Mantiq ut-tayr" xayoli Alisherga bir umr hamroh bo`ldi. Umrining so`ngida esa "Lison ut-tayr"("Qush tili") nomi bilan kitob yozdi. Bo`lajag shoir yana Nizomiy Ganjaviy va Xusrav Dehlaviy asarlarini sevib o`qir edi

Davlat va jamoat arbobi.

• Alisher Navoiy 1469-1472-yillarda muhrdor, 1472-1476-yillarda vazir bo`lib ishlaydi. 1487-1488-yillarda Astrobodga hokimlik qildi. Husayn Bayqaro uni o`ziga g`oyat yaqin tutar, har bir narsada u bilan maslahatlashar va buni nihoyatda qadrlar edi. To`g`ri, Bayqaro va Navoiy o`rtasiga uchinchi kishi aralashgan, sovuqchilik tushgan paytlar ham bo`ldi. Lekin o`z davrining ikki atoqli arbobi hamkorligi juda ko`p sinovlardan muvaffaqiyat bilan o`tib, avlodlarga o`rnak bo`ldi. Husayn Bayqaro saltanatining daslabki yillarida juda notinch kechdi. Xondamirning yozishicha, u taxtga chiqqan yilning o`zida Abusaid Mirzoning o`g`li Yodgor Muhammad taxt da`vosi bilan qo`zg`aldi. Husayn Bayqaro unga qarshi qo`shin tortadi va g`alaba qozonadi.

1972-1476-yillardagi vazirlik faoliyatida yaqqol namoyon bo`ldi. Husayn Bayqaro hokimyat ishlarida Navoiyning aql va sadoqatida tayanib ish ko`rdi. Uni, qarshiligiga qaramasdan, yuqori martabalarga tayinladi, 1472-yilda esa "amir"(vazir)likka qo`ydi. Buyuk shoir "amiri kabir" (ulug` amir), "amirul muqarrab" (podshoga eng yaqin amir) unvonlariga musharraf bo`ldi.

IJOD OG`USHIDA

A.NAVOIYning eng mashhur g'azali - "Kecha kelgumdir debon“

• A.NAVOIYning eng mashhur g'azali - "Kecha kelgumdir debon“
• Kecha kelgumdir debon ,ul sarvi gulro’ kelmadi, Ko’zlarimg’a kecha tong otguncha uyqu kelmadi.
• Lahza-lahza chiqdimu chekdim yo’lida intizor , Keldi jon og’zimg’ayi ul sho’hi badho’ kelmadi,
• Orazindek oydin erkonda gar etti ehtiyot , Ro’zg’orimdek ham o’lg’onda qorong’u kelmadi.
• Ul parivash hajridin kim yig’ladim devonavor, Kimsa bormikim anga ko’rganda kulgu kelmadi.
• Tolibi sodiq topilmas yo’qsakim qo’ydi qadam, Yo’lg’akim avval qadam mashuqu o’tru kelmadi.
• Ey Navoiy boda birla hurram et ko’ngling uyin, Ne uchunkim boda kelgan uyga qayg’u kelmadi.

QARO KO'ZUM

• Qaro ko'zum, kelu mardumlug' emdi fan qilg'il, Ko'zum qarosida mardum kibi vatan qilg'il.
• Yuzung guliga ko'ngul ravzasin yasa gulshan, Qading niholig'a jon gulshanin chaman qilg'il. 
• Takovaringg'a bag'ir qonidin hino bog'la, Itingg'a g'amzada jon rishtasin rasan qilg'il.
• Yuzida terni ko'rub o'lsam, ey rafiq, meni Gulob ila yuvu gul bargidin kafan qilg'il.
•  Navoiy, anjumani shavq jon aro tuzsang, Aning boshog'lig' o'qin sham'i anjuman qilg'il.