Ma’ruza №7 qattiq jismlarning deformatsiyalanishi
Download 1.22 Mb. Pdf ko'rish
|
Fizika I Sem. 6-12
|
Dalton qonuni.
Ideal gaz aralashmasining bosimi aralashmaga kiruvchi gazlar partsial bosimlarining yig`indisiga teng bo’ladi, ya’ni
bu erda
gazning o’zi aralashma egallagan hajmni egallaganda idish devorlariga ko’rsatishi mumkin bo’lgan bosim bilan aniqlanadi. Harorat. Jismlarning issiklik darajasini xarakterlash uchun harorat tushunchasidan foydalaniladi. Agar kizitilgan jism(harorati yukori jism) kizitilmagan jismga (harorati past jismga) tegizilsa ular orasida issiklik almashuvi ro’y beradi. Energiya harorati yukorirok jismdan harorati pastrok jismga o’tadi. Bu jarayon jismlarning haroratlari tenglashguncha, ya’ni issiklik muvozanati vujudga kelguncha davom etadi. Demak issiklik muvozanatidagi jismlarning haroratlari bir xil bo’ladi. shuning uchun ham haroratga sistemaning issiklik muvozanatini xarakterlovchi kattalik deyiladi. Haroratni o’lchash uchun etalon sifatida gaz (vodorod) yoki suyukliklarning (simob, spirt) issiklikdan hajmining o’zgarishidan foydalaniladi. Harorat o’lchanadigan asbobga termometr deyiladi. Biz kundalik hayotda termometr bilan yaxshi tanishmiz. Masalan simoblik termometr yordamida
dan
gacha haroratni o’lchash mumkin. Haroratni o’lchashda aniqlik kiritish maqsadida harorat shkalasi kiritiladi. 1960 yilda bo’lib o’tgan o’lchovlar va tarozilar bo’yicha XI bosh konferentsiyaning karoriga muvofiq haroratning ikkita shkalasidan foydalaniladi. Termodinamik harorat shkalasi ( ) harorat kelvinlarda ( ) va xalkaro amaliy harorat shkalasi ( ) harorat tselsiy graduslarida ( 0 C) o’lchanadi. Termodinamik harorat va xalkaro amaliy harorat shkalalari quyidagi munosabat yordamida bog`langan.
Termodinamik va xalkaro amaliy harorat shkalalarida haroratning masshtab birliklariga teng, ya’ni termodinamik shkaladagi 1 K haroratlar farqi, xalqaro amaliy shkaladagi 1 haroratlar farqiga mos keladi,
birligi=1 K birligiga. Download 1.22 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|