Marshrutlaw

---

3.2-ȦMELIY JUMÍS 
TEMA: CISCO PACKET TRACER PROGRAMMASÍNDA WAN 
TARMAQLARÍN PROEKTLESTIRIW. DINAMIKALÍQ 
MARSHRUTLAW 
Jumıstıń máqseti: Cisco Packet Tracer programmasında global tarmaqlar, 
tiykarǵı WAN protokolları haqqında teoriyalıq maǵlıwmatlardı úyreniw. 
Dinamikalıq marshrutlawda ámeliy kónlikpelerge iye bolıw. 
 
Teoriyalıq bólim 
Dinamikalıq marshrutlaw, laboratoriyalıq jumısı menen birge adaptiv 
marshrutlaw dep da ataladı, bul jollama maǵlıwmattı basqa marshrut yamasa 
berilgen mánzil arqalı sistema ishindegi baylanıs shınjırlarınıń ámeldegi 
sharayatlarına qaray uzatıwı múmkin bolǵan process bolıp tabıladı. Bul termin, 
ádetde, basqa jol tańlawı bar bolǵanda, tarmaqtıń zıyanlanıwı yamasa túyinler 
arasındaǵı baylanıs sıyaqlı záleldi "báǵdarlaw" qábiletin xarakteristikalaw ushın 
maǵlıwmatlar tarmaǵı menen baylanıslı. Ózgeriwge juwap túrde ılajı bolǵanınsha 
kúshin saqlap qalıw. 
Dinamikalıq marshrutlawdı ámelge asırmaytuǵın sistemalar statikalıq 
marshrutizatsiyadan paydalanılǵan dep tariyplenedi, bul jerde tarmaq arqalı 
marshrutlar belgilengen jollar menen xarakterlenedi. Ózgeris, mısalı, túyindiń 
joǵalıp ketiwi yamasa túyinler arasındaǵı baylanıstıń joǵalıp ketiwi, qaplanbaydı. 
Bul sonı ańlatadı, tásirlengen joldı basıp ótiwdi qálegen hár qanday zat, saparın 
baslawdan aldın, buzılıwdıń tikleniwin kútiwi yamasa máqsetine jetip barmawı hám 
saparınan waz keshiwi kerek boladı. 
Biz tómende dinamikalıq marshrutlawdı ámelge asıramız. Tómendegi 
súwrettegidey kerekli qurılmalar jumıs stolımızǵa shıǵarılıp olar sáykes kabeller 
arqalı baylanıstırıladı. 

---

Qurılmalarımız tuwrı mıs sım kabeli menen FastEthernet portları arqalı 
baylanıstırladı. Keyin basqıshta: 1) Routerlarǵa at berildi; 2) Hár bir router apparatı 
dáslep óshiriledi, soń WIC-2T interfeys kartası slotqa jaylastırıladı hám routerlar 
jáne qosıladı. 

---

Tómendegi súwrette, Routerlar Seriyalı DTE kabeli menen serial portları arqalı 
baylanıstırıladı. 
Hár bir router ushın interfeys IP adressleri kiritiledi hám portlar aktivlestiriledi, 
tómende Nukus routeri ushın interfeys adressi 192.168.1.1 kórinisinde kiritildi. 

---

Soń, hár bir interfeyske tiyisli jeke kompyuter yaǵnıy jumıs stantsiyalarǵa IP adress, 
ishki tarmaq maskası hám tarmaq shlyuzları adressleri kiritiledi. 
2-shi hám 3-routerlerimizgede joqardaǵı processler ámelge asırıladı. 

---

Tómendegi súwretlerde hár bir routerlerdiń bir-birleri menen baylanısqan portları 
ushın interfeys IP adressleri hám tarmaq maskaları kiritilip, port qosıwlı jaǵdayǵa 
keltiriledi. 

---

Usı tárizde hár bir routerdiń baylanısqan portları ushın interfeys IP adressleri 
kiritilip shıǵıladı. 

---

Tómendegi súwrette kórip turǵanıńızday túyinler jasıl reń, bul degeni portlar 
aktivlestirildi. Al biraq, ele biz jumısshı stantsiyalar arasında maǵlıwmat almasa 
almaymız.
Bunıń ushın biz , hár bir routerdiń RIP bólimine kirip (Routing Information 
Protocol – bul eń ápiwayı marshrutlaw protokollarınan biri. Kishi kompyuter 
tarmaqlarında isletiletuǵın baǵdarshılarǵa marshrutlaw maǵlıwmatların onı qońsı 
routerlardan alıp, dinamik ráwishte jańalawǵa imkan beredi.) olardıń hár biriniń 
interfeys adressleri kiritilip shıǵıladı. Bul process hár bir router ushın ámelge 
asırıladı. 

---

Tarmaǵımız jaratıldı, endi biz PC0 den PC2 kompyuterine paketli maǵlıwmat 
jiberemiz.

---

Tómengi súwrette paketli maǵlıwmat qısqa jol menen 12.0.0.0 adressli tarmaq 
interfeysi arqalı PC2 kompyuterine jetip bardı.
Eger biz usı jaǵdayda 12.0.0.0 adressli tarmaq interfeysin óshirip taslasaq onda 
paketli maǵlıwmat, 10.0.0.0 hám 11.0.0.0 adressli tarmaq interfeyslerinen ótiw 
arqalı máqsetke jetip baradı. 
 Qadaǵalaw sorawları. 
• Tarmaq úskeneleri jáne onıń funkciyaları. 
• TCP / IP protokolı kompleksi. 
• Hár qıylı Ethernet standartları ortasındaǵı parq. 

---

 • Wi-fi tarmaqları - islewdiń tiykarǵı standartları hám principlerı. 
• Shlyuzning máqseti. 
• Marshrutizaciyalaw
• OSI / ISO uyqas jazıwlar modeli.