Ajratilgan elementning neytral qatlamga parallel bo’lgan tomoniga ta’sir qiluvchi urinma kuch quyidagiga teng: - Ajratilgan elementning neytral qatlamga parallel bo’lgan tomoniga ta’sir qiluvchi urinma kuch quyidagiga teng:
- (3.4)
- - urinama kuchlanishlar aniqlanadigan nuqtasi kesim yuzasining eni.
- Elementning o’ng tomoniga ta’sir etuvchi siquvchi kuch chap tomoniga ta’sir etuvchi siquvchi kuchdan quyidagi qiymatga ortiq:
- (3.5)
- Bunda ajratib olingan bo’lakchaning 0x o’qiga nisbatan statik momenti bo’lgani uchun ham (3.5) formulani quyidagicha ifodalash mumkin:
- (3.6)
- Elementning z o’qiga nisbatan muvozanat tenglamasini tuzamiz, ya’ni
- (3.7)
- Urinma kuchlanishni aniqlash uchun uning to’sin eni bo’yicha taqsimlanish qonunini bilish lozim. Bu masalani hal qilishda urinma kuchlanish kesim eni bo’yicha tekis taqsimlangan deb faraz qilishga to’g’ri keladi va u ko’ndalang kesim yuzasining shakliga bog’liqligini e’tiborga olish lozim.
- (3.7) ifodani yuqorida keltirilgan urinma kuch (3.4) ga tenglab quyidagini hosil qilamiz:
- (3.8)
- Juravskiyning ikkinchi teoremasi ni e’tiborga olib oxirgi ifodani quyidagi ko’rinishga keltiramiz:
- (3.9)
- Bunga Juravskiy formulasi deb ataladi.
- Urinma kychlanishlarning juftlik qonuni asosida neytral qatlamga perpendikulyar bo’lgan kesimlardagi, ya’ni ko’ndalang kesimlardagi urinma kuchlanishni ham aniqlash mumkin.
Bunga Juravskiy formulasi deb ataladi. - Bunga Juravskiy formulasi deb ataladi.
- Urinma kychlanishlarning juftlik qonuni asosida neytral qatlamga perpendikulyar bo’lgan kesimlardagi, ya’ni ko’ndalang kesimlardagi urinma kuchlanishni ham aniqlash mumkin.
- Urinma kychlanish (3.9) formulasidan ko’rinib turibdiki, urinma kuchlanish kesim balandligi bo’yicha taqsimlanish qonuni, neytral o’qqa nisbatan olingan statik moment ning kesim eni ga nisbati kabi o’zgaradi.
- Ixtiyoriy berilgan ko’ndalang kesim yuzasining eng chekka nuqtalari uchun ajratib olingan bo’lakchaning statik momenti nolga teng bo’ladi, chunki . Shuning uchun ham bu nuqtalarda urinma kuchlanishlar nolga teng bo’ladi. Urinma kuchlanishlarning taqsimlanish qonunlarini to’g’ri to’rtburchak va qo’shtavr shaklidagi kesim yuzalari uchun qarab chiqamiz.
- To’g’ri to’rtburchakli kesim. Urinma kuchlanishlarning kesim balandligi bo’yicha taqsimlanish qonunini ko’rib chiqamiz (3.7-chizma). Bunda kesim eni o’zgarmas bo’lgani uchun kesim balandligi bo’yicha urinma kuchlanishlarning taqsimlanish qonuni kesim statik momentining o’zgarish qonuniga bog’liq bo’ladi. Ajratib olingan qism kesimning neytral o’qqa nisbatan statik moment quyidagicha hisoblanadi:
- (3.10)
- To’g’ri to’rtburchakli kesimning inersiya momenti quyidagiga
- (3.11)
- teng ekanligi ma’lum.
- (3.10) va (3.11) ifodalarni (3.9) urinma kuchlanish formulasiga qo’yib quyidagini hosil qilamiz:
- (3.12)
- Demak, bu formuladan ko’rinadiki, urinma kuchlanishlar kesim balandligi bo’yicha kvadrat parabola qonuni asosida o’zgarar ekan.
- Urinma kuchlanishlar epyurasini chizish uchun ordinataning xarakterli qiymatlarini beramiz, ya’ni
- (3.14)
- 3.7-chizma. To’g’ri to’rtburchakli kesimda urinma kuchlanishlar epyurasi.
- 3.8-chizma. Qo’shtavr kesimda urinma kuchlanishlar epyurasi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
