Ma’ruza-15 Don va don mahsulotlarini jo‘natish va miqdor sifati bo‘yicha hisobga olish

Saqlash davrida donning tabiiy kamayish meyorlari, %hisobida.

Mahsulot va ekin vaqti	Saqlash muddati	Omborda		Elevatorda		Moslashtirilgan maydonlarda
		to‘kma	qo’da
Bug‘doy, jaavdar, ar’a, ‘olba	3-oygacha	0,07	0,04		0,05		0,12
	6-oygacha	0,09	0,06		0,07		0,16
	1-yilgacha	0,12	0,09		0,10		-
Suli	3-oygacha	0,09	0,05		0,06		0,15
	6-oygacha	0,13	0,07		0,08		0,20
	1-yilgacha	0,17	0,09		0,12		-
Grechixa va sholi	3-oygacha	0,08	0,05		0,06		-
	6-oygacha	0,11	0,07		0,08		-
	1-yilgacha	0,15	0,10		0,12		-
Tariq, chumiza, sorgo	3-oygacha	0,11	0,06		0,07		0,14
	6-oygacha	0,15	0,08		0,09		0,19
	1-yilgacha	0,19	0,10		0,14		-
Makkajo‘xori doni	3-oygacha	0,13	0,07		0,08		0,18
	6-oygacha	0,17	0,10		0,12		0,22
	1-yilgacha	0,21	0,13		0,16		-
Makkajo‘xori so‘tasi	3-oygacha	0,25	-		-		0,45
	6-oygacha	0,30	-		-		0,25
	1-yilgacha	0,45	-		-		0,70
No‘xot,chechevitsa, dukkaklar: loviya, vika va soya.	3-oygacha	0,07	0,04		0,05		-
	6-oygacha	0,09	0,06		0,07		-
	1-yilgacha	0,12	0,08		0,10		-
Kungaboqar	3-oygacha	0,20	0,12		0,14		0,24
	6-oygacha	0,25	0,15		0,08		0,30
	1-yilgacha	0,30	0,20		0,23		-
Boshqa yog‘li donlar	3-oygacha	0,10	0,08		-		-
	6-oygacha	0,13	0,11		-		-
	1-yilgacha	0,17	0,14		-		-
Yorma	3-oygacha	-	0,04		-		-
	6-oygacha	-	0,06		-		-
	1-yilgacha	-	0,09		-		-
Un	3-oygacha	-	0,05		-		-
	6-oygacha	-	0,07		-		-
	1-yilgacha	-	0,10		-		-
Ke’ak va unsimon zarralar (muchka)	3-oygacha	0,20	0,12		-		-
	6-oygacha	0,25	0,16		-		-
	1-yilgacha	0,35	0,20		-		-
O‘t urug‘lari: klever, (lyutserna), donnik, beda	3-6 oy	-	0,15		-		-
	6-oydan ko‘‘	-	0,20		-		-
Timofeyevka, o‘tloq yal’izi, (myatlik lugovoy, oq ‘alevitsa)	3-6oyko‘‘	-	0,14		-		-
	6-oydan ko‘‘	-	0,22		-		-
Jitnyak, ‘o‘rey, bez kornevihno‘y, ovsyanitsa, qizil es’arset, seradella	3-6 oy ko‘‘	0,15-	0,10		-		-
	6-oydan ko‘‘	0,20	0,15		-		-
Sudan o‘ti, mogar	3-6oyko‘‘	-	0,15		-		-
	6-oydan ko‘‘	-	0,25		-		-
Lyu’in	3-6oyko‘‘	0,26	0,18		-		-
	6-oydan ko‘‘	0,32	0,24		-		-

Amalda saqlangan kunlar bo‘yicha hisoblanadi.Agar don ‘artiyasi bir yildan oshiq saqlansa har bir keyingi yilda tabiiy kamayish 0,04 % ni tashkil etadi yoki tegishli oylar soni bo‘yicha.
Ko‘‘gina tajribalar shuni ko‘rsatdiki har qanday korxonada saqlash jarayoni ilmiy asosda tashkil etilsa ,tashkiliy va texnologik chora-tadbirlar o‘z vaqtida qo‘llanilsa mahsulot sifati va miqdorining ‘asayishi minimal ko‘rsatkichlarda bo‘lishiga erishiladi.


Tayanch suz va iboralar

1. 
   Inventarizatsiya – don mahsulotlarini aniqlash uchun, ya’ni ortiqga yeni yetishmovchiliklarni beligilashda;
   
2. 
   Tabey kamayish mikdori – mahsulotlar omborxonalarda uch oyga bulgan muddat ichida saqlash;
   
3. 
   Mahsulot namligi – mahsulotdagi gigrosko’ik suvning mikdori.
   

Nazorat savollar

3. 
   Inventarizatsiya deganda nima tushunasiz?
   
4. 
   Don mahsulotlarini junatish yullari izox bering?
   
5. 
   Junatilalayotgan mahsulotlarni rasmiy ‘artrish deganda nima tushunasiz?
   

4. Don mahsulotlarini joylashtirish yullariga izox bering?
5. Don va don mahsulotlarini saqlash inshoatlariga qaysi
ko‘rsatkichlariga qarab joylashtiriladi?
6. Don massasi ‘ratiyalaridanazorat qilishi lozim bo‘lgan
ko‘rsatkichlarga nimalar kiradi?
7. Un va yormani joylashtirish va saqlash usullari haqida batafsil
izoh bering.
8. Omixta- yemni joylashtirish va saqlash rejalari.