Markazlashtirilgan murojaat qilish

Koaksial kabel




UTP kabel

Xulosa
Modem kompyuterning telefon liniyasi, simi yoki sun'iy yo'ldosh aloqasi orqali ma'lumotlarni qabul qilish va qabul qilish imkonini beradigan qo'shimcha qurilmadir. Internetga kirishning eng mashhur usuli bo'lgan analog telefon liniyasi orqali uzatilgan holda, modem ikki tomonlama tarmoq aloqasi uchun real vaqtda analog va raqamli formatlardagi ma'lumotlarni o'zgartiradi. Bugungi kunda mashhur bo'lgan yuqori tezlikli raqamli modemlarda signal juda oddiy va analog-raqamli ishlashni talab qilmaydi.

Modemlarning tarixi

Modem deb nomlangan dastlabki qurilmalar analog telefon tarmoqlari orqali uzatish uchun raqamli ma'lumotlarni aylantirdi. Ushbu modemlarning tezligi tarixiy ravishda Budda (Emil Budott nomidagi o'lchov birligi) o'lchandi, ammo kompyuter texnologiyasi rivojlanganligi uchun bu choralar soniyasiga bitlarga aylantirildi. Birinchi tijoriy modem 110 bps tezlikni qo'llab-quvvatladi va AQSh Mudofaa vazirligi, axborot xizmatlari va ba'zi yirik korxonalar tomonidan ishlatildi.
Modemlar asta-sekin iste'molchilarni 70-yillarning oxirlarida 80-yillardagi tanish-bilish bilan tanishib chiqdi, chunki ommaviy axborot vositalari va KompuServe kabi axborot xizmatlari erta Internet-infratuzilmaga o'rnatildi. Keyinchalik, 1990-yillarning o'rtalarida va oxirlarida World Wide Web portlashi bilan dial-up modemlari butun dunyo bo'ylab ko'plab uy xo'jaliklarida internetga kirishning asosiy shakli sifatida paydo bo'ldi.

Dial-modemlar

Dial-in tarmoqlarida ishlatiladigan an'anaviy modemlar telefon liniyalarida ishlatiladigan analog format va kompyuterlarda ishlatiladigan raqamli shakllar orasidagi ma'lumotlarni o'zgartiradi. Tashqi terish modemlari kompyuterga bir uchida va boshqa yo'nalishda telefon liniyasida ulanadi. Ilgari, ba'zi kompyuter ishlab chiqaruvchilari ichki modemlarni o'zlarining kompyuter dizaynlarida birlashtirdi.
Zamonaviy dial-up tarmog'i modemlari ma'lumotlarni maksimal tezlikda 56,000 bitlik soniyada uzatadi. Biroq, jamoat telefoni tarmoqlarining tabiiy cheklovlari ko'pincha modemlarning ma'lumotlar stavkasini 33,6 Kbit / s gacha cheklaydi yoki amalda kamroq.
Dial-up modem orqali tarmoqqa ulanishda, qurilmalar odatda dinamik orqali ovozli chiziq orqali raqamli ma'lumotlarni yuborish orqali yaratilgan alohida tovushlarni o'tkazadi. Aloqa jarayoni va ma'lumotlar naqshlari har doim o'xshash bo'lgani uchun, ovoz naqshini eshitish foydalanuvchining aloqa jarayonining ishlayotganligini tekshirishga yordam beradi.
DSL yoki simi orqali Internetga kirish uchun ishlatiladigan keng polosali modem , an'anaviy modem modemlariga qaraganda ancha yuqori tarmoq tezligiga erishish uchun zamonaviy signalizatsiya texnikasidan foydalanadi. Keng polosali modemlar ko'pincha yuqori tezlikda modem deb nomlanadi. Mobil modemlar - uyali qurilma va uyali aloqa tarmog'i o'rtasidagi Internetga ulanishni o'rnatadigan raqamli modem turidir.
Tashqi keng polosali modemlardan birida uy keng tarmoqli yo'riqchiga yoki boshqa uy shluzi qurilmasiga va tashqi simi interfeysi, boshqasi esa simi liniyasi singari ulanadi. Router yoki gateway signalni ish yoki uydagi barcha qurilmalarga kerak bo'lganda boshqaradi. Ba'zi bir keng tarmoqli yo'riqchilarni yagona apparat birligi sifatida integratsiya modem mavjud.
Ko'pgina keng polosali internet provayderlari o'z mijozlariga bepul yoki oylik ish haqi uchun qulay modem uskunalarini taqdim etishadi. Biroq standart modemlarni chakana savdo punktlari orqali sotib olish mumkin.
Modemlar (Modulyator-DEModulyator)-aniq bir aloqa kanalida ishlatish uchun qabul qilinga signallarni to’g’ri (modulyator) va teskari (demodulyator) o’zgartirish qurilmasidir.
Eng avvalo modem quyidagi impul’slarni (raqamli kodni) top polosaliga (anolog signallarga) o’zgartirish.
 uzatishda: keng polosali impul’slarni (raqamli kodni) top palosaliga (analog signalga) o’zgartirish.
 qabul qilishda: qabul qilingan signalni xalaqitlardan fil’terlash va detektorlash uchun, ya’ni tor polosali analogli signalli raqamli kodga teskari o’zgartirish.
Ma’lumotlarni uzatishda bajariladigan o’zgartirish odatda ularning modulyasi bilan bog’langan.
Modulyatsiya-bu signalni biror parametirini aloqa kanalida (modulyatsiya qilinadigan signalni) uzatilayotgan ma’lumotlarning joriy qiymatlariga mos ravishda (modulyatsiya qilingan signalni) o’zgartirish.
Demodulyatsiya-bu modulyatsiya qilingan signalni (balki aloqa kanalidan o’tish paytida xalaqitlar bilan buzilgan signalni) madulyatsiya qiladigan signalga teskari o’zgartirishdir.
Zamonaviy modemlarda ko’pincha modulyatsiyaning uchta turi ishlatiladi:
 chastatali-FSK (Frequence Shift Keying);
 fazali-PSK (Phake Shift keying);
 kvadraturali amplitudali-QAM (Quadrature Amplitude Madelation ).
Chastatali modulyatsiyadan modulyatsiya qilinadigan signalning (uzatilayotgan ma’lumotlarining) joriy qiymatlariga mos ravishda fizik signalning (odatda sinusoidali) chastatasi o’zgaradi, bunda uning amplitudasi o’zgarmaydi. Eng sodda holda ma’lumotlar bitining 1 va 0 qiymatlariga, ma’lumotlarini uzatishning birinchi bayonnomalari V.21 da qabul qilingani kabi, chastataning ikkita qiymati mos keladi, masalan, 980 GS va 1180 GS. Chastatali madulyatsiya xalaqitlarga juda turg’undir, uzatishda signalning faqat amplitudasi buziladi.
Fazoli modulyatsiyada modulyatsiya qilinadigan kattalik bo’lib signal fazosi xisoblanadi, bunda uning chastatasi va amplitudasi o’zgarmaydi; faza-modulyatsiya qilingan signalning xalaqitlarga chidamligi ham yuqoridir.
Signallarning sof amplitudali modulyatsiyada uning xalaqitlardan ximoyanlanganligi juda pastdir, shuning uchun xalaqitlarga chidomliroq, lekin yanada murakkabroq kvadratli amplitudali modulyatsiya qo’llaniladi, bunda uzatilayotgan ma’lumotlar taktida bir vaqtning o’zida signalning ham fazosi, ham amplitudasi o’zgaradi.
Modemlarning turlari
Ko’pgina modemlar ma’lumotlarni uzatish jarayonini ta’minlashdan tashqari, telekammunikatsiya tizimlarida bir qator boshqa foydali vazifalarni ham bajaradi:
 tovushni raqamlash va raqamlangan tovushni qayta tiklash operatsiyalari;
 faksimal axborotlarni qabul qilish va uzatish;
 chaqirayotgan abanentning nomerini aftamatik aniqlash (HAA);
 avtojavob beruvchi va elektron kotib vazifalari va b.
Shuning uchun zamonaviy modem modulyatsiya va demadulyatsiya qurilmalaridan tashqari (ba’zida esa ular bilan birga) modem ishini boshqaruvchi maxsuslashgan mikroprotsessor, tezkor va doimiy hotira ta’minot (tok manbai) uzilganda modem konfiguratsiyasini saqlash uchun ishlatiladi va ko’pincha qayta dasturlanishi mumkin.
Sanoatda ishlab chiqarilayotgan modemlar quyidagicha farqlanadi:
 konstruksiyasi bilan-avtonom va aparatura ichiga qurilgan;
 aloqa kanalli interfeys bilan-kantaktli va kantaksiz (audio);
vazifasi bilan-turli hil aloqa kanallari va tizimlari uchun, masalan, faqat malumotlarni uzatish tizimi uchun –modemlar, ma’lumotlarni va fakslarni uzatish uchun tizimi uchun-faksmodemlar (haqiqatdan ham, bugunda ko’plab firmalar faks-modemlarni ishlab chiqarmoqda, faksli vazifasi bo’lmagan “toza” modemlar, amalda ishlab chiqarilmayapti);
-uzatish tezligi bilan-telefon aloqa kanallari uchun TTXMK bayonnomalari standartiga mos keluvchi ma’lumotlarni uzatish tezliklari standartiga mos keeluvchi ma’lumotlarni uzatish tezliklari standarti (shkalasi) mavjuddir; u quyidagi tezliklarni o’z ichiga oladi (bit/s da ): 300, 600, 1200, 2400, 4800, 9600, 12000, 14400, 16800, 19200, 28800, 33600.
Ichki modem qurilma ichki platasining raz’yomiga qo’yiladigan plata ko’rinishga ega, masalan, kompyuter tizimini platasi ISA interfeysining slotiga va telefonli aloqa liniyasiga ulash uchun RJ-11 tipidagi evroraz’yomga ham ega.
Tashqi modem-bu odatda katta bo’magan quticha ko’rinishidagi mustaqil kantruksiya bo’lib, u manba bloki, aparatura (kompyuterini ketma-ket porti-RS-232) va telefon kanaligi (RJ-11 raz’yomi) ulash uchun raz’yomlar va indikatorli panel bilan jihozlangan. Indikatorlar modemning ish rejimlari to’g’risida ma’lumot beradi, masalan, indikatorlar quyidagilarni ko’rsatadi:
ADABIYOTLAR
1. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 7 февралдаги “Ўзбекистон Республикасини янада ривожлантириш бўйича Ҳаракатлар стратегияси тўғрисида”ги ПФ-4947-сон Фармони. 2. Signals and systems: analysis using transform methods and MATLAB. M.J. Roberts. Publisher: McGrow-Hill Science Engineering, 2012. 3. Jon B. Hagen. Radio-Frequency Electronics. Circuits and Applications. Cambridge University Press, 2009. 4. Abduazizov A.A. Elektr aloqa nazariyasi. Darslik. – T.: “Fan va texnologiyalar”, 2011. – 416 b. 5. Abduazizov A.A., Muxitdinov M.M., Yusupov Ya.T. Radiotexnik zanjirlar va signallar. Darslik. – T.: “Sams-ASA”, 2013. – 480 b. 6. Abduazizov A.A., Faziljanov I.R., Yusupov Ya.T. Signallarga raqamli ishlov berish. O‘quv qo‘llanma. – T.: “Cho‘lpon nomidagi NMIU”, 2013. – 160 b. 7. Abduazizov A.A., Yusupov Ya.T. Radiotexnik tizimlar. O‘quv qo‘llanma. 1- QISM – T.: “O‘quv-ta’lim metodika”, 2015. – 296 b. 8. Abduazizov A.A., Raximov T.G. Radiotexnik tizimlar. O‘quv qo‘llanma. 2- QISM – T.: “O‘quv-ta’lim metodika”, 2015. – 264 b. 9. Акулиничев Ю.П. Теория электрической связи: Учебное пособие. – СПб.: Издательство «Лань», 2010. – 240 c. 10. Биккенин Р.Р., Чесноков М.Н. Теория электрической связи. Учебное пособие. – М.: Издательский центр «Академия», 2010. – 336с. 11. Васильев К.К., Глушков В.А., и др. Теория электрической связи. Учебное пособие. – Ульяновск: УлГТУ, 2008. – 452с. 12. Васюков В.Н. Теория электрической связи. Новосибирск, НГТУ, 2006. 13. Волков Л.Н., Немировский М.С., Шинаков Ю.С. Системы цифровой радиосвязи. Базовые методы и характеристики. – М.: Эко-трендз, 2005. – 392с. 324 14. Денисенко А.Н. Сигналы. Теоретическая радиотехника. Справочное пособие. – М.: Горячая линия-Телеком, 2005. – 704с. 15. Зюко А.Г., Кловский Д.Д., и др. Теория электрической связи. Учебник для вузов. Под ред. Д.Д. Кловского. – М.: Радио и связь, 1999. – 432с. 16. Иванов М.Т., Сергиенко А.Б., Ушаков В.Н. Теоретические основы радиотехники. Учебное пособие. Под ред. В.Н. Ушакова. – М.: Высшая школа, 2002. – 306с. 17. Каганов В.И. Радиотехнические цепи и сигналы (компьютеризованный курс). – М.: Высшее образование, 2005. – 432с. 18. Прокс Дж. Цифровая связь. – М: Радио и связь, 2000. 19. Радиосистемы передачи информации. Под ред. В.В. Кальмыкова. – М.: Радио и связь, 2005. 20. Романюк В.А. Основы радиосвязи. – М.: ЮРАЙТ, 2011. – 287с. 21. Скляр Б. Цифровая связь. Теоретические основы и практическое применение. Пер. с англ. – М.: «Вилямсь», 2003. – 1104с. 22. Феер К. Беспроводная цифровая связь: методы модуляции и расширения спектры. – М: Радиои связь, 2000. 23. Tulyaganov A.A., Shayusupova X.X., Sobirova U.Sh., Yusupov Ya.T. Yadgarova N.A. Signallar va tizimlar. O‘quv qo‘llanma. – T.: “Aloqachi”, 2017. – 216 b. 24. Tulyaganov A.A., Shayusupova X.X., Sobirova U.Sh., Yusupov Ya.T. Elektr aloqa asoslari. O‘quv qo‘llanma. – T.: “Aloqachi”, 2017. – 248 b. 25. Радиочастота спектри, радиоэлектрон воситалар ва электромагнит мослашувига оид атамаларнинг русча-ўзбекча изоҳли луғати. «UNICON.UZ» ДУК директори А. Файзуллаевнинг умумий таҳрири остида. Тошкент, 2010. 26. Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari izohli lug‘ati. Toshkent, 2010.