Ma’ruza 1 1-Mavzu. Qurilish mexanikasi faniga kirish reja

---

Ma’ruza 1 
 
1-Mavzu. QURILISH MEXANIKASI FANIGA KIRISH 
 
Reja: 
 
1. Qurilish mexanikasi fanining mohiyati, maqsadi va uning vazifalari. 
2. Qurilish mexanikasi fanining masalalari. 
3. Qurilish mexanikasi fanining qisqacha rivojlanish tarixi. 
 
Tayanch iboralar: inshootlar va konstruksiyalarning mustahkamligi, 
bikrligi va ustuvorligi, inshootlar statikasi va dinamikasi, tashqi 
yuklar, ichki zo‘riqish kuchlari, qurilish mexanikasining asosiy 
vazifalari, 
qurilish 
mexanikasi 
fanining 
masalalari, 
qurilish 
mexanikasi fanining qisqacha rivojlanish tarixi. 

---

1. Qurilish mexanikasi fanining mohiyati, maqsadi va uning vazifalari. 
 
Qurilish mexanikasi muhandislik fanlarining asosi bo‘lib, u quruvchi 
muhandislarga inshoot va uning elementlarini tejamli, mustahkam, chidamli va 
muqobil shakllarini topib loyihalash va qurishni o‘rgatadigan fandir.
Demak, 
qurilish 
mexanikasi 
inshootlar 
va 
konstruksiyalarning 
mustahkamligi, bikrligi va ustuvorligini hisoblash usullari to‘g‘risidagi fandir.
Yangi loyihalanayotgan inshootlarni mustahkamlikka hisoblashdan maqsad, 
ularni tashqi kuchlarga chidamli bo‘lishini ta’minlashdan iboratdir.
Inshootlarning tashqi yuklar ta’siridan hosil bo‘ladigan katta ko‘chishlarining 
oldini olish va har xil tebranishlar ta’siriga chidamliligini oshirish hamda ulardan 
mo‘‘tadil foydalanishini ta’minlash maqsadida bikrlikka hisoblanadi.
Ustuvorlikka hisoblash deganda, inshootlarni tashqi yuklar ta’sirida 
deformatsiyalangandan keyingi muvozanat holatini saqlash tushuniladi.
Inshootlarni tashqi yuklarga hisoblashda qurilish mexanikasi fani matematika, 
fizika, nazariy mexanika, materiallar qarshiligi va elastiklik nazariyasi fanlariga 
tayangan holda ish qo‘radi. Qurilish mexanikasini puxta o‘zlashtirishni o‘z oldiga 
maqsad qilib qo‘ygan talaba yuqoridagi fanlarni chuqur o‘zlashtirishi lozim. 

---

Demak, qurilish mexanikasining asosiy vazifalaridan