Maruza mashg’ulotining xronologik xaritasi Ishlash boskichlari, vaqti Faoliyat mazmuni O’qituvchining Talabaning

Qattiq disk diskovodi. Kompyuterdagi barcha ma’lumotlarni uzoq vaqt saqlashga xizmat 
qiluvchi xotiralash qurilmasidir. Yoki, boshqacha qilib aytganda, kompyuterning ma’lumotlarni 
saqlovchi o’ziga xos «omboridir». Kompyuter ishga tushirilgach, kompyuterning yoki 
foydalanuvchining buyrug’iga muvofiq kerakli ma’lumotlar hamda dasturiy vositalar aynan shu 
qurilmadan olinib, ishchi (tezkor) xotiraga joylashtiriladi. Energiyaga bog’liq bo’lmagan qurilma 
bo’lgani uchun, kompyuter elektr tarmog’idan uzilganda ham undagi ma’lumotlar o’chib 
ketmaydi. 
Bunday qurilmalar ham, o’zlarining turlari, xotiralash sig’imlari (100 Gigobaytdan 400 
Gigobaytgacha va undan yuqori) hamda interfeyslari bilan farq qiladi.
Kompakt disk diskovodi (CD-ROM). Ko’pincha, lazer (optik) disk diskovodlari deb ham 
ataladi. 5,25 dyuymlik (diagonali 133 millimetr bo’lgan) optik disklardagi ma’lumotlarni o’qib 

---

kompyuter xotirasiga kiritishga hamda kompyuterdagi ma’lumotlarni shunday disklarga yozishga 
(CD-RW yoki CD-ReWrite diskovodlari) xizmat qiluvchi qurilmalardir. Asosiy sifatiy 
ko’rsatkichlaridan biri – ularning tezkorligidir. Zamonaviy diskovodlarining tezkorligi, ularning 
standart tezkorligiga nisbatan ya’ni, soniyasiga 150 kilobayt tezlikda ma’lumotlarni o’qiy olish 
yoki yoza olish imkoniyatiga nisbatan hisoblanadi.
Hozirda, tezkorligi 32x, 40x va 52x bo’lgan diskovodlar ishlab chiqilgan. Masalan, tezkorligi 
52x (52 karrali) bo’lgan diskovodning unumdorligi soniyasiga 52 x 150 kilobayt 

7,6 Megobaytni 
tashkil qiladi. 
DVD diskovodi. 3,5 dyuymlik (diagonali 88 millimetr bo’lgan) optik disklardagi 
ma’lumotlarni o’qib kompyuter xotirasiga kiritishga hamda kompyuterdagi ma’lumotlarni 
shunday disklarga yozishga (DVD-RW yoki DVD-ReWrite diskovodlari) xizmat qiluvchi 
qurilmadir. DVD diskovodlarining tezkorliklari, ularning standart tezkorligiga ya’ni, 1 
Megobayt/soniya tezlikda ma’lumotlarni o’qiy olish yoki yoza olish imkoniyatiga nisbatan 
hisoblanadi. Hozirda, tezkorligi 8x, 10x, 16x va 20x bo’lgan diskovodlar ishlab chiqilgan. 
Masalan, unumdorligi 20x (20 karrali) bo’lgan diskovodning unumdorligi soniyasiga 20x1=20 
Megobaytni tashkil qiladi.