muhim ahamiyatga ega. Ko'pgina kichik firmalar o'zlarining rivojlanish maqsadlariga erishish uchun foydalanadigan strategiya geografik kengayishdan biridir. Ushbu yondashuv firmaning biznesini dastlabki joylashuvidan bir yoki bir nechta qo'shimchalarga kengaytirishni o'z ichiga oladi. Bu, ayniqsa, hozirgi joylashuvida kengaytira olmaydigan, lekin o'z mahsulotlari yoki xizmatlari boshqa bozorlardagi iste'molchilarni jalb qilishi mumkinligiga ishonadigan firmalar uchun juda mos keladi.
Shuningdek, tadbirkorlik subyektlarining moliyaviy resurslar va ishlab chiqarish infratuzilmasidan foydalanish imkoniyatlarini kengaytirish to‘g‘risida” Prezidentimizning “O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot va sanoat vazirligi huzuridagi Kichik biznes va tadbirkorlikni rivojlantirish agentligi faoliyatini tashkil etish to‘g‘risida”¹ qarori bunga yaqol misol bo`la oladi.
Ajablanarlisi shundaki, geografik kengayishning kichik firma o'sishi vositasi sifatida keng tarqalganligiga qaramay, bu kichik biznes tadqiqotlarining e'tibordan chetda qolgan sohasi. Tadqiqotchilar kichik firmalarning o'sishi bilan bog'liq umumiy muammolarni ko'rib chiqishgan bo'lsada, bir joydan bir nechta joyga kengayadigan kichik biznes bir qator potentsial noyob muammolarga duch keladi. Misol uchun, yangi geografik saytni ochish jarayonida kichik biznes menejeri bir vaqtning o'zida mavjud biznesni va startapni boshqarish vazifasi bilan duch keladi.
Geografik kengayish bilan bog'liq boshqa muammolar bilan bir qatorda, ushbu tashabbus tomonidan yaratilgan muammo aniq belgilanmagan. Ushbu qiyinchiliklarni yaxshiroq tushunish kichik firma menejerlariga etakchi muvaffaqiyatli kengaytirish harakatlaridagi o'zgarishlarni maksimal darajada oshirishga yordam beradi. Ushbu yo'nalishdagi tadqiqotlarning kamligi natijasida ushbu tadqiqotda kichik biznesning samarali geografik kengayishining oldingi holatlarining nazariy modelini ishlab chiqish uchun qiyosiy amaliy tadqiqotlar metodologiyasidan foydalanildi. Model ikki bosqichda ishlab chiqilgan. Birinchidan, mavjud kichik biznes o'sishi adabiyotlaridan kichik biznesning samarali geografik kengayishining oldingi modeli ishlab chiqildi. Ikkinchidan, analitik induktsiyadan foydalanib, dastlabki model beshta kichik biznes tajribasi bilan solishtirildi.