Maruza rejasi: Komplekt elektryuritmalar to’g’risida umumiy tushunchalar

3. Komplekt elektryuritmalar tuzilishi
Elektryuritmalarda funksional modullar komponovkasi 2 turga ajratiladi; monoblokli komponovka –bu shunday komponovkalashki unda elektryuritmalarning barcha asosiy elementlari (transfarmator yoki reaktor, kuch qismi, kommutatsion signal va ximoya apparaturasi, rostlash apparaturasi) yagona yaxlit tuzilma bo’lgan bir shkafda yo’ki bir shitda joylashadi.
Funksional –modulli komponovka –bu shunday kimponovkaki, unda elektr yuritmaning barcha asosiy elementlari funksional tugallangan modullardir, ularning xar biri aloxida konstruktiv yaxlit xisoblanadi.
Bu prinsip asosida qurilgan elektryuritmalarning ikki usul bilan komponovka qilinadi:

1. 
   Funsional modullar (transfarmator, ventil shkafi yoki seksiya, boshqaruv rostlash, kuch shkaflari) bir biriga zich qilib o’rnatiladi bir-biri bilan mexanik va elektrik bog’lanadi va yaxlit konstruktiv majmua xisoblanadi. Komponovkaning bu turi komplektlangan deb ataladi;
   
2. 
   Funksional modul bevosita obyektda montaj qilinadi, zaruriy –demontaj xolatida va yangi joyga o’rnatish kerak bo’lganda mobil xisoblanadi xamda bir biri bilan magistral shinali trassa yordamida bog’lanadi. Komponovkaning bu turi erkin deb ataladi.
   

Ko’p blokli variantda kichik quvvatli (100kvt gacha ) elektr yuritmalar tayorlanadi, chunki agregatning kichik quvvatili issiqlik rejimi ularni bitta shkafga joylashtirishga imkon yaratadi va shu tariqa kompakt ekspluatatsiya qilishga qulay konstruksiyani yaratadi.
Yuqori quvvatga ega elektr yuritmalarni tayorlashda, odatda, funksional – modulli komponovka qo’llaniladi.
Konstruksiya. Elektryuritma elementlari shkaflarga joylartiriladi. Shkaflarning o’zgarmas balandligida ularning chuqurligi va frontal o’lchashlari xar bir shkafning funksional vazifasi xamda unga komponovka qilingan apparat uraga ko’ra farqlanadi.
Shkaf eshiklarida boshqaruv va nazorat organlari xamda informative elementlar o’rnatilishi mumkin. Shkaflar elektr yuritmalarga bir va ikki tomonlama xizmat ko’rsatishni xisobga olgan xolda bajariladi.
Elektryuritmalarning shkaflari PUE talablariga muvoviq shkaf tarkibida nazarda tutilgan elementlar yordamida zaminlangan.
Boshqaruv va rostlash tiziminig xamma elementlari bir xillashtirilgan konstruksiyaga ega yechiladigan bloklarga joylashtiriladi.
Majburiy sovitish tizimlari ikkita variantda bajariladi:

• 
  Qurilmali shamol parrakli va atrof –muxitdan jalyuzi yoki shkaf tubidagi patrubkalar orqali xavodevorili;
  
• 
  Markazlashgan sovitish tizimidan sovitiladigan.