Маъруза №1. Ii-семестр


КОЛЛАТЕРАЛ (АЙЛАНМА) КОН АЙЛАНИШ


Download 139 Kb.
bet4/8
Sana16.04.2023
Hajmi139 Kb.
#1361310
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
Маъруза

КОЛЛАТЕРАЛ (АЙЛАНМА) КОН АЙЛАНИШ.
Коллатерал кон айланиши ангиологиянинг фундаментал муомаларидан хисобланиб, амалий медицинада катта ахамияти бор.
Охирги 200 йил мобайнида коллатериал ёки айланма кон айланишига катта ахамият берилиб келмокда, чунки коллатериал томирларга бунчалик катта ахамият берилиши бу хаёт такозаси ёки кундалик хаётда учраб турадиган турли экстримал холларда кон томирлар жарохатланганда, ёки жаррохлик операцияси вактида каттарок томирлар кесилиб кетганда ана шу асосий томирда кон окиш тухталади ва бу томир бориб кон билан таъминланадиган аъзо ёки тананинг бир кисимга бошка коллатериал йуллар оркалик (айланма йул) кон етказилиши таъминланадими? ёки ана шу аъзо тананингбир кисми консираб халокат (инфаркт, гангрена) руй берадими? Шунинг учун булса керак, коллатериал томирларнинг борлиги, етарлилиги муамолари билан биринчилардан булиб, жаррохлар кизика бошладилар. Чунки катта кон томирлар жарохатланганда иккита беморда бир хил операция килингандан сунг натижа бирида оёк совий бошлаб, натижада гангрена руй берган булса, иккинчисида совуши руй бермаган оёк саланиб тузалиб кетган. Нима учун шундай булди? Деган саволга анатомлар жавоб бердилар.
Анатомларнинг тадкикотларига кура кон томирлар хаммада бирхил – бир ерда шохланмас экан.
Турлик кассаларда бир хил операциядан кейин икки хил натижа кузатилиши ана шу кон томирларнинг хилма хил тармокланиши ёки варияцияси билан тушинтирилади.
Асирнинг биринчи яримларида жаррохлар кон томирларининг шохланиши ва коллатерал томирларнинг анатомияси билан кизика бошладилар. Н. И. Пирогов, С. Н. Коломнин, В. А. Оппель – шулар жумласидандир.
Уз навбатида анатомлар И. М. Соколов, В. Н. Тонков шогирдлари билан коллатерал томирларни анатомиясини урганишда назарий жихатдан катта хисса кушдилар.
Коллатериал кон томирларни урганишда Тошкент давлат тиббиёт олий укув юртининг одам анатомияси кафедраси муаллимлари, Ф. Н. Боходиров, Ф. Н. Иброхимов, Ю. А. Куликов, Д. Г. Гуламова, Х. У. Миирсаадулаев ва бошкалар узларининг муносиб хиссаларини кушдилар, улар коллатерал кон томирни ривожланишини урганибгина колмай, бу жараёнда турли-туман ички ва ташки таъсиротларни хам урганиб чикдилар.
Натижада жисмоний харакат, турли хил электр даволаш усуллари минерал ванна, балчик билан даволаш усулларин кайта тикланиш жараёнига ижобий, рентген, гамма нурларини ва кам харакатликни (гиподинамия) салбий таъсир килишини (Т. Т. Турсунов) аниклаб бердилар.
Коллатериал кон айланишини ровон кечиши томирлар орасидаги кушувчи томирчалар, анастомозларга боглик албатта. Аннастомозлар системалар аро ва система ичидаги кушувчи йулларга булинади.
Анастомозларнинг ишга тушиб коллатерал кон айланиши тикланишида нерв системасининг роли катта.



Download 139 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling