Mario Pyuzo “ Choqintirgan ota” asar tahlili Mirzayev sunatillo 415-guruh Jahon adabiyoti Amerikalik Yozuvchi Mario Puzo: - Mario Pyuzo Italiyada muhojirlar oilasida 1920 yilda Nyu-Yorkda tavallud topganU hech qanday shubha yuz foiz Amerika, Italiya madaniyati va an'analari, deb qaramay, u sizning shaxsiy hayoti va faoliyatida juda ko'p joy pullik. norasmiy nomi "jahannam Oshxona" kiyib paytda Nyu-York eng jinoiy qismi, - kelajakda yozuvchi Manhetten shahrida tug'ilgan. Ikkinchi jahon urushi paytida, Mario Germaniya AQSh armiyasi va Osiyo mamlakatlari bir qator xizmat qilgan. Barcha bu jahldor kelajakda yozuvchi tabiati, va qisman uning keyingi roman va skriptlar asosini tashkil etdi. Urushdan so'ng, u, keyin Nyu-Yorkda ijtimoiy fanlar kollejida ta'lim va Kolumbiya universiteti.
Mario Puzo - ma'lum amerikalik yozuvchi va kinodramaturg, uning romani va shu nom film buyruq bilan mashhur bo'lgan "Godfather". Shunga qaramay, u bir kitobning muallifi ism mumkin emas. Mario Italiya mafiyasining urug'idan hayoti tarixi davom ettirish doirasida ko'plab muvaffaqiyatli roman, qisqa hikoyalar va romanlar yozilgan, shuning uchun undan chiqib berdi. Mario ham filmlar va TV-ket uchun ko'p muvaffaqiyatli skriptlar muallifi edi. Asar janri va mavzusi - “Cho‘qintirgan ota” – amerikalik mashhur yozuvchi Mario Pyuzoni dunyoga tanitgan asari. Roman 1969-yilda chop etilgan. Asar AQShdagi o‘ta nufuzli jinoiy sindikat – Don Korleone mafiya klani haqida hikoya qiladi. Shu darajada ishonarli va ustalik bilan yozilgan ushbu asar o‘quvchining hayotiga xavf solmagan holda mafiozlarning eng qorong‘u xonalarigacha kirib borishiga yo‘l ochib beradi. Britaniya kriminalist yozuvchilari assotsiatsiyasi talqiniga ko‘ra, dunyoning eng buyuk kriminal asarlari yuztalik reytingiga kiritilgan. Asar asosida 1972-yilda rejissor Frensis Ford Koppola
- bosh rollarda Marlon Brando va Al Pachino o‘ynagan filmni suratga olgan
Asarning tematik tasnifi: Asar detektiv asarlar turiga kirib yozuvchining keng tasavvur doirasida keng yoritib berilgan asar hisoblanadi. Asardagi har bir jinoiy voqea hodisa izchilligi bilan alohida etibor jalb qilib o’quvchining asar ichidagi vodea hodisalarni birga boshidan kechirgandek his qilishga undaydi. Asarning asosiy g’oyasi - Romanning asosiy qismi 1945-yildan boshlanadi. Donning yagona qizi Konstansiya (Konni) turmushga chiqadi. Don Korleonega bo‘lajak kuyovi Karlo Ritssi yoqmaydi. Lekin unga Manxettendagi bukmekerlik kontoralaridan birini beradi (ko‘ryapsizmi, bunday holatlar mafiyaga ham xos).
- Filipp Tattalya va Virgilio Solotsso oilalari Don Korleonega birgalikda narkobiznes bilan shug‘ullanishni taklif qilganida u bunga rozi bo‘lmaydi. Chunki bu uning prinsiplariga qarshi edi. Lekin katta o‘g‘li Sonni bu ishga qiziqish bildiradi.
Asar sarlavhasi… - Mario Pyuzo asarga eng muqobil nom tanlagan desak adashmagan bo’lamiz. Chunki butun kitob bosh qahramon Don karleonening qanday qilib mafiyalar sardori bo’lishi va Cho’qintirgan ota laqabiga qanday erishganligini bayon qilib bergan.
Lingvistik tahlil… - Frazeologizmlar
- Qonsiz yuzi kulrang tus olgan
- Chehrasidan nur yog’ilib turgan
- O’zini yoqotib qoydi
- Yerga ursa ko’kga sapchiydigan
- Ko’zini moshday ochmoq
- Toponimlar
- Nyu York Mayami
- Italiya Vegas
- Garlem
- Ist Sayd
- Long Bich
- Manxetten
- Sitsiliya
- Los Anjeles
- Florida
Kasb hunarga oid so’zlar - Yurist consigliori
- Advokat politsiyachi
- Sudya caporegime
- Murdasho’y
- Kino yulduzi
- Qo’shiqchi
- Novvoy
- Aktrisa
- Kotiba
- Bosh maslahatchi
- Konfirmatsiya- bolalarni yoki boshqa dindagi kishilarni cherkov ahli qatoriga qo’shish marosimi.
Asardagi tugun - Cho’qintirgan Ota Don Karleonening eng yaqin maslaharchisi Tessioning xiyonati kechirilmaydi deyilgan. Lekin uni taqdiri nima bilan yakun topganligi yoritilmagan.
- Karleonening kenja o’g’li Mayklga va xotiniga uyishtirilgan suiqasdda qaysi oila qo’li borligi aniq tasvirlanmagan. (Asarda 5 ta qudratli oila bor edi)
Asardagi konflikt va kulminatsiya - Asarda kulminatsion voqea Don Karleonening to’ng’ich farzandi Sonni o’ldirilishi va otasi tomonidan ayni vaqtda xech qanday qaror qabul qilmasdan vaqt poylashi.
- Solosso va Cho’qintirgan ota
- Lyuka Brazzi va politsiyachi Makloski
- Tatyalar oilasi Karleonelar oilasi
Detektiv asarlar asosida maqollar - Odamlar orasida tashqi bosqinchilarga qarshi ozodlik kurashining voqealari tasvirlangan maqollar paydo bo'ldi: bo'shating, go'yo Mamay o'tib ketgandek; Donlar kazaklardan kelib, polyaklarni o'z uylariga haydab yubordilar (1612 yilda Moskvaning polyaklardan ozod qilinishi); U Poltava yaqinida (1709), shved singari o'ldi (g'oyib bo'ldi). Ayniqsa 1812 yilgi Vatan urushi haqida ko'plab maqollar paydo bo'ldi: g'oz muqaddas Rossiyaga uchib ketdi (Napoleon haqida); Kutuzov frantsuzlarni urish uchun keldi; Och frantsuz va qarg'a xursand; Frantsuz va pichforkda - qurol; Moskvadagi frantsuz singari yo'qoldi (g'oyib bo'ldi).
- Mario Pyuzoning “ Cho’qintirgan ota yoxud mafiya sardori” asari million yillardan beri odamlar o’rtasida davom etib kelayotgan illatlar, bir birini ko’rolmaslik cheksiz boylikka bo’lgan hirs, adovat kabilarni ro’y rost ifodalab bergani, shuningdek, amerikalik va sitsiliyalik mafiyachilarning kirdikorlarini to’la to’kis ochib bergani bilan dunyo miqyosida ommalashib ketgan asardir. Asar badiiy to’qimalarga boy bo’lsada , kitobxonni ortidan ergashtiradi.
Kitobni mutolaa qilish jarayonida asardagi voqealar badiiy to’qimalar asosida qalamga olingan bo’lsada, ularni darajasiga qarab emas aksincha insonlar o’rtasidagi qadr qimmat va ishonch, sevgi va muhabbat qadriyatlari darajasiga ko’ra baho berib o’qib chiqdim. Asardagi har bir sujet keng yoriligan tasviriy ifodalarda o’z o’rnida foydalanganligi menga yoqdi. Amerikada o’sha davrda bo’lgan boy tabaqa va ularning hammasining boyligi ortida bir jinoyat borligi aniq ochib berilgan. Lekin voqealar orasida paydo bo’lib turgan ishtiroki sezilmagan odamlar nomi ularga alohida voqealar qo’shilgani o’quvchini anchagina zerktirib qo’yishi mumkin. Venn diagrammasi Karleone farzandlari
Sonni Karleoni
Saxiy va ko’ngilchan
Kuchli va jasur, qiziqqon
O’ylamasdan qaror qiladi
Otasini o’rnini bosishga oshiqmas edi. Oila uchun qasos olishni birinchi o’ringa qoyadi
Maykl Karleone
Vazmin ,bosiq
Tuyg’ularga beriluvchan.
Do'stlaringiz bilan baham: |
