Ma’ruza №3 portlatish ishlarini olib borishning umumiy holatlari

MA’RUZA № 3
PORTLATISH ISHLARINI OLIB BORISHNING UMUMIY HOLATLARI
Qoidalarni tuzishda, so'nggi yillarda portlash texnikasi va texnologiyasida, portlovchi moddalar va portlatish vositalarida, PM ni tashish, saqlash va undan foydalanish talablarida yuz bergan o'zgarishlar hisobga olingan.
Qoidalarning aksariyat talablariga kiritilgan tub o'zgarishlar bilan bir qatorda oхirgisi ham tarkibiy jihatdan o'zgartirildi:
3-bo'limning "Korxonalarning transporti yordamida portlovchi moddalarni tashish" qismi qoidalardan chiqarib tashlandi va "Portlovchi moddalarni tashish bo'yicha ko'rsatmalar" ga ko'chirildi;
ko'rsatma shaklidagi "Portlovchi materiallar uchun omborlarni tashkil etish" V bo'limi 5-ilovaga kiritilgan;
VII bo'lim "Portlovchi materiallarni sinovdan o'tkazish" "Portlovchi materiallarni sinash bo'yicha yo'riqnomaga" kiritilgan;
XVI bo'lim "Oksilitlar bilan ishlashda qo'shimcha talablar" va 2-ilova "Portlash ishlarida doimiy foydalanishga ruxsat berilgan portlovchi moddalar ro'yxati" chiqarib tashlandi; yangi "13-ilova" ommaviy portlashlar natijasida hosil bo'lgan zaharli gazlar uchun xavfsizlik choralari bo'yicha ko'rsatma "joriy etildi.
"Portlash ishlarini bajarish bo'yicha yagona xavfsizlik qoidalari" O'zbekiston Respublikasi Sanoat xavfsizligi davlat qo’mitasi tomonidan davlat qo'mitalari, vazirliklar va idoralar, fabrikalar, konlar va boshqa korxonalar tashkilotlaridan kelib tushgan sharh va takliflar asosida qayta ko'rib chiqildi, tadqiqotchi va boshqa muassasalardan. Qayta ishlangandan so'ng, qoidalar ishchi komissiyalarda va ushbu ko’rsatilgan tashkilotlar va muassasalar vakillarini o'z ichiga olgan markaziy tahririyat komissiyasida ko'rib chiqildi. Qoidalar korhonalarida portlash ishlari olib boriladigan bir qator vazirliklar bilan kelishilgan.
Asosiy holatlar: §1. Ushbu qoidalar ekspluatatsiya qilinadigan, rekonstruksiya qilinadigan va qurilayotgan korxonalar va inshootlarda, shuningdek, portlovchi moddalar sohasida ishlaydigan loyihalashtirish, muhandislik-tadqiqot va boshqa muassasalarda ishlaydiganlarning barchasi uchun bajarilishi majburiydir.
§ 2. Ko'rsatmalar (1-13-ilovalar) "Portlash ishlarini bajarish bo'yicha yagona xavfsizlik qoidalari" ning ajralmas qismi bo'lib, ular bilan tenglikda bajarilishi majburiydir.
§ 3. Portlatish ishlarini olib boruvchi barcha korxona va tashkilotlardan portlatish ishlarini olib borish huquqi uchun belgilangan tartibda tasdiqlangan hujjatlar, xavfsizlik qoidalarida talab qilingan loyihalar (pasportlar), portlovchi moddalarni saqlash omborlari, PMni tashish uchun maxsus jihozlangan transport vositalari talab qilinadi, ish joylariga, shuningdek portlatish ishlarini boshqaradigan va amalga oshiradigan xodimlarga.
Portlovchi materiallarni foydalanishga ruhsat berish tartibi
§ 4. Portlash ishlarini olib borishda GOST bo'lgan yoki belgilangan tartibda tasdiqlangan texnik shartlar, shuningdek “Sanoat хavfsizligi”DQsining jurnal qoidalarida bo'lgan portlovchi moddalar (PM) va portlatuvchi vositalardan (PV) foydalanishga ruxsat beriladi. Doimiy foydalanishga va sanoat sinovlari uchun tasdiqlangan portlovchi moddalarning ro'yxati har yili portlovchi moddalar bo'yicha idoralararo komissiya tomonidan e'lon qilinadi.
§ 5. Yangi portlovchi materiallardan foydalanishga ruxsat berish va ularni sinovdan o'tkazish "Yangi portlovchi materiallar va portlatish asboblarini ,portlatish moslamalarini ishlatishga qabul qilish tartibi to'g'risidagi yo'riqnoma" (1-ilova) va "Portlovchi moddalarni sinovdan o'tkazish bo'yicha ko'rsatma" (2-ilova)ga asosan amalga oshiriladi.
§ 6. Portlovchi patronlar, shuningdek, ishlab chiqarish korxonalari tomonidan ishlab chiqariladigan portlovchi moddalar bo'lgan qutilar, sumkalar va paketlar turli rangdagi qobiqlar yoki chiziqlar ko'rinishidagi o'ziga xos xususiyatlarga ega bo'lishi kerak.
Qutilarda, sumkalarda va qadoqlarda patronlar va diagonal chiziqlar qobig'ining ranglari quyidagicha bo'lishi kerak:
a) ko'mir va tog’ jinslarida portlatish uchun tasdiqlangan saqlagichli portlovchi moddalari uchun,