Теодолитни тўғрилаш– бу оптик-механик ва геометрик шартлар
бўйича мувофиқлигини текшириш бўйича ўтказилган ишлар мажмуи.
Вертикал бурчак -ер юзасида турли баландликда ётган икки нуқтани
туташтирувчи вертикал текисликдаги қия чизиқиинг горизонтал ва шовун
чизиқлар билан кесишувидан ҳосил бўлган вертикал текисликдаги бурчаклар
иккига—қиялик бурчаги (вертикал бурчак) билан зенит оралиғига
бўлинади.
Чизиқ олиш - жойда бир йўналиш бўйича ўтган вертикал текисликда
(створда) ётувчи нуқталар ўрнини белгилаш.
Рулетка - чизиқ ўлчашда ёрдамчи қурол сифатида ишлатилади.
Компарлаш - ленталар узунлигини текшириш.
Еклиметр - қиялик бурчагини ўлчовчи геодезик асбоб.
Полигон - жойда белгиланган кўпбурчаклик.
Ёпиқ полигон - полигон бир нуқтадан бошлаб майдон чегараси бўйича
айланиб, яна бош нуқтага қайтиб келиши.
Очиқ полигон - агар полигон координатаси маълум бир нуқтадан
бошланиб, чизиқ охирида ҳам координатаси белгили иккинчи бир нуқтада
тугаши.
Абрис - хомаки план бўлиб, съёмка қилинадиган жой тафсилоти ва
ўлчаш натижалари қўлда масштабсиз чизилган чизмадир.
Камерал ишлар - горизонтал съёмканинг далада ўлчаб топилган
натижаларни математик қоидалар бўйича ишлаш ва уни тўғрилаб (тенглаб)
жой планини чизиш.
Тўғри геодезик масала - АВ чизиқнинг узунлиги д, йўналиши (р) ва А
нуқтанинг координаталари х
а
, у
а
берилиб, В нуқтанинг координаталари х
б
,
у
б
ни аниқлаш.
Тескари геодезик масала - агар А ва В нуқталарнинг координаталари (х
а
,
у
а
, ва х
б
у
б
) берилиб, шу нуқталарни туташтирувчи чизиқ узунлиги АВ=д ва
унинг йўналиши (ёки р) ни аниқлаш.
Do'stlaringiz bilan baham: |