Ma’ruza-1 Mavzu: Kompyuter tarmoqlari fanining pridmet va vazifalari. Kompyuter tarmoqlarining qurilish tamoillari, texnologiyalari va protokollari

TCP/IP STEKI.

Transmission Control Protocol/Internet Protocol (TCP/IP) - bu global tarmoqlar uchun ishlab chiqilgan protokollar stekining modellashtirilgan standarti.

TCP/IP protokollari 4 ta darajaga bo’linadi.

Odatda uchta protokol turi alohida ta’kidlanadi: transport, tarmoq va amaliy. Protokol steklaridan foydalanishning ijobiy tomoni shun- dan iboratki, quyi bosqichda ishlaydigan protokollar anchadan beri ishlatiladigan va taniqli Ethernet, FDDI va boshqa tar- moq protokollaridir. Bu protokollarning apparat vositalar yordamida bajarilishi sharofati evaziga bir xil qurilmalarni turli tarmoqlarda ishlatish imkoni mavjud bo‘ladi. Shu tufayli qurilmalarning moslashuv imkoni hosil bo‘ladi. Yuqori bosqich protokollari xususida esa har bir stek o‘z afzalliklariga va kamchiliklariga egadir va «bir protokolga – bir bosqich» tushunchasidek aniq bog‘lanish yo‘qdir, ya’ni bir pro- tokol birdaniga ikki-uch bosqichlarda ham ishlashi mumkin. 

Odatda uchta protokol turi alohida ta’kidlanadi: transport, tarmoq va amaliy. Protokol steklaridan foydalanishning ijobiy tomoni shun- dan iboratki, quyi bosqichda ishlaydigan protokollar anchadan beri ishlatiladigan va taniqli Ethernet, FDDI va boshqa tar- moq protokollaridir. Bu protokollarning apparat vositalar yordamida bajarilishi sharofati evaziga bir xil qurilmalarni turli tarmoqlarda ishlatish imkoni mavjud bo‘ladi. Shu tufayli qurilmalarning moslashuv imkoni hosil bo‘ladi. Yuqori bosqich protokollari xususida esa har bir stek o‘z afzalliklariga va kamchiliklariga egadir va «bir protokolga – bir bosqich» tushunchasidek aniq bog‘lanish yo‘qdir, ya’ni bir pro- tokol birdaniga ikki-uch bosqichlarda ham ishlashi mumkin. 

ISO/OSI MODELINING SATHLARI.

BOG‘LANISH 

Tarmoq qurilmalarining ish faoliyatida asosan protokollarini bog‘lashdir, xususan tarmoq adapteri uchun. Amaliyotda bir tarmoq adapteriga xizmat ko‘rsatishda protokollarning turli steklaridan foydalanish imkonini beradi. Masalan, bir vaqtning o‘zida TCP/IP va IPX/SPX steklardan foydalanish mumkin bo‘ladi, agarda birinchi stek yordamida adresat bilan aloqa o‘rnatishga urinishda xatolik ro‘y bersa, avtomatik ravishda keyingi stek protokolidan foydalanishga o‘tish ro‘y beradi. Bu holatda asosiy hol bog‘lanish navbatidir, chunki u yoki boshqa protokolni turli steklardan foydalanishiga albatta ta’sir etadi. Kompyuterga qancha tarmoq adapteri o‘rnatilishidan qat’i nazar, bog‘lanish esa birdaniga bir necha adapterga bir protokol stekini bog‘lash mumkin va aksincha bir necha steklarni bir adapterga bog‘lash mumkin.