Ma’ruza 11 har ХIL usulda portlatishda хavfsizlik qoidalari

§ 127. 10 m dan uzun yondirish naychalardan foydalanish taqiqlanadi.
4 m dan ortiq naychalar uchun bir vaqtning o'zida yoqilishi kerak bo'lgan takrorlanadigan naychalardan foydalanish kerak.
§ 128. Olovli va elektr-olovli portlatishda, portlatuvchi portlagan zaryadlarni kuzatib borishi kerak, agar bu imkonsiz bo'lsa (bir vaqtning o'zida ko'plab zaryadlarni yoqish bilan) yoki biron bir zaryad portlamasa, u holda oxirgi portlash paytidan boshlab 15 minutdan keyin portlash joyiga borishga ruxsat beriladi.
Portlamay qolgan zariyadlar bo'lmagan taqdirda, ochiq konlarda tog’ jinslari siljishi to’htagandan keyin portlash joyiga yaqinlashishga ruxsat berilgan, lekin 5 daqiqadan keyin, er osti ishlarida zaboyni to'liq shamollatgandan keyin, lekin oxirgi portlashdan keyin hisoblab, 15 daqiqadan keyin.
§ 129. Barcha gaz yoki chang xavfli ko'mir konlarida va shaxtalarda zaryadlarni olovli va elektr-olovli portlatish taqiqlanadi. Bundan tashqari, 30 ° dan yuqori burchakka ega vertikal va qiya kon lahimlarida olovli poirtlatish taqiqlanadi, shuningdek, portlatuvchi o'z vaqtida xavfsiz masofaga yoki boshpana ichiga o’tishi ketish imkoni bo’lmasa yoki qiyin bo'lgan hollarda olovli portlatish taqiqlanadi.
§ 130. Gaz yoki chang uchun xavfli bo'lmagan ma'danlarda va ochiq ishlarda ushbu qoidalar va ko'rsatmalar talablariga rioya qilgan holda zaryadlarni elektr-olovli portlatishga ruxsat beriladi. Elektr-olovli yondiruvchi portlatishda ishlatiladigan yondiruvchi patronlar, O'zbekiston Respublikasi Sanoatхavfsizligi DQ bilan kelishilgan texnik shartlarga muvofiq ishlab chiqarilishi kerak.
Elektr yondiruvchi patronlar ishlatilganda olov o’tkazgich shnurning minimal uzunligi kamida 25 sm bo'lishi kerak.
Detonatsiyalovchi shnur yordamida portlatish
§ 131. Detonatsiyalovchi shnurni shaypatron yoki zaryadga kiritishdan oldin kerakli uzunlikdagi bo'laklarga kesib olish kerak. Detonatsiyalovchi shnurni shaypatron yoki zaryadga kiritgandan keyin uni kesib olish taqiqlanadi.
Detonatsiyalovchi shnurning ikkita bo'lagini bog’lash yoki magistral shnur bilan tarmoqqa ajratish faqat ustma-ust tushgan holda yoki detonatsiyalovchi shnur bilan qutidagi ko'rsatmalarda ko'rsatilgan usullar bilan amalga oshirilishi mumkin. Qatlamli bog’lash kamida 10 sm uzunlikda bo'lishi kerak; bu holda, shnurlar bir-biriga mahkam birikib turishi.
Bir-biriga boglash shnurlarning atrofida mahkam o'ralgan holda, izolyatsiyalovchi lenta, yoki ip bilan bajarishga ruxsat beriladi. Izolyatsiya qiluvchi lenta va lentaning burilishlari, biz bir-birining ustiga tushishi kerak kerak. Detonatsiyalovchi shnur to’rlariga kapsyula-qayta tiklagichlaridan ishlatish taqiqlanadi.
§ 132. Asosiy detonatsiyalovchi shnurning yondiruvchi trubkaning kapsyul-detonatori, elektrdetonator yoki shnurni detonatsiyalashini qo'zg'atish uchun mo'ljallangan (QSDSH)KZDSh bilan ulanishi shnurning uchidan 10-15 sm masofada bo’lishi kerak.
Eslatma. Pirotexnik sekinlashtirgichlardan foydalangan holda qisqa muddatli sekinlashtirilgan portlash ishlari "Metallurgiya sanoati konlarida rudalarni yer osti skvajinalari bilan portlatish uchun KZDSH-58 va KZDSH-62-2 pirotexnika relelarini ishlatish bo'yicha yo'riqnomaga" muvofiq amalga oshirilishi kerak.
§133.Tarmoqlanganshnurlar asosiy shnurga ulanishi kerak, shunda tarmoqlangan shnur bo'ylab portlash tarqalishi yo'nalishi asosiy shnur bo'ylab tarqalish yo'nalishiga to'g'ri keladigan bo’lishi kerak.
§ 134. Detonatsiyalovchi shnurdan tarmoqlarni yotqizayotganda, shnurda hech qanday bukilish yoki buralishga yo'l qo'yilmasligi kerak. Shnurlarni kesib o'tishda, ular orasida kamida 10 sm qalinlikdagi tuproq yoki yog'och qatlami qo'yilishi kerak.
§ 135. +30 ° C va undan yuqori tashqi haroratda detonatsiyalovchi shnurlardan qilingan to'rlar quyosh nurlari ta'siridan himoyalangan bo'lishi kerak.
Plastmassa niqobi ostidagi shnurlardan foydalanishda bu talab shart emas.
§ 136. Asosiy va zaxira tarmoqlarini portlatish bir vaqtning o'zida bir yoki bir-biriga ulangan bir nechta detonatorlardan amalga oshirilishi kerak.