Ma’ruza №7 qattiq jismlarning deformatsiyalanishi

Gaz parametrlari. 

Gazning holati bir-biriga bog`lik bo’lgan va holat parametrlari deyiladigan quyidagi 

kattaliklar bilan xarakterlanadi: bular hajm 

 , bosim   va harorat  . 

Gazning hajmi 

  u egallab turgan idishning hajmi bilan mos keladi. Hajmning sI dagi birligi m

3

. 

Gazning  bosimi.  sirt  elementiga  normal  ta’sir  etayotgan 

   kuchning  shu  element  yuzasi     ga 

nisbati bilan aniqlanadigan fizik kattalikka bosim deyiladi. 

 

   

 

 

 

 

sI  da  bosim  birligi  –1  paskal.  Hozircha  bosimning  sistemaga  kirmaydigan  ba’zi  birliklaridan 

foydalaniladi.  Bular:  fizik  atmosfera 

               

 

                         texnik  atmosfera 

             

 

   . 

Betartib  harakatda  bo’lgan  gaz  molekulalari  idish  devorlariga  uriladi  va  juda  kichik  vaqt 

davomida devorga ma’lum kuch bilan ta’sir ko’rsatadi. Molekulalarning betartib urilishlari natijasida 

birlik  yuzaga  ma’lum  bir  bosim  ko’rsatiladi.  Bosimni  o’lchaydigan  asboblarga  manometrlar  va 

barometrlar deyiladi. O’z vazifalariga qarab manometrlar turli-tuman bo’ladi.