Manbashunoslik va tarixshunoslik

Jami ON ballari 
35 
0-35 
Yakuniy nazoratlar 7-semestrda “Test” shaklida, 8-semestrda “Yozma ish” 
shaklida o’tkazilishi belgilanadi va maksimal 30 ballik tizimda baholanadi.
 
Yakuniy nazoratida: 
c) “Test” shaklida o’tkazish bo’yicha baholash mezoni
“Test” 25 variantda, savollar fan bo’yicha tayanch so’z va iboralar asosida 
tuzilgan bo’lib, bo’limning barcha mavzularini o’z ichiga qamrab olgan. Har bir 
variant 30 ta savoldan iborat. Test savollariga to’g’ri javob 1 ball bilan, noto’g’ri 
javob 0 ball bilan baholanadi. Talaba maksimal 30 ball to’plashi mumkin. 
Talabaning topshiriq savollari bo`yicha to’g’ri javoblari soni asosida uning 
to`plagan bali aniqlanadi.
d) Yozma ish shaklida o’tkazish bo’yicha baholash mezoni 
Sinov 25 variantli usulda o’tkaziladi. Har bir variant 3 ta savoldan iborat.
Xar bir savolga javob 0 - 10 ball oralig`ida baholanadi. Talaba maksimal 30 ball 
to’plashi mumkin. Yozma ish bo`yicha umumiy o`zlashtirish ko`rsatkichini 
aniqlash uchun variantda berilgan savollarga yozilgan javoblarga qo`yilgan 
o`zlashtirish ballari qo`shiladi va yig`indi talabaning yakuniy nazorat bo`yicha 
o`zlashtirish bali hisoblanadi.
Manbashunoslik fanidan kolekium savollari. 
1. 
«Tarixiy manba» deganda nimani tushunasiz? 
2. 
Tarixiy manbalar qanday guruhlarga bo‘linda? 
3. 
Manbashunoslik fanining asosiy maqsadi nimadan iborat? 
4. 
Manbashunoslik ko‘makchi tarix fani sifatida qanday asosiy vazifalarni 
bajaradi? 
5. 
Tarixiy manbalarni ichki va tashqi belgilariga qarab taxlil qilish chog‘ida 
qanday asosiy vazifalar amalga oshiriladi? 
6. 
Tarixiy manbaning xaqiqiyligini, unda keltirilgan ma’lumotlarning 
to‘g‘riligi va ishonarligini qanday bilib olish mumkin? 
7. 
Sizning fikringizcha, manbashunoslik fanining amaliy ahamiyati 
nimalardan iborat? 
8. 
O‘rta Osiyoning eng qadimgi tarixiga oid qanday manbalarni bilasiz?

---

175 
9. 
O‘lkamiz tarixiga doir eron epigrafik manbalarini sanab o‘ting? 
10. 
Bexiustun yozuvida qadimgi ajdodlarimiz tarixiga doir qanday 
ma’lumotlar bor? 
11. 
Avestoning tarixiy manba sifatidagi ahamiyatini ochib bering. 
12. 
Nima sababdan qadimgi grek va rim tarixchilari O‘rta Osiyo xalqlari 
tarixi bilan qaziqqanlar? 
13. 
Geradotning O‘rta Osiyo xususidagi ma’lumotlari ishonchlimi? O‘z 
fikringizni asoslab berishga harakat qiling. 
14. 
Antik manbalarning ijobiy ahamiyati va kamchiliklari haqida so‘zlang. 
15. 
Arrian va Kvint Kursiy Rufning asarlarini solishtiring. Qaysi muallifning 
asarini ishonchli tarixiy manba deb hisoblaysiz? O‘z nuqtai nazaringizni asoslab 
bering? 
16. 
O‘lkamiz tarixiga oid qadimgi xitoy manbalarining ijobiy hususiyatlari 
va kamchiliklarini gapirib bering. 
17. 
O‘rta Osiyoning ilk o‘rta asrlar tarixini o‘zida aks ettirgan
qanday xitoy manbalarini bilasiz? 
18. 
Xitoy 
manbalarida 
keltirilgan 
ma’lumotlarning 
to‘g‘riligi 
va 
aniqligi xaqida nima deya olasiz? O‘z fikringizni asoslab bering. 
19. 
Turkiy epigrafik yodgorliklar qanday guruxlarga bo‘linadi ? 
20. 
Turkiy tilga bitilgan bitiklarning mazmuni xaqida so‘zlab bering. 
21. 
So‘g‘d tilidagi manbalar qaerlarda topilgan ? 
22. 
Rivojlangan o‘rta asrlar tarixiga oid arab tilidagi tarixiy-jug‘rofiy 
asarlardan qaysilarini bilasiz? 
23. 
Nasabnomalar nima? Misollar keltiring. 
24. 
Taraqqiy etgan o‘rta asrlarga doir arab tilidagi tarixiy asarlarni sanab 
o‘ting? 
25. 
Rivojlangan o‘rta asrlar tarixiga oid fors-tojik tilida tarixiy asarlar yozgan 
mualliflardan kimlarni bilasiz? 
26. 
«Xudud al-olam» kitobi xaqida so‘zlab bering. 
27. 
Tazkira nima? Tazkiralarning tarixiy manba sifatidagi axamiyati nimadan 
iborat. 
28. 
Temur xaqida Ovropaliklarda kimlar va qanday asarlar yozganlar ? 
29. 
XVI asrda eski o‘zbek tilida yozilgan qanday tarixiy asarlarni bilasiz?
30. 
Xorazm tarixshunoslik maktabi xaqida gapirib bering? 
31. 
SHayboniylar va Ashtarxoniylar sulolasining xukmronligi davri qanday 
tarixiy asarlarda o‘z aksini topgan?
32. 
Mang‘itlar sulolasi tarixiga bag‘ishlangan asarlarni sanab o‘ting? 
33. 
Qo‘qon tarixavislik maktabi xaqida so‘zlab bering
34. 
Xonliklar tarixiga oid rus va Evropa manbalarni ijobiy va salbiy 
tomonlari nimalardan iborat?