Maple dasturi yordamida aniqmas va aniq integrallarni hisoblash
Download 439,9 Kb.
|
Aniqmas integral
- Bu sahifa navigatsiya:
- Ikki karrali integralda o’zgaruvchilarni almashtirish
- >restart;
- >Doubleint(x-y,x,y);
- >Doubleint(x+sin(x*y),x=1..2,y=1..3);
- >Doubleint(x*y,y=x..x+1,x=2..3);
- >value(%);
int(f(x),x=a..infinity); buyrug’i qanday vazifani bajaradi?
Maple dasturida funksiyaning aniq integralini qaysi buyruqlar orqali hisoblanadi? Misollar bilan. Maple dasturida funksiyaning xosmas integralini hisoblash buyrug’ini ayting? Misollar bilan. Maple dasturida xosmas integrallarda bo’laklab integrallash va o’zgaruvchini almashtirish buyruqlarini ayting. Misolar bilan. Quyidagi integrallarini hisoblang.
Ko’rsatilgan almashtirishni bajarib integrallarni hisoblang.
Quyidagi integrallarda bo’laklab integrallash formulasidagi berilgan 𝒖 funksiya orqali bo’laklab integrallang va uni hisoblang.
Quyidagi integrallarni 𝜀 aniqlikkacha taqribiy hisoblang.
Quyidagi xosmas integrallarni hisoblang.
Quyidagi parametrga bog’liq integrallarda parametr bo’yicha olingan hosilasini toping.
Biror chegaralangan Ω to’plamda aniqlangan 𝑓(𝑥, 𝑦) funksiyaning ikki karrali integrali deganda, quyidagi songa aytiladi: ∬ 𝑓(𝑥, 𝑦)𝑑Ω = lim max|𝛥𝑥𝑖|→0 ∑ ∑ 𝑓(𝑥𝑖, 𝑦𝑖)Δ𝑥𝑖Δ𝑦𝑖 Ω max|𝛥𝑦𝑖|→0 𝑖 𝑗 bunda Δ𝑥𝑖 = 𝑥𝑖+1 − 𝑥𝑖, Δ𝑦𝑗 = 𝑦𝑗+1 − 𝑦𝑗 va (𝑥𝑖, 𝑦𝑗) ∈ Ω . Agar Ω soha 𝑎 ⩽ 𝑥 ⩽ P, 𝓎1(𝑥) ⩽ 𝑦 ⩽ 𝓎2(𝑥) bunda 𝓎1(𝑥), 𝓎2(𝑥) ∈ C[𝑎,P] tengsizlik bilan berilgan bo’lsa, u holda yuqoridagi ikki karrali integral quyidagicha takroriy integralga keltirib hisoblanadi: P 𝟐(𝒙) P 𝟐(𝒙) ∬ 𝑓(𝑥, 𝑦)𝑑Ω = ∫ 𝑑𝑥 ∫ 𝑓(𝑥, 𝑦) 𝑑𝑦 (= ∫ ( ∫ 𝑓(𝑥, 𝑦) 𝑑𝑦) 𝑑𝑥) Ω 𝑎 𝟏(𝒙) 𝑎 𝟏(𝒙) Ikki karrali integralda o’zgaruvchilarni almashtirish:Agar 𝑥 = 𝑥(𝑢, 𝑣) 𝑦 = 𝑦(𝑢, 𝑣) 𝗅 uzluksiz differensiallanuvchi funksiyalar sistemasi, O𝑥𝑦 tekislikdagi Ω sohani O𝑢𝑣 tekislikdagi Ω′sohaga bir qiymatli akslantirsa va yakobiani 𝐷(𝑥, 𝑦) 𝑥𝑢 𝑦𝑢 bo’lsa,
∬ 𝑓(𝑥, 𝑦)𝑑Ω = ∬ 𝑓(𝑥(𝑢, 𝑣), 𝑦(𝑢, 𝑣))|𝐼| 𝑑Ω′ Ω Ω′ formula o’rinli. Maple dasturida ikki karrali integralni hisoblash uchun >Doubleint(f(x,y),x,y); >Doubleint(f(x,y),x=a..b,y=c..d); buyruqlaridan foydalaniladi. 1 – buyruq ∫ (∫ 𝑓(𝑥, 𝑦)𝑑𝑥) 𝑑𝑦 ning analitik ko’rinishini, 2 – buyruqda a, b, c, d lar o’zgarmas yoki o’zgaruvchi miqdorlar bo’lib, 𝑑 P ∫ 𝑑𝑦 ∫ 𝑓(𝑥, 𝑦) 𝑑𝑥 𝓪 ning analitik ko’rinishini chop etadi. Demak, >Doubleint(f(x,y),y=c..d, x=a..b); buyrug’i P 𝑑 ∫ 𝑑𝑥 ∫ 𝑓(𝑥, 𝑦) 𝑑𝑦 𝓪 ning matematik ifodasini chop etadi. Ularning qiymatini aniqlash uchun esa value funksiyasidan foydalaniladi. Misollar bilan tanishamiz: >restart;>with(student): >Doubleint(f(x,y),x,y);f( x, y ) dx dy >Doubleint(f(x,y),x=a..b,y=c..d);d b >Doubleint(x-y,x,y);>value(%); f( x, y ) dx dy c a x y dx dy 1 x2 y 1 y2 x 2 2 >Doubleint(x+sin(x*y),x=1..2,y=1..3);3 2 x sin( y x ) dx dy >value(%);1 1 Ci( 3 ) 3 Ci( 6 ) Ci( 1 ) Ci( 2 ) >Doubleint(x*y,y=x..x+1,x=2..3);3 x 1 y x dy dx >value(%);2 x 91 12 |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling