Ma'ruza №21. Triggerlar asosida yig’ilgan xisoblagichlar va ularning sxemalari

21.3-rasm. Sanoq moduli K=3 bo'lgan ketma-ketli hisoblagich sxemasi.


Reversiv hisoblagichlar. Hisoblagichlardagi sanoq yo'nalishi (tar-tibi) razryadlararo aloqalar turini o'zgartirib turlicha bo'lishi mumkin.
M asalan, har triggerning sanoq kirishlariga amalini baja-ruchi, ya’ni multipleksor boʻlgan HAM-YOKI-EMAS MElarini kiritib reversiv hisoblagich hosil qilish mumkin. Dinamik T-triggerida bajarilgan bunday reversiv hisoblagich sxemasi 6.4-rasmda keltirilgan.
V kirish trigger ishini to'htatadi va unga yozilgan ma’lumot ancha muddat ichida saqlanishi mumkin. Ketma-ket uzatishli hisoblagichlar ichki tuzilmasining soddaligi bilan ajralib turadi, lekin kichik tezkor-likka ega, chunki triggerning har bir ulanishi, avvalgisi qayta ulangan-dan song amalga oshadi. Shuning uchun chiqishda ma’lumot ornati-lishinig minimal vaqti quyidagiga teng:

bu yerda, N - hisoblagich razryadlari soni, t_K – hisoblagich bir raz-ryadining qayta ulanish vaqti.

21.4-rasm. Reversiv hisoblagich fragmenti.


Parallel hisoblagichlar. Bu turdagi hisoblagichlarda T0 sanoq impulslari barcha razryadlarda triggerlarning C sinxrokirishlariga bir vaqtda (parallel) uzatiladi. Parallel hisoblagichlar yoki parallel otuvchi hisoblagichlar odatda,, front yordamida sinxronlashadigan RS-, JK-,D-triggerlari asosida tuziladi. Hisoblagich ish algoritmini 4.6-jadvalni tahlil qilib tushunish mumkin. Undan ko'rinib turibdi-ki, mazkur algoritm matematik usulda MAF yordamida quyidagicha ifodalanadi:
(6.1)
bu yerda, Q_i,n+1– (n+1)-vaqt momentida hisoblagich chiqish kodidagi i-razryad qiymati; Q_{i ,n}– n-vaqt momentida hisoblagich chiqish kodidagi i-razryad qiymati; ri=Q_1, nQ2, nQ_i-1, n – otkazish signali. (6.1) ifoda asosida parallel hisoblagichning soz yordamida ifodalangan ish algorit-mi quyidagicha boladi: navbatdagi sinxronizatsiya signali kelishi bilan keyingi triggerlarning qayta ulanishi faqat barcha avvalgi triggerlar ornatilganda sodir boladi, ya’ni ularning chiqishlarida mantiqiy birga teng signal mavjud bolganda.
Mazkur qayta ulanishni amalga oshiruvchi (6.1 ifodaga asosan) elektr sxema 6.19-rasmda keltirilgan.